Της Ιωάννας Κυριάκου
«Τα πληρώματα των ασθενοφόρων βιώνουν τα θανατηφόρα τροχαία σε πιο προσωπικό επίπεδο. Την ώρα της διάσωσης συνδέεσαι με το άτομο που έχεις μπροστά σου. Αν το χάσεις στην πορεία ή αν το αντικρίσεις εκείνη την ώρα νεκρό, νιώθεις ακριβώς το αίσθημα του θανάτου, ένα πάγωμα στην ψυχή». Με αυτή τη φράση ξεκίνησε να περιγράφει στην «Κ» την εμπειρία των ανθρώπων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των τροχαίων συγκρούσεων, η Υπεύθυνη της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων Ριάνα Κωνσταντίνου, με αφορμή την ανείπωτη τραγωδία που σημάδεψε την έλευση της νέας χρονιάς στην Κύπρο.
Η είδηση του τετραπλού θανατηφόρου με θύματα δύο εγγόνια, ηλικίας 27 και 17 ετών, και του παππού και της γιαγιάς τους, 73 και 74 ετών αντίστοιχα, που σημειώθηκε μισή ώρα μετά την αλλαγή του χρόνου στη Λεμεσό, συγκλόνισε την κοινή γνώμη και έφερε εκ νέου στο προσκήνιο τη συζήτηση της οδικής ασφάλειας και της αναζήτησης ευθυνών. Αρμόδιοι φορείς ανέλυσαν στην «Κ» τους λόγους για τους οποίους οι θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις εξακολουθούν να αποτελούν μάστιγα για την κυπριακή κοινωνία και τί πρέπει να αλλάξει, θέτοντας ως κυριότερη παράμετρο την οδική συνείδηση, και αφηγήθηκαν τις δύσκολες στιγμές της διάσωσης των συνανθρώπων μας από τα συντρίμμια των οχημάτων τους.
Τα θύματα του τετραπλού θανατηφόρου.
Βλέπει εμπειρογνώμονες ο Βαφεάδης
«Σε κάθε ατύχημα πρέπει να γίνεται διάγνωση των αιτιών, να παίρνουμε κάποια μαθήματα και να βελτιωνόμαστε στο οδικό δίκτυο», δήλωσε στην «Κ» ο Υπουργός Μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης, τονίζοντας ότι εκτός από τις δράσεις που γίνονται για τον έλεγχο της συμπεριφοράς των οδηγών πρέπει να συνεχιστούν και οι δράσεις διαμόρφωσης του πεδίου μέσα στο οποίο κινούνται, έτσι ώστε να αποθαρρύνεται η οδήγηση σε υψηλές ταχύτητες. Στην περίπτωση του τετραπλού θανατηφόρου, ο Υπουργός επισήμανε ότι έχουν επικοινωνήσει μαζί του πολίτες και εισηγήθηκαν την κατασκευή κυκλικού κόμβου στο σημείο της τραγωδίας, κάτι το οποίο θα συζητηθεί με τους εμπειρογνώμονες του Υπουργείου. «Μπορεί να είναι κυκλικός κόμβος ή κάποιες άλλες ρυθμίσεις κυκλοφοριακής ύφεσης της ταχύτητας. Προφανώς κάτι πρέπει να γίνει σε διάφορα σημεία του οδικού δικτύου», συμπλήρωσε ο κ. Βαφεάδης, τονίζοντας πως και η οδική συνείδηση είναι κάτι το οποίο πρέπει να καλλιεργηθεί περαιτέρω, καθώς «κάποιοι την αγνοούν εντελώς» αλλά και να εξεταστεί το πώς το Υπουργείο μπορεί να λάβει μέτρα κυκλοφοριακής ασφάλειας. «Για το θέμα θα υπάρξει σύσκεψη, ζήτησα να ενημερωθώ για τη διαθεσιμότητα των εμπειρογνωμόνων μας για να δούμε πώς μπορούμε να χειριστούμε αυτό το θέμα», διευκρίνισε.
Στα σκαριά σχολή για παραβάτες
«Πρώτα απ’ όλα είναι η οδική συνείδηση του κάθε οδηγού και μετά η εντατικοποίηση της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης από το κράτος», δήλωσε στην «Κ» ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Μεταφορών Μαρίνος Μουσιούττας, αναφορικά με το τι πρέπει να αλλάξει για να μειωθούν οι οδικές συγκρούσεις. Σημείωσε ότι το κυκλοφοριακό και η οδική ασφάλεια είναι θέματα τα οποία απασχολούν συνεχώς τη Βουλή και πως ένα σημαντικό έργο που προωθείται αυτή τη στιγμή είναι η δημιουργία σχολής στην οποία θα παραπέμπονται όσοι διαπράττουν μικροπαραπτώματα, με σκοπό να παρακολουθήσουν κάποιες ώρες μαθήματα οδικής ασφάλειας τα οποία θα περιλαμβάνουν και πρακτική άσκηση. Ο κ. Μουσιούττας διευκρίνισε ότι εντός των επόμενων ημερών θα επικοινωνήσει με το αρμόδιο Υπουργείο ώστε να ενημερωθεί για το πού βρίσκεται και πόσο σύντομα μπορεί να προχωρήσει και να υλοποιηθεί το έργο.
«Η ευθύνη ανήκει στον κάθε οδηγό»
Από την πλευρά του ο Εκπρόσωπος Τύπου της Αστυνομίας, Χρίστος Ανδρέου, υποστήριξε ότι «η ευθύνη ανήκει στον κάθε οδηγό». Αναφερόμενος στο έργο της Αστυνομίας είπε ότι μόνο τον Δεκέμβρη η δύναμη προχώρησε σε 9,600 καταγγελίες, ενώ αν ληφθούν υπόψη και οι καταγγελίες από το σύστημα φωτοεπισήμανσης τότε αυτές ξεπερνούν τις 40,000 χιλιάδες. Πέραν των δράσεων του κατασταλτικού τομέα, πρόσθεσε, υπάρχουν και οι δράσεις πρόληψης της Αστυνομίας όπως διαλέξεις σε σχολικές μονάδες, σε στρατόπεδα και σε άλλα οργανωμένα σύνολα τις οποίες έχουν παρακολουθήσει περίπου 21,500 άτομα. Επίσης υπάρχει και το πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής το οποίο επισκέπτονται παιδιά κυρίως της Δημοτικής Εκπαίδευσης που, όπως είπε ο κ. Ανδρέου, «είναι ηλικία ιδανική για να εμπεδώσει ένα παιδί την οδική συνείδηση». «Έχουμε κάνει πάνω 150 διαλέξεις με περίπου 6,500 παιδιά», πρόσθεσε. Σε σχέση με τις ποινές, ο κ. Ανδρέου είπε ότι είναι ήδη αυστηρές, φέρνοντας ως παράδειγμα το πρόστιμο των 300 ευρώ για παραβίαση του κόκκινου σηματοδότη.
Οι δύσκολες στιγμές της διάσωσης
Για την ανθρωποκεντρική πτυχή του ζητήματος και το δύσκολο έργο που επιτελούν οι άνθρωποι της πρώτης γραμμής, οι διασώστες, μίλησε στην «Κ» η Υπεύθυνη της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων Ριάνα Κωνσταντίνου. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε «τα πληρώματα των ασθενοφόρων βιώνουν τα θανατηφόρα τροχαία σε πιο προσωπικό επίπεδο. Την ώρα της διάσωσης συνδέεσαι με το άτομο που έχεις μπροστά σου. Αν το χάσεις στην πορεία ή αν το αντικρίσεις εκείνη την ώρα νεκρό, νιώθεις ακριβώς το αίσθημα το αίσθημα του θανάτου, ένα πάγωμα στην ψυχή». Πρόσθεσε ότι πρόκειται για το αίσθημα του πένθους, μια αφόρητη λύπη και στεναχώρια. «Πολλές φορές τα πληρώματα βρίσκονται απέναντι σε φρικτές εικόνες και μόνο στη σκέψη ότι θα αντικρίσουν τη μητέρα, τον πατέρα, τα παιδιά και θα τους ανακοινώσουν ότι ο δικός τους άνθρωπος είναι νεκρός είναι σαν να βιώνουν την κραυγή και τον πόνο τους, το πιο άσχημο συναίσθημα που μπορεί να βιώσει ο οποιοδήποτε».
Η κα. Κωνσταντίνου είπε ότι το πρόβλημα είναι πως δεν μπορείς εύκολα να ξεπεράσεις και να προσπεράσεις ένα τέτοιο γεγονός. «Δεν έχει σημασία αν θα αλλάξει το κλίμα επειδή σχόλασες. Το κουβαλάς μέσα σου και θα το κουβαλάς για πάντα. Δεν μπορεί να διαγραφεί, ο πόνος και οι εικόνες είναι χαραγμένες βαθιά μέσα στα κύτταρα των διασωστών». Την ίδια ώρα διευκρίνισε πως έχει ενταχθεί ο θεσμός του ψυχολόγου στην υπηρεσία των ασθενοφόρων και πως τα πληρώματα συζητούν μεταξύ τους και αναλύουν τα περιστατικά, τις εικόνες, τί έκαναν καλά και τί λάθος, κάτι το οποίο βοηθά σε μεγάλο βαθμό. «Ωστόσο, το πώς θα το βιώσει ο καθένας ένα τέτοιο γεγονός, σε ποιο βαθμό και πώς θα το αντιμετωπίσει είναι καθαρά προσωπική του υπόθεση», τόνισε.
Στην περίπτωση των Αστυνομικών, ο κ. Ανδρέου ανέφερε ότι οι πλείστοι είναι οικογενειάρχες και πώς είναι πολύ δύσκολο όταν αντικρίζουν μακάβριες εικόνες, εγκλωβισμένους, νεκρούς και σοβαρά τραυματισμένους. «Προσπαθούν σε κάθε περίπτωση να παράσχουν τις πρώτες βοήθειες μέχρι να αφιχθεί το ασθενοφόρο και η πυροσβεστική, ενώ πολλές φορές χρειάστηκε τα ίδια τα μέλη μας να μεταφέρουν τραυματισμένα πρόσωπα στο νοσοκομείο, σε περιπτώσεις όπου τα τροχαία σημειώθηκαν σε δύσκολα προσβάσιμα σημεία», είπε ο κ. Ανδρέου.
34 θανατηφόρα το 2023
Ο αριθμός των θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων μπορεί να παρουσιάζει μια μειωτική τάση τα τελευταία τρία χρόνια, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία της Αστυνομίας οι νεκροί το 2020 ήταν 48, το 2021 45, το 2020 37 και το 2023 34, ωστόσο υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω μείωση του αριθμού αυτού και όπως δήλωσαν στην «Κ» οι αρμόδιοι φορείς, αυτό μπορεί να επιτευχθεί τόσο με την ενδυνάμωση της οδικής συνείδησης και ασφάλειας με εκπαιδεύσεις και κατάλληλη ενημέρωση, όσο και με την βελτίωση του οδικού δικτύου με μέτρα που θα αποτρέπουν την ανάπτυξη μεγάλων ταχυτήτων.
