Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Την επιβολή του ΦΠΑ επί της φορολογίας των καυσίμων κάκισαν χθες στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εμπορίου για τις υψηλές τιμές που παρατηρούνται στα πρατήρια. Παράλληλα, ενώ το Υπουργείο Εμπορίου έκανε εκτενή παρουσίαση για το πώς καθορίζονται οι τιμές των καυσίμων που εμφανίζονται στην αντλία, τα μέρη της Επιτροπής δεν πείσθηκαν για τη διαφάνεια των τιμών, αφήνοντας υπονοούμενα για αισχροκέρδεια από πλευράς εταιρειών πετρελαιοειδών και πρατηριούχων. Ουκ ολίγες φορές στη χθεσινή συνεδρία διατυπώθηκε το ερώτημα πώς γίνεται να αγοράζουν οι εταιρείες μεγάλες ποσότητες όταν η τιμή του πετρελαίου είναι υψηλή, ενώ όταν είναι πιο χαμηλή αγοράζουν μικρές ποσότητες, με αποτέλεσμα να διατηρούνται υψηλές τιμές των καυσίμων. Σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της επιτροπής Εμπορίου και βουλευτής του ΔΗΚΟ Άγγελος Βότσης τόνισε πως για να μειωθούν δραστικά οι τιμές των καυσίμων θα πρέπει να ανοίξει το θέμα της φορολόγησης. Όπως εξήγησε, λαμβάνοντας υπόψη και την παρουσίαση από το Υπουργείο Εμπορίου, «τα 2/3 της τιμής των καυσίμων προκύπτει από φορολογία, άρα για ριζική αλλαγή στις τιμές των καυσίμων θα πρέπει να συζητήσει ξανά η κυβέρνηση μαζί με τα κόμματα το θέμα της φορολογίας, η οποία μαζί με το ΦΠΑ ανέρχεται στα 0,70 σεντ από το 1,20 ευρώ».
Σύμφωνα με την παρουσίαση του Υπουργείου Εμπορίου, που έκανε ενώπιον της Επιτροπής, οι τιμές των πετρελαιοειδών στην Κύπρο είναι ελεύθερες, με την απελευθέρωση να έχει λάβει χώρα από τις 21.05.2004, ενώ αυτό έγινε για προώθηση των συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού. Όπως εξήγησαν, η μοναδική δυνατότητα παρέμβασης του Υπουργού στις τιμές, δύναται με διάταγμα που καθορίζει ανώτατες τιμές για περίοδο μέχρι 45 ημέρες, καθώς δύναται για όλα ή μερικά από τα πετρελαιοειδή όταν εύλογα πιστεύει ότι το ύψος των τιμών είναι σε υπερβολικά πιο υψηλό επίπεδο από ό,τι δικαιολογείται από τις διεθνείς ή εγχώριες συνθήκες.
Όσον αφορά το θέμα του πλαφόν που συζητήθηκε εκτενώς στην προηγούμενη συνεδρία, το Υπουργείο ανέφερε ότι κατά τον καθορισμό των ανωτάτων τιμών, ο υπουργός λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες της διεθνούς και εγχώριας αγοράς και ιδίως τις τιμές εισαγωγής των πετρελαιοειδών και τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών πετρελαιοειδών και των πρατηριούχων. Πρόσθετα, ξεκαθάρισε πως από το 2004, ο υπουργός και το Υπουργείο δεν έχει καμία δυνατότητα σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο να καθορίζει τις τιμές, ούτε και έχει ρόλο ρυθμιστή. Ως μοναδική δυνατότητα παρέμβασης, έθεσε την οριζόντια επιβολή ανώτατης χονδρικής ή και λιανικής τιμής για ένα ή περισσότερα είδη καυσίμων, όταν πληρούνται πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Σημείωσε δε, πως αυτό έχει γίνει μόνο μία φορά και ανεστάλη στις δύο ημέρες.
Συνεχής καταγραφή φορτίων
Όσον αφορά την παρακολούθηση των τιμών, το Υπουργείο στην παρουσίαση υπογράμμισε πως η Επιτροπή Παρακολούθησης Τιμών Πετρελαιοειδών (ΕΠΤΠ) υιοθέτησε πλήρως αναθεωρημένη μεθοδολογία παρακολούθησης των τιμών καυσίμων, που ετοιμάστηκε από συμβουλευτικό οίκο στη βάση των συστάσεων του γενικού ελεγκτή. Σύμφωνα με τη μεθοδολογία αυτή, γίνεται συνεχής καταγραφή των φορτίων, αποθεμάτων και η κοστολόγησή τους, γίνεται επίκαιρος υπολογισμός εξόδων και κέρδους, βγαίνει το κοστολόγιο για χονδρικές και λιανικές τιμές, καθορίζονται οι αποδεκτές αποκλίσεις στις τιμές, και τέλος γίνεται ενσωμάτωση δεικτών που καλύπτουν τόσο τον χονδρικό όσο και τον λιανικό τομέα.
Αναλυτικότερα για την παρακολούθηση των τιμών, το Υπουργείο λαμβάνει στοιχεία καθ’ όλη την πορεία τους, από την άφιξη των φορτίων μέχρι και τον τελικό προορισμό τους, δηλαδή στις αντλίες. Συγκεκριμένα λαμβάνονται στοιχεία από το Τμήμα Τελωνείων, τις εταιρείες εισαγωγής και από το Ηλεκτρονικό Παρατηρητήριο Λιανικών Τιμών της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή. Το αποτέλεσμα είναι να καταγράφεται η αναμενόμενη χονδρική τιμή και το αναμενόμενο περιθώριο λιανικής τιμής για κάθε φορτίο. Πρόσθετα, άλλοι δείκτες/ στοιχεία που παρακολουθούνται είναι οι διεθνείς τιμές καυσίμων (PLATTS), οι τιμές διυλιστηρίου, αλλά και οι λιανικές τιμές άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Αξίζει να σημειωθεί από την παρουσίαση σε σχέση με την παρακολούθηση τιμών, πως στην Κύπρο εισάγονται καύσιμα από τρεις διαφορετικές εταιρείες, περίπου κάθε 10 ημέρες από κάθε εταιρεία, ενώ αφορούν έτοιμα πετρελαιοειδή όπως βενζίνη, πετρέλαιο κίνησης και πετρέλαιο θέρμανσης.
Όχι άλλα πρατήρια
Σύμφωνα με την παρουσίαση αναφορικά με τον ανταγωνισμό, για το 92% περίπου των εισαγωγών ο προμηθευτής(διυλιστήριο) είναι ο ίδιος, καθώς το 93% των πρατηρίων έχει άμεση ή έμμεση σχέση με τις εταιρείες. Μελέτη, η οποία διενεργήθηκε για τη διάρθρωση της λιανικής αγοράς, συμπεραίνεται πως η είσοδος στη λιανική αγορά νέων ανεξάρτητων πρατηρίων ή πρατηρίων χαμηλού κόστους είναι πολύ δύσκολη λόγω της υφιστάμενης χωροθετικής πολιτικής, αλλά και συγκεκριμένων προνοιών του περί ρυθμίσεως πρατηρίων πετρελαιοειδών νόμου του 1968.
Κατηγορίες από βουλευτές
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ανδρέας Κυπριανού δήλωσε ότι «είναι αστείο να μιλάμε στην Κύπρο για ελεύθερο ανταγωνισμό σε σχέση με τα πετρελαιοειδή, καθώς ξεκαθαρίστηκε ότι το 92% της ποσότητας που εισάγουν οι τρεις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο εισάγεται από το ίδιο διυλιστήριο, και 93% των πρατηρίων έχουν σχέση με αυτές τις τρεις εταιρείες». Άρα, εξήγησε, για να διασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει κερδοσκοπία και ότι ο Κύπριος καταναλωτής προμηθεύεται τα καύσιμα στη σωστή τιμή θα πρέπει να συμφωνηθεί σε φυσιολογικά επίπεδα.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα είπε ότι «το Υπουργείο Ενέργειας με τα όσα ανέφερε θεωρεί ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα και ότι οι τιμές των καυσίμων στην Κύπρο είναι φυσιολογικές και δεν χρειάζεται καν να μελετηθεί από τον υπουργό το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν αλλά ούτε να σταματήσει το απαράδεκτο φαινόμενο της επιβολής ΦΠΑ και επί του Φόρου Κατανάλωσης. Ως ΑΚΕΛ, δηλώνουμε πλέον ξεκάθαρα ότι η κυβέρνηση δεν έχει την πολιτική βούληση να προστατέψει τους πολίτες της από αυτούς που ξεκάθαρα τους κλέβουν καθημερινά».
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους τόνισε ότι «τα όσα αποδεικνύονται στην πράξη διαφέρουν από τα όσα αναφέρει η μελέτη την οποία παρουσίασε στην Επιτροπή το Υπουργείο Ενέργειας και διερωτήθηκε κατά πόσο αυτή η μελέτη είναι η ορθή. Υπενθύμισε μάλιστα τα συμπεράσματα στα οποία έχει κατά καιρούς καταλήξει η ΕΠΑ και τα οποία κάνουν λόγο για χειραγώγηση των τιμών των καυσίμων. Πέραν τούτου υπάρχουν αρκετά άλλα σημεία που θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν».
Μικρό μονοπώλιο
Ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, δήλωσε ότι «γνωρίζουμε όλοι πάρα πολύ καλά ποια είναι η επίδραση της τιμής των καυσίμων στην κυπριακή οικονομία και επομένως θα ήθελα το Υπουργείο να καταβάλλει συνεχή προσπάθεια για να μειωθούν οι τιμές πέρα από την προσπάθεια που κάνει τώρα για να μας πείσει ότι οι τιμές είναι καλές».
