Kathimerini.gr
Τη βεβαιότητα του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν για επικράτηση του κυβερνώντος κόμματος AKP στις πρόωρες εκλογές της 24ης Ιουνίου κλονίζουν η κατακόρυφη πτώση της αξίας της τουρκικής λίρας και τα προμηνύματα για επερχόμενη οξύτατη οικονομική κρίση στη γειτονική χώρα.
Η ανησυχία του Τούρκου προέδρου ενισχύεται, καθώς στα 15 χρόνια της πολιτικής του κυριαρχίας οι ψηφοφόροι αποδέχθηκαν τη μεγαλομανία, τις συχνά αντικρουόμενες και τυχοδιωκτικές διπλωματικές του πρωτοβουλίες και τη διαφθορά στον στενό οικογενειακό του κύκλο, λόγω της πρωτοφανούς στην τουρκική ιστορία ανόδου του βιοτικού τους επιπέδου.
Η ενίσχυση του κατά κεφαλήν εισοδήματος της Τουρκίας από το 2003 μέχρι που ξεπερνά το 70%, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, απειλείται από τη διαφαινόμενη οικονομική κρίση και τη μαζική φυγή ξένων επενδυτών, όπως αναφέρει σε άρθρο της η εφημερίδα Wall Street Journal.
Σφυγμομετρήσεις
Παρά τις προσπάθειες του προέδρου Ερντογάν να εμφανίσει την πτώση της λίρας ως αποτέλεσμα συνωμοσίας ξένων δυνάμεων, που δεν αποδέχονται την ενίσχυση της επιρροής της Αγκυρας στη διεθνή σκηνή και την ηγετική θέση που φιλοδοξεί να κατακτήσει η Τουρκία στον μουσουλμανικό κόσμο, η τουρκική αντιπολίτευση αμφισβητεί ήδη με επιτυχία τα επιτεύγματα του «σουλτάνου».
Σφυγμομέτρηση της αξιόπιστης εταιρείας MetroPOLL, που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg, εμφανίζει το 47,8% των Τούρκων να μην εμπιστεύεται τον πρόεδρο.
Την περασμένη Κυριακή, ο υποψήφιος πρόεδρος του κεμαλικού CHP Μουχαρέμ Ιντσέ έλεγε μιλώντας σε εκδήλωση ψηφοφόρων του: «Το αυταρχικό αυτό καθεστώς έχει κουράσει την Τουρκία. Η διαφθορά, οι ιδεολογικές εμμονές, η διάλυση των ανεξάρτητων οικονομικών και δημοσιονομικών θεσμών, η αδιαφάνεια του κρατικού προϋπολογισμού και η διασπάθιση του δημοσίου χρήματος έφεραν την οικονομία μας στο χείλος της αβύσσου».
Παρά τις φιλόδοξες προβλέψεις της τουρκικής αντιπολίτευσης και τα ανησυχητικά –για τον πρόεδρο Ερντογάν– στοιχεία των δημοσκοπήσεων, όμως, το AKP και ο Ταγίπ Ερντογάν επικράτησαν σε κάθε εκλογική αναμέτρηση από το 2002 μέχρι σήμερα, με εξαίρεση τις εκλογές του Ιουνίου 2015, όταν η κατακερματισμένη αντιπολίτευση απέτυχε να εκμεταλλευθεί τις νίκες της, επιτρέποντας στο AKP να εξασφαλίσει συντριπτική πλειοψηφία σε επαναληπτικές εκλογές τέσσερις μήνες αργότερα.
Αυτή τη φορά, όμως, μερίδα της τουρκικής αντιπολίτευσης εμφανίζει πρωτόγνωρο βαθμό συντονισμού. Στις βουλευτικές εκλογές, που θα διεξαχθούν ταυτόχρονα με τις προεδρικές στις 24 Ιουνίου, το κοσμικό CHP του Ιντσέ θα συνασπισθεί με το συντηρητικό φιλοϊσλαμικό κόμμα Saadet και το νεοκεμαλικό, εθνικιστικό Iyi της Μεράλ Ακσενέρ.
Απρόβλεπτες και ιδιαίτερα δυσάρεστες για τον πρόεδρο Ερντογάν μπορεί να είναι οι εξελίξεις εάν το φιλοκουρδικό HDP, μέρος της ηγεσίας του οποίου βρίσκεται στη φυλακή, επιτύχει να ξεπεράσει το 10% των ψήφων, που του εξασφαλίζει εκπροσώπηση στην Εθνοσυνέλευση. Σε μια τέτοια περίπτωση, το AKP κινδυνεύει να χάσει την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, απειλώντας άμεσα την επιβίωση της κυβέρνησής του, ακόμη και εάν ο Ταγίπ Ερντογάν εξασφαλίσει την επανεκλογή του στην προεδρία.
Σε μία συγκυρία οξείας πόλωσης, όμως, με την αντιπολίτευση να στερείται ισότιμης πρόσβασης στα μέσα ενημέρωσης και πολλές ανεξάρτητες δημοσιογραφικές φωνές να φυλακίζονται κατά το δοκούν από την ελεγχόμενη από την κυβέρνηση δικαιοσύνη, ακόμη και η οικονομική κρίση ίσως δεν σταθεί ικανή να απομακρύνει τους ψηφοφόρους από το άστρο του Ταγίπ Ερντογάν, σύμφωνα με τον Σονέρ Τσαγκαπτάι, διευθυντή του τουρκικού προγράμματος του Washington Institute for Near East Policy και συγγραφέα πρόσφατης βιογραφίας του προέδρου Ερντογάν.
Τον λατρεύουν
«Ελάχιστοι είναι οι Τούρκοι που θα επιλέξουν να μην ψηφίσουν τον Ερντογάν εξαιτίας της κατάρρευσης της οικονομίας. Η μισή Τουρκία λατρεύει τον Ερντογάν και τον θεωρεί αλάνθαστο. Για αυτούς, τα προβλήματα της οικονομίας δεν οφείλονται στην κυβερνητική κακοδιαχείριση, αλλά στις προσπάθειες των εχθρών του προέδρου να τον υπονομεύσουν», λέει ο κ. Τσαγκαπτάι μιλώντας στην Wall Street Journal.
Ο Ασλί Αϊντιτασμπάς, ειδικός της Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων (European Council on Foreign Relations), επισημαίνει ότι η απόφαση της Αγκυρας να προκηρύξει πρόωρες εθνικές εκλογές ενάμιση χρόνο νωρίτερα από την προγραμματισμένη ημερομηνία έγινε σε μια προσπάθεια επανεκλογής του προέδρου Ερντογάν και του κυβερνώντος κόμματος AKP πριν από το αναμενόμενο ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης στη χώρα.
«Βρισκόμαστε ακόμη στα αρχικά στάδια της κρίσης και οι Τούρκοι ψηφοφόροι δεν έχουν συνειδητοποιήσει το εύρος της και τις επιπτώσεις που αυτή θα έχει στην καθημερινότητά τους. Η οικονομική κρίση θα χτυπήσει σκληρά τους Τούρκους πολίτες και θα μεταβάλει ριζικά την εκλογική τους συμπεριφορά. Το ερώτημα είναι πότε θα γίνει αυτό», λέει ο κ. Αϊντιτασμπάς.
Στο μεταξύ, ο φιλοκυβερνητικός τουρκικός Τύπος επιλέγει τη συνωμοσιολογία, επιρρίπτοντας ευθύνες σε «σκοτεινά κέντρα» για τα προβλήματα του εθνικού νομίσματος.
