Συνέντευξη στον ΣΤΕΛΙΟ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται στη χώρα στον τομέα τη τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αναλύει σε συνέντευξή του ο υπουργός Παιδείας Κώστας Χαμπιαούρης. Ο κ. Χαμπιαούρης σημειώνει το ενδιαφέρον που υφίσταται τουλάχιστον από δύο οργανισμούς για δημιουργία νέων πανεπιστημίων στην χώρα. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι το Υπουργείο Παιδείας αναπτύσσει νέα σειρά κινήτρων και παραχώρηση διευκολύνσεων για την προσέλκυση περαιτέρω αξιόλογων ξένων πανεπιστημίων. Παράλληλα, σημειώνει ότι η προσπάθεια για να καταστεί η Κύπρος περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης θα πρέπει να είναι συνεχής, επισημαίνοντας ότι η προσέλκυση ξένων φοιτητών είναι καθοριστικός παράγοντας.
–Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μεγάλη αύξηση στον αριθμό των ξένων φοιτητών, μέσα από ποιες παραμέτρους πετύχαμε την αύξηση αυτή, και πώς μπορούμε να την αξιοποιήσουμε για να καταστούμε διεθνές κέντρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης;
–Το σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Κύπρου έχει ήδη διαμορφωθεί και συνεχώς διαμορφώνεται στη βάση των προνοιών της Διαδικασίας της Μπολόνια και των τάσεων που επικρατούν στην Ευρώπη στον τομέα της ανώτερης εκπαίδευσης, όπως περιγράφονται στην ατζέντα για τον εκσυγχρονισμό της Ανώτερης Εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι κυριότερες από τις πρόνοιες αυτές είναι και οι παράμετροι που έπαιξαν ρόλο στην αύξηση των ξένων φοιτητών στην Κύπρο. Παράμετροι όπως οι ευκαιρίες πρόσβασης στην εκπαίδευση σε όλους, διασφάλιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, κοινωνική διάσταση της εκπαίδευσης, διεθνοποίηση, κινητικότητα φοιτητών, ακαδημαϊκών και ερευνητών, αριστεία στην ανώτερη εκπαίδευση, προώθηση του τριγώνου της γνώσης (εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία), καθώς και η ενίσχυση της εργασιακής ασφάλειας των νέων. Με αυτά τα εχέγγυα προχωρούμε στη στρατηγική επίτευξη της επιδίωξης να μετατραπεί η Κύπρος σε περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε ποιοτικά Προγράμματα Σπουδών και από την έναρξη της επόμενης ακαδημαϊκής χρονιάς Προγραμμάτων Σπουδών των δημόσιων πανεπιστημίων θα προσφέρονται και στην αγγλική γλώσσα. Ο Φορέας Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης αναμένεται σύντομα να καταστεί μέλος του αντίστοιχου ευρωπαϊκού.
–Υπάρχει ενδιαφέρον για δημιουργία νέων πανεπιστημίων στη χώρα;
–Έχει ήδη εκφραστεί ενδιαφέρον από δύο τουλάχιστον οργανισμούς για δημιουργία πανεπιστημίου στον τόπο μας. Η διαμόρφωση σαφούς πλαισίου δημιουργίας και λειτουργίας ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο έχει συμβάλει στην κατεύθυνση αυτή. Το Υπουργείο Παιδείας αναπτύσσει νέα σειρά κινήτρων και παραχώρηση διευκολύνσεων για την προσέλκυση περαιτέρω αξιόλογων ξένων πανεπιστημίων για τη δημιουργία παραρτημάτων στην Κύπρο τα οποία αναγνωρίζουν την Κύπρο ως περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο για προσέλκυση διεθνών φοιτητών.
–Ποιες ενέργειες του κράτους βοήθησαν στο να αυξηθούν οι ξένοι φοιτητές που επιλέγουν την Κύπρο;
–Δώσαμε έμφαση στη διεθνοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευση με ενέργειες όπως, συμμετοχή του ΥΠΠ μαζί με ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε διεθνείς εκπαιδευτικές εκθέσεις. Ορόσημο ήταν η διοργάνωση ημερίδων ενημέρωσης σε όλη την Ελλάδα και καθοριστικό βήμα ήταν η αναγνώριση των δημόσιων και των ιδιωτικών πανεπιστημίων της Κύπρου από τον Διεπιστημονικό Οργανισμός Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ) ως ομοταγή προς τα ελληνικά Ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Με επίμονες προσπάθειες, το ΥΠΠ έχει συνάψει Συμφωνίες και Μνημόνια Συναντίληψης με άλλες χώρες για την αμοιβαία αναγνώριση της εκπαίδευσης, των προσόντων και των ακαδημαϊκών τίτλων σπουδών. Κάτι που θα συνεχιστεί. Οι τίτλοι σπουδών που απονέμονται από τα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια αναγνωρίζονται από όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. όπως και από άλλα κράτη.
–Αν και φαίνεται να μας εμπιστεύονται πολλοί ξένοι φοιτητές, πολλοί Κύπριοι επιλέγουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο εξωτερικό.
–Για δεκαετίες αυτή ήταν η κλίση λόγω μη άλλης επιλογής, για το πτυχιακό και μεταπτυχιακό κύκλο, τουλάχιστον. Σύμφωνα, όμως, με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, το 2007/08 το σύνολο των Κύπριων φοιτητών που σπούδαζαν στο εξωτερικό έφταναν στον αριθμό των 22.530, ενώ το 2011/12 ήταν 19.199. Βλέπουμε μια μειωτική τάση. Αντίστοιχα οι Κύπριοι φοιτητές στο εσωτερικό το 2007/08 ήταν 17.936 ενώ το 2013/14 ήταν 24.356, η τάση δηλαδή είναι αυξητική. Με τις επιτυχίες που έχουν τα κυπριακά πανεπιστήμια, όπως την κατάταξή τους στα κορυφαία της Ευρώπης αλλά και άλλες αρκετές διακρίσεις, πιστεύουμε ότι ο Κύπριος φοιτητής θα προτιμήσει την Κύπρο για σπουδές. Η διεύρυνση της πρόσβασης στην εκπαίδευση στην Κύπρο και ιδιαίτερα η έμφαση που δίνεται από το ΥΠΠ στη διασφάλιση της ποιότητας της προσφερόμενης εκπαίδευσης οδήγησε στην αύξηση του αριθμού των Κύπριων φοιτητών που επιλέγουν την Κύπρο για τις ανώτερες σπουδές τους. Συγκεκριμένα, έχουμε αυξήσει τις προσφερόμενες θέσεις στα δημόσια πανεπιστήμια και δώσαμε μεγάλη σημασία στα τεχνικά επαγγέλματα ιδρύοντας τα Μεταλυκειακά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Μ.Ι.Ε.Ε.Κ). Τα Μ.Ι.Ε.Ε.Κ. προσφέρουν υψηλής ποιότητας προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, διετούς κύκλου σπουδών, σε αναπτυσσόμενους τομείς. Παράλληλα, ικανοποιούν τη μεγάλη ζήτηση στην αγορά εργασίας σε επίκαιρα επαγγέλματα. Με το πρόγραμμα Erasmus+, στο οποίο το ΥΠΠ δίνει μεγάλη σημασία, δίνεται η δυνατότητα σε φοιτητές εγγεγραμμένους σε κυπριακά ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης, σε όλα τα επίπεδα σπουδών (προπτυχιακό, μεταπτυχιακό, διδακτορικό) να μετακινηθούν για σπουδές σε συνεργαζόμενο Ίδρυμα του εξωτερικού με πλήρη αναγνώριση για το διάστημα των σπουδών τους και με διάρκεια κινητικότητας από 3-12 μήνες. Μπορεί δηλαδή κάποιος να σπουδάζει στον τόπο του, με ό,τι πλεονεκτήματα αυτό συνεπάγεται, αλλά ταυτόχρονα να αποκτήσει την πολιτισμική μόρφωση σπουδάζοντας σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
–Ποια είναι η συνεισφορά των ιδιωτικών πανεπιστημίων στην προσπάθεια της χώρας να καταστεί κέντρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης;
–Η προσφορά αρκετών ποιοτικών προγραμμάτων σπουδών στην αγγλική γλώσσα, όπως και η μεγάλη ώθηση που έδωσε η ίδρυση των Ιατρικών Σχολών, η συνεργασία τους με διεθνώς φημισμένα κορυφαία Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, η προσφορά διπλών διαπανεπιστημιακών μεταπτυχιακών προγραμμάτων, η παροχή εξ αποστάσεως Προγραμμάτων Σπουδών, καθώς και η ανάπτυξη της κουλτούρας και στρατηγικής για την καινοτομία και την απασχολησιμότητα. Όπως επίσης και οι υψηλές βαθμολογίες που λαμβάνουν από τα συστήματα αξιολόγησης και ιεράρχησης από διεθνείς εκπαιδευτικούς οργανισμούς συμβάλουν στην προβολή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Κύπρου στο εξωτερικό.
–Μέσα από ποιες ενέργειες μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω το ποσοστό που προσφέρει στο ΑΕΠ η εκπαίδευση;
–Είναι γεγονός και σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα από ελεγκτικό οίκο ότι η συμβολή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην οικονομία φθάνει σήμερα μέχρι το € 1 δισ. Το 2016 μόνο, υπολογίζεται ότι απασχόλησε περίπου 9.500 εργαζόμενους στον τομέα αυτό και σε άλλες υποστηρικτικές βιομηχανίες. Η προσπάθεια να καταστεί η Κύπρος περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης θα πρέπει να είναι συνεχής. Η προσέλκυση ξένων φοιτητών είναι καθοριστικός παράγοντας. Να μην ξεχνάμε ότι για να έχεις τα εισοδήματα που αντιστοιχούν σε ένα ξένο φοιτητή χρειάζεται τουλάχιστον 25 τουρίστες. Ο τουρίστας θα μείνει μία εβδομάδα, ενώ ο φοιτητής θα μείνει ολόχρονα. Το ΥΠΠ θα συνεχίσει, μαζί με τα ιδρύματα ανώτερης εκπαίδευσης, προς την κατεύθυνση της προβολής της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο εξωτερικό. Μέσα από υφιστάμενους μηχανισμούς, όπως συμμετοχή σε εκπαιδευτικές εκθέσεις, διοργάνωση ημερίδων αλλά και σε συνεργασία με τον Κυπριακό Οργανισμό Προώθησης Επενδύσεων στην παραγωγή και διάθεση διαφημιστικού υλικού, ιστοσελίδες. Δεν θα παύσουμε να επενδύουμε στις απαραίτητες υποδομές και να προσφέρουμε ένα εύρος ποιοτικών Προγραμμάτων Σπουδών που να είναι σε θέση να ικανοποιήσουν τις ποικίλες ανάγκες φοιτητών από το εξωτερικό έτσι ώστε να συνεχιστούν οι διακρίσεις, είτε με την κατάκτηση ψηλών θέσεων σε διεθνή συστήματα κατάταξης πανεπιστημίων, είτε εξασφαλίζοντας και υλοποιώντας ερευνητικά έργα μεγάλης εμβέλειας, μέσα από έντονα ανταγωνιστικές διαδικασίες. Έχοντας υπόψη, από την πιο πάνω έρευνα ότι η αγορά για διεθνείς, αγγλόφωνους φοιτητές υπολογίζεται ότι ανέρχεται γύρω στα €50 δισ., και αυξάνεται κατά 5% περίπου ανά έτος παρουσιάζεται μια μοναδική ευκαιρία για αγγλόφωνες χώρες όπως η Κύπρος, να κερδίσουν μια θέση στην παγκόσμια ανώτερη εκπαίδευση, καθώς τα τριτοβάθμια ποσοστά εγγραφής αναμένονται να αυξηθούν ανά το παγκόσμιο, με γνώμονα την ωρίμανση των μεγάλων αναπτυσσόμενων χωρών όπως η Κίνα και η Ινδία. Με αυτή τη σκέψη το ΥΠΠ, όπως προανάφερα, θα αναπτύξει νέα σειρά κινήτρων για παραχώρηση διευκολύνσεων για τη προσέλκυση ξένων πανεπιστημίων για τη δημιουργία παραρτημάτων στην Κύπρο, αν αναλογιστούμε ότι υπάρχει ήδη επενδυτικό ενδιαφέρον από αγγλικά πανεπιστήμια και όχι μόνο.
*Από το Αφιέρωμα: «Στους πρυτάνεις ο λόγος»
