Της Μαρίας Ηρακλέους
Αν η χθεσινή πυρκαγιά στο δικαστήριο Λευκωσίας συνέβαινε σε τρεις μήνες από σήμερα και συγκεκριμένα μετά τις 25 Μαΐου με την εφαρμογή του κανονισμού προστασία προσωπικών δεδομένων, τότε η Κυπριακή Δημοκρατία θα έτρεχε όχι απλά για να σώσει οτιδήποτε αν σώζεται από το κατεστραμμένο υλικό, αλλά και να καταβάλει πρόστιμα εκατομμυρίων στην ΕΕ.
Η χθεσινή έκρηξη και η πυρκαγιά η οποία κατέστρεψε αριθμό εγγράφων και τεκμηρίων για σημαντικές υποθέσεις στο επαρχιακό δικαστήριο Λευκωσίας, έφερε στην επιφάνεια το αν και πως γίνεται η φύλαξη αρχείων σε καίριες υπηρεσίες όπως είναι στην προκειμένη περίπτωση το δικαστήριο. Ανεξάρτητα από το αν επρόκειτο για κακόβουλη ενέργεια η όχι, αναφύεται το ζήτημα της σωστής και αποτελεσματικής φύλαξης στοιχείων τα οποία κρίνονται ως μείζονος σημασίας για την εκδίκαση μιας υπόθεσης. Από την πλευρά του ο Γενικός Διευθυντής της εταιρίας φύλαξης αρχείων ΚΑΝΙΚΛΙΔΗΣ Ανδρέας Γεωργίου εκφράζει επιφυλάξεις για το τι συμβαίνει σε άλλες υπηρεσίες όπως είναι η Βουλή ή το νοσοκομείο. Σύμφωνα μάλιστα με τον κ. Γεωργίου, το δικαστήριο είχε προχωρήσει σε διαδικασία προσφορών για ψηφιοποίηση των αρχείων τους, η οποία ωστόσο, όπως ο ίδιος αναφέρει έχει λήξει χωρίς αποτέλεσμα.
Ξεκινώντας από το χθεσινό περιστατικό, η έγκαιρη παρέμβαση της πυροσβεστικής υπηρεσίας και το σύστημα πυροπροστασίας που υπήρχε, δεν ήταν αρκετά για να σώσουν τμήμα υλικού τεκμηρίων στο κτήριο 4 του πρώτου ορόφου του δικαστηρίου. Σημειώνεται ότι αν η πυρκαγιά είχε εκδηλωθεί στον αρχείο του δικαστηρίου το μέγεθος της ζημιάς θα ήταν σαφώς περισσότερη. Το πρόβλημα στην αρχειοθέτηση και φύλαξη υποθέσεων είναι κάτι που αναφέρεται και σε έκθεση του Ανωτάτου Δικαστηρίου όπου γίνεται λόγος για αναχρονιστικό σύστημα. Συγκεκριμένα επισημαίνεται ότι «τα Πρωτοκολλητεία λειτουργούν με τον ίδιο απαρχαιωμένο σύστημα που λειτουργούσαν και πριν την ανεξαρτησία της Κύπρου. Έχουμε καταγράψει τις δυσκολίες που δημιουργούνται λόγω του αναχρονιστικού συστήματος. Υπάλληλοι του Δικαστηρίου συνεχίζουν να καταχωρούν χειρόγραφα στα διάφορα Μητρώα στις υποθέσεις που καταχωρούνται, ενώ τίποτε δεν έχει αλλάξει στον τρόπο αρχειοθέτησης και φύλαξης των υποθέσεων. Πλείστοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, εκτυπωτές, φωτοτυπικές μηχανές, σαρωτές κ.α., ακόμη και στο Ανώτατο Δικαστήριο, είναι πεπαλαιωμένοι και συχνά παρουσιάζουν προβλήματα. Υπάρχει άμεση ανάγκη αναβάθμισής τους».
Κρατικό αρχείο και νοσοκομείο
Από την στιγμή που όλα τα αρχεία είναι σε χαρτί, τότε ο κίνδυνος για καταστροφή ή αλλοίωση των αρχείων είναι ορατός, αναφέρει ο κ. Γεωργίου. Είναι γεγονός ότι σε καμία από τις κρατικές μας υπηρεσίες δεν φυλάσσεται το σύνολο των αρχείων στην ψηφιακή τους μορφή.
Όπως επισημαίνει ο κ. Γεωργίου στην «Κ» ούτε στα υπόλοιπα δικαστήρια αλλά και ούτε και στα δημόσια νοσηλευτήρια και το κρατικό αρχείο γίνεται σωστή φύλαξη των αρχείων. Αναφέροντας ότι το ζητούμενο είναι ψηφιοποίηση η οποία θα διασφαλίζει την καλύτερη φύλαξη των αρχείων εν όψει φυσικά και της εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού για την προστασία προσωπικών δεδομένων. «Θεωρώ ότι αυτό θα το ζούμε συνέχεια γιατί εκεί που θίγονται τα συμφέροντα κάποιου και θέλει να καταστρέψει κάτι θα γίνεται αυτό το πράγμα. Όπως έγινε και με την πρώην Λαϊκή 21 Ιανουαρίου 2009 που κάηκε η αποθήκη της και χάθηκαν 42 300 κιβώτια αρχείου της πρώην Λαϊκής», αναφέρει ο κ. Γεωργίου.
Πέραν την πυροπροστασίας, τα αρχεία θα πρέπει να φυλάσσονται πλαστικοποιημένα ώστε να διατηρούν τις κατάλληλες συνθήκες υγρασίας και να φυλάσσονται και από το νερό. Παράλληλα θα πρέπει να λαμβάνονται πρόνοιες για προστασία τους από έντομα τα οποία ενδεχομένως να αλλοιώσουν το υλικό.
Την ίδια ώρα ο κ. Γεωργίου εκφράζει φόβους για την σωστή φύλαξη των αρχείων της Βουλής και των φακέλων για το επίδομα τέκνου και το ΕΕΕ στο Υπουργείο Εργασίας, επισημαίνοντας ότι το πυροτεχνικό φορτίο τέτοιων περιπτώσεων όπως και στο δικαστήριο, είναι σε περίπτωση πυρκαγιάς στην κατηγορία 3. Τότε θα πρέπει να υπάρχουν αυτόματοι μηχανισμοί ανίχνευσης και κατάσβεσης. Κάτι που στην περίπτωση του δικαστηρίου Λευκωσίας δεν υπήρχε.
