ΚΥΠΕ
Σύντομα κατατίθενται προς ψήφιση στη Βουλή οι αναθεωρημένοι Κανονισμοί των Φυλακών, μετά την υιοθέτησή τους από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 9 Ιανουαρίου, διαβεβαιώνει η Κυπριακή Δημοκρατία την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Περιέχουν αλλαγές στα δικαιώματα των κρατουμένων που τίθενται σε απομόνωση, σε ό,τι αφορά την επικοινωνία τους με τον έξω κόσμο, ενώ το Συμβούλιο των Φυλακών καθίσταται πλήρως ανεξάρτητο.
Σε πολυσέλιδη επιστολή που στάλθηκε πρόσφατα στο Στρασβούργο, εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας δίνει λεπτομέρειες σε σχέση με το νομοσχέδιο για την αναθεώρηση του Νόμου για τις Φυλακές, αλλά και τους Κανονισμούς των Φυλακών.
Με την επιστολή ενημερώνεται η Επιτροπή Υπουργών σχετικά με το αναθεωρημένο σχέδιο δράσης της Κύπρου για τα γενικά μέτρα που λαμβάνονται, στο πλαίσιο της συμμόρφωσης με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση «Ονουφρίου εναντίον Κύπρου» του 2010.
Οι νέοι Κανονισμοί και η τροποποίηση του Νόμου για τις Φυλακές «παρέχουν εχέγγυα ώστε να αποφευχθεί κάθε κίνδυνος αυθαιρεσίας που πηγάζει από την απόφαση να τεθεί ένας κρατούμενος στην απομόνωση, είτε ως επίσημο πειθαρχικό μέτρο είτε ως άλλο μέτρο» αναφέρεται.
Προστίθεται ότι δεν μπορεί να επιβληθεί πλήρης απαγόρευση για επαφές με τον έξω κόσμο, καθώς οι φυλακισμένοι που βρίσκονται στην απομόνωση διατηρούν το δικαίωμα στην αλληλογραφία και έχουν εκ του νόμου δικαίωμα να δέχονται έναν ελάχιστο αριθμό επισκέψεων και τηλεφωνημάτων.
Συνοψίζοντας τις βασικές πρόνοιες του νέου Κανονισμού των Φυλακών – η σύνταξη του οποίου ολοκληρώθηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, μετά από διαβούλευση μεταξύ του Υπουργείου, του Τμήματος Φυλακών και της Νομικής Υπηρεσίας – αναφέρεται ότι οι φυλακισμένοι θα μπορούν να στέλνουν και να λαμβάνουν επιστολές προς και από τα μέλη των οικογενειών τους, συνεργάτες και φίλους.
Επίσης θα καθίσταται δυνατή η αλληλογραφία των κρατουμένων με πρόσωπα, αρχές και όργανα της Δημοκρατίας και πολιτικούς. Οι επιστολές αυτές θα μπορούν να ανοιχτούν και να διαβαστούν μόνο αν η Διεύθυνση των φυλακών έχει εύλογες υποψίες ότι τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια της Δημοκρατίας ή/και των φυλακών, τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια οποιουδήποτε προσώπου, σχετίζονται με εγκληματική ενέργεια, παρεμποδίζουν την αστυνομική έρευνα ή την διατήρηση της πειθαρχίας στις φυλακές.
Εφόσον διαπιστωθεί ότι το περιεχόμενο της επιστολής δεν εμπίπτει σε κάποια από αυτές τις κατηγορίες, τότε παραδίδεται στον παραλήπτη του χωρίς καθυστέρηση, προστίθεται. Ο κρατούμενος ενημερώνεται παράλληλα για το γεγονός ότι η επιστολή ανοίχθηκε, διαβάστηκε ή κατακρατήθηκε, αλλά και για τους λόγους που έγινε αυτό, ενώ το γεγονός καταγράφεται και στον φάκελό του.
Επιστολές θα μπορούν να ανταλλάσσουν οι κρατούμενοι με τους δικηγόρους τους, τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, την Επίτροπο Διοικήσεων, το Συμβούλιο των Φυλακών και την Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης, χωρίς αυτές να ανοίγονται.
Σε ό,τι αφορά την τηλεφωνική επικοινωνία, η Διεύθυνση των φυλακών επιτρέπει σε κρατούμενο να έρθει σε επαφή με τον δικηγόρο ή μέλη της οικογένειά τους, συνεργάτες και φίλους, ενώ η συνομιλία εποπτεύεται όταν υπάρχουν εύλογες υποψίες για παρόμοιους λόγους που ισχύουν για την αλληλογραφία. Μάλιστα, ο κρατούμενος θα ενημερώνεται από πριν ότι το τηλεφώνημά του πιθανόν να διακοπεί.
Σε ότι αφορά την απομόνωση για λόγους πειθαρχίας, η Διεύθυνση θα μπορεί να αποφασίζει τη χρήση του μέτρου για τα πιο σοβαρά πειθαρχικά παραπτώματα, για διάστημα έως και 20 ημέρες. Θα λαμβάνεται υπόψη η σοβαρότητα του παραπτώματος, οι συνθήκες, η συμπεριφορά και η προσωπική κατάσταση του κρατουμένου. Μεταξύ άλλων, θα επιτρέπεται στον κρατούμενο να εκφράσει άποψη πριν η Διεύθυνση διατάξει τον περιορισμό του.
Η σχετική απόφαση θα πρέπει να είναι γραπτή και αιτιολογημένη και να αναφέρεται στη διάρκεια, αλλά και στους παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη καθώς και να περιέχει την άποψη του κρατούμενου.
Ο τελευταίος ενημερώνεται γραπτώς για την απόφαση της Διεύθυνσης, ενώ ενημερώνεται και το ιατρικό προσωπικό των φυλακών που επισκέπτεται τον κρατούμενο χωρίς καθυστέρηση για να εξετάσει την κατάσταση της υγείας του.
Αν ο γιατρός των φυλακών θεωρήσει ότι η υγεία του κρατουμένου έχει κλονιστεί λόγω της απομόνωσης, ενημερώνει τη Διεύθυνση που διακόπτει τη διαδικασία. Ο κρατούμενος θα μπορεί να αλληλογραφεί, αλλά και να δέχεται μικρό αριθμό επισκέψεων και τηλεφωνημάτων κατά τη διάρκεια της απομόνωσης, ενώ θα μπορεί να ασκείται για μια ώρα κάθε μέρα.
Σε ό,τι αφορά την απομόνωση για άλλους λόγους, πέραν της πειθαρχίας, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι αυτή θα επιβάλλεται για όσο το δυνατόν πιο σύντομες περιόδους και μόνο αν θεωρείται απαραίτητη για σκοπούς διατήρησης της τάξης, τη διαφύλαξη των συμφερόντων του κρατουμένου ή άλλων εγκλείστων και τον περιορισμό βίαιων κρατουμένων που δημιουργούν προβλήματα σε άλλους.
Σε ό,τι αφορά την παραβίαση του άρθρου 13 για το δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής, η Νομική Υπηρεσία αναφέρει ότι δικαιοδοσία για μείωση ή αναίρεση πειθαρχικών μέτρων έχει το Συμβούλιο των Φυλακών, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, που ακούει και διερευνά τυχόν παράπονα κρατουμένων.
Προστίθεται ότι με την αναθεώρηση του Νόμου για τις Φυλακές που ενέκρινε πρόσφατα το Υπουργικό και το οποίο αναμένεται να τεθεί σύντομα προς ψήφιση στη Βουλή, η σύνθεση του Συμβουλίου των Φυλακών καθίσταται εντελώς ανεξάρτητη από τις αρχές των φυλακών. Τα μέλη του Συμβουλίου δεν έχουν θεσμική, διοικητική, επαγγελματική ή άλλη σχέση με τις αρχές των φυλακών και Πρόεδρος του Συμβουλίου Φυλακών είναι ο Έπαρχος Λευκωσίας, προστίθεται.
«Οι κυπριακές αρχές πιστεύουν ότι τα νέα νομοθετικά μέτρα σε συνδυασμό με πρακτικά και διοικητικά μέτρα θα αποτρέψουν παραβιάσεις παρόμοιες με αυτές που εντοπίστηκαν από το Δικαστήριο στην απόφαση Ονουφρίου εναντίον Κύπρου», αναφέρεται.
Στην επιστολή σημειώνεται πάντως ότι το μέτρο της απομόνωσης ως πειθαρχική τιμωρία επιβάλλεται σπάνια και έχει τη μορφή περιορισμού μιας ή μισής ημέρας. Επίσης δεν επιβάλλεται η μέγιστη διάρκεια που προβλέπουν οι Κανονισμοί που είναι σε ισχύ.
Για την περίοδο από 30 Οκτωβρίου 2014 μέχρι 16 Νοεμβρίου 2016, οι ολοήμερη απομόνωση επιβλήθηκε σε 13 περιπτώσεις και η μέγιστη περίοδος απομόνωσης ήταν 15 ημέρες. Για την ίδια περίοδο, επιβλήθηκε απομόνωση μισής ημέρας σε άλλες 7 περιπτώσεις. Σε όλες τις περιπτώσεις δεν υπάρχει ολοκληρωτική απαγόρευση επαφών με τον έξω κόσμο, καταλήγει η Νομική Υπηρεσία και λέει πως θα κρατά ενήμερη για τις εξελίξεις την Επιτροπή Υπουργών.
