Λέμε όλοι πως το μέλλον είναι τα παιδιά μας, η νέα γενιά. Πως πρέπει να μεταρρυθμίσουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα με τρόπο τέτοιο που τα σχολεία να καλλιεργούν τις δεξιότητες και την κρίση των παιδιών μας και όχι να λειτουργούν ως μηχανές απομνημόνευσης. Ως εδώ όλα καλά. Είναι μια μεγάλη συζήτηση που την κάνουμε δυστυχώς μεγαλύτερη, γιατί δεν είχαμε, διαχρονικά, την πολιτική βούληση για μια μεγάλη αλλαγή. Αυτό όμως δεν είναι το αντικείμενο αυτού του άρθρου.
Προσωπικά, ανησυχώ για το κοινωνικό πείραμα στο οποίο τα παιδιά μας υποβάλλονται τα τελευταία χρόνια. Η μία παράμετρος, που δεν συνδέεται με την άλλη, είναι το βαρυφορτωμένο απογευματινό πρόγραμμα των εφήβων που συνήθως περιλαμβάνει φροντιστήριο στα μαθήματα του σχολείου. Οι πρώτες παρενέργειες που μπορούμε να δούμε με γυμνό μάτι είναι η απονεύρωση του σχολείου και των εκπαιδευτικών, η οικονομική επιβάρυνση των γονιών, οι ώρες που χάνονται στους δρόμους, μα κυρίως, οι παραγωγικές ώρες των παιδιών που επαναλαμβάνουν αυτά που μαθαίνουν, ή έπρεπε να μαθαίνουν, το πρωί. Το γιατί γίνεται αυτό είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό. Πέραν του προφανούς, της βιομηχανίας που στήθηκε και που πολλοί καθηγητές δεν έχουν λόγο να αποτρέψουν τους μαθητές να γίνουν πελάτες της, αφού ενισχύει, παρανόμως και αφορολόγητα, το εισόδημά τους, προστίθεται και η ανασφάλεια και οι τύψεις των γονιών που θεωρούν πως αυτό είναι το καλύτερο για τα παιδιά τους, δεδομένου πως ο μιμητισμός και ο ανταγωνισμός κυριαρχούν και μεταξύ των εφήβων.
Η δεύτερη και πιο ανησυχητική παράμετρος του πειράματος των εφήβων έχει να κάνει με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Προφανώς οι επιπτώσεις από τη χρήση των social media στις ηλικίες 13 με 17 είναι μια συζήτηση που ανάβει για τα καλά και στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε μερικές χώρες της Ευρώπης. Βεβαίως πριν μπούμε στη συζήτηση, ας συμφωνήσουμε πως η χρήση των κινητών στα σχολεία είναι προβληματική. Ας ακολουθήσουμε λοιπόν τη Γαλλία και ας απαγορεύσουμε, με μια εγκύκλιο από το υπουργείο της Παιδείας, τη μεταφορά, προφανώς και τη χρήση, των κινητών στα σχολεία. Το αντεπιχείρημα της χρήσης για εκπαιδευτικούς σκοπούς μπορεί κάλλιστα να απαντηθεί με τη χρήση των tablets.
Στη συζήτηση για τις επιπτώσεις το να έχουν οι έφηβοι λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρειάζεται να δούμε τις έρευνες που σιγά-σιγά ολοκληρώνονται. Το επιχείρημα των κολοσσών της τεχνολογίας μέχρι σήμερα είναι πως δεν υπήρχαν τέτοιες έρευνες, αντίδραση που θυμίζει σε πολλούς την αντίδραση της καπνοβιομηχανίας για τις επιπτώσεις του τσιγάρου πριν μερικές δεκαετίες. Θα διαβάσατε ίσως τη μανία των καλλυντικών στις έφηβες που ξεκίνησε και γιγαντώθηκε από τον μιμητισμό στα social. Αντιστοίχως η έκθεση των παιδιών, σε μια ηλικία που διαμορφώνουν εγκέφαλο και χαρακτήρα, υπό τον μανδύα πως επιτρέπεται η χρήση, σε ανεπιθύμητο υλικό, αντιπρότυπα, πορνογραφία, βία, αυτοκτονίες και πολλά άλλα είναι ίσως καταστροφικές για την ψυχοσύνθεσή τους.
Αυτό που προσωπικά εισηγούμαι είναι να τολμήσουμε και να ανοίξουμε αυτή τη συζήτηση στην Κύπρο για απαγόρευση χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε άτομα κάτω των 16. Μόνο και μόνο η συζήτηση, θα ευαισθητοποιήσει, πιστεύω, μια στρατιά ανήσυχων ήδη γονιών. Χρειάζεται βέβαια να έχουμε στο μυαλό μας πως οι αυστηρές απαγορεύσεις έχουν πολλές φορές αντίθετα αποτελέσματα. Και πως η απαγόρευση αυτή θα πρέπει να αναπληρωθεί, οι ώρες εννοώ που σήμερα είναι μπροστά στην οθόνη, από κάτι άλλο περισσότερο υγιές και λιγότερο εθιστικό. Δύσκολη και αυτή η συζήτηση.
Ταυτόχρονα με τη συζήτηση αυτή, θα πρέπει να δούμε και τι κάνουν τα παιδιά μας τα απογεύματα. Τα φροντιστήρια δεν συμπεριλαμβάνονται, στη δική μου αντίληψη, στις υγιείς ενασχολήσεις. Η μουσική είναι, ο αθλητισμός είναι, οι όμιλοι είναι, η ενασχόληση με τα κοινά. Και να δούμε κάπου εδώ και την αξιοποίηση των σχολείων και τα απογεύματα. Αυτή η συζήτηση δεν μπορεί να είναι άσχετη με τη μεγάλη μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση. Που μαζί με τη μείωση της ύλης, και την έμφαση στις δεξιότητες, θα πρέπει να αποκτήσει το σχολείο ξανά τον καθοριστικό του ρόλο και την αυτοπεποίθηση που πάει να χαθεί.
*Βουλευτής ΔΗΣΥ Λευκωσίας | Πρόεδρος Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών | @dmdemetriou
