Kathimerini.com.cy
Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΔΟΥΚΑΝΑΡΗ
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, από την αρχή του 2016 έως και σήμερα, η αύξηση της εμπορικής απάτης και η παράνομη διακίνηση, προϊόντων καπνού και εμπορευμάτων στην Κύπρο, είναι δραματική. Σε δηλώσεις του στην «Κ», ο εκπρόσωπος Τύπου του Τμήματος Τελωνείων Χρίστος Χρίστου, ανέφερε ότι στη διάρκεια του 2016 κατασχέθηκαν 576.420 τεμάχια τσιγάρα, 348.058 γρ. καπνός για ναργιλέ και 393.990 γρ. καπνός για κάπνισμα, αριθμοί οι οποίοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Εκτιμάται ότι αν αν αυτές οι ποσότητες και μόνο διοχετεύονταν παράνομα στην αγορά, θα είχε ως αποτέλεσμα σημαντικό αριθμό χαμένων εσόδων για το Δημόσιο. Όπως επιβεβαιώνεται άλλωστε από τον κ. Χρίστου, το συνολικό ποσό των δασμών, φόρων κατανάλωσης και ΦΠΑ που θα έχανε το κράτος θα ήταν για 576.420 τεμάχια τσιγάρα 101.000 ευρώ, για 348.058 γρ. καπνού για ναργιλέ 72.666 ευρώ, και για 393.990 γρ. καπνού για κάπνισμα 82.256 ευρώ. Εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα παράλληλα είναι η αύξηση της διακίνησης των λαθραίων τσιγάρων από τα κατεχόμενα, καθώς το προηγούμενο έτος από τα 576.420 τεμάχια τσιγάρα που κατασχέθηκαν μεγάλος αριθμός αυτών, 367.130 τεμάχια, προέρχεται από εκεί. Όπως σχολιάζει ο εκπρόσωπος Τύπου του Τμήματος Τελωνείων,«η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και η διάνοιξη των σημείων διέλευσης έχουν δημιουργήσει νέες προκλήσεις, όπως το λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων μέσω των κλειστών λιμανιών στις κατεχόμενες περιοχές τα οποία διοχετεύονται παράνομα, μέσω των σημείων διέλευσης και η προσπάθεια εκμετάλλευσης των νέων διαδικασιών διαμετακόμισης και ελεύθερης ενδοκοινοτικής διακίνησης εμπορευμάτων, για σκοπούς λαθρεμπορίου στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, τόσο αυθεντικών όσο και απομιμήσεων καπνικών προϊόντων».
Πώς έρχονται στο κυπριακό έδαφος
Αίγυπτος, Λίβανος, Γερμανία, Ρωσία και Ισραήλ βρίσκονται ψηλά στην λίστα κατάταξης των χωρών με την υψηλότερη διακίνηση λαθρεμπορίου τσιγάρων για το 2016. Ερωτηθείς εάν υπάρχουν κυκλώματα που δρουν στις περιοχές της Κύπρου και συνεργάζονται με το εξωτερικό, ο εκπρόσωπος του Τμήματος Τελωνείου επιβεβαίωσε ότι οι περισσότερες κατασχέσεις καπνικών προϊόντων αφορούν μεμονωμένα άτομα που έρχονται ή αναχωρούν από τη Κύπρο από τα σημεία εισόδου – εξόδου της Δημοκρατίας είτε διακινούνται μέσω των εγκεκριμένων ή μη σημείων διέλευσης από τα κατεχόμενα και των χωριών Πύλας και Ποταμιάς. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πρόσφατο παρελθόν έχουν εντοπιστεί παράνομα καπνικά προϊόντα σε εμπορευματοκιβώτια, τα οποία κατά την άφιξή τους στην Κύπρο, δηλώθηκαν ότι περιέχουν σουβενίρ, πλαστικό γρασίδι, ροκανίδια ξύλου, ρούχα, παπούτσια. Όσον αφορά τώρα τα σημεία διέλευσης από τα κατεχόμενα, ο κ. Χρίστου επισημαίνει ότι έχουν εντοπιστεί καπνικά προϊόντα κρυμμένα σε μηχανές αυτοκινήτων, σε κουτιά παπουτσιών, χυμών, σερβιετών, μέσα σε ψωμί ακόμα και κάτω από τα ενδύματα ή μέσα στα υποδήματα των διερχομένων.
Ποινικές διώξεις για κατασχεμένα τσιγάρα
Η μέγιστη προβλεπόμενη χρηματική ποινή σύμφωνα με τις διατάξεις της Εθνικής Τελωνειακής Νομοθεσίας, δεν μπορεί να υπερβαίνει την τριπλάσια αξία των φόρων που αναλογούν στα εμπορεύματα που κατάσχονται ή τη φυλάκιση μέχρι τρία χρόνια ή και τις δύο αυτές ποινές. Τονίζεται επίσης ότι ο Διευθυντής του Τμήματος Τελωνείων έχει την εξουσία να συμβιβάζει οποιοδήποτε αδίκημα προνοείται στην Τελωνειακή Νομοθεσία, (εκτός αυτών της δωροδοκίας, δωροληψίας και παρεμπόδισης λειτουργών του Τμήματος να ασκούν τα καθήκοντά τους) και να αποδέχεται από το πρόσωπο που προέβη στο αδίκημα χρηματική πληρωμή, η οποία δεν υπερβαίνει την ανώτατη χρηματική ποινή που προβλέπεται από την τελωνειακή ή την άλλη νομοθεσία. Ανάλογο περιστατικό άλλωστε είχε σημειωθεί μόλις πρόσφατα στο αεροδρόμιο Λάρνακας με επιβάτη του εξωτερικού.
Ανησυχίες του Τμήματος Τελωνείων
Οι εν εξελίξει διεργασίες στις προσπάθειες επίλυσης του συγκεκριμένου προβλήματος φαίνεται ότι προκαλούν προβληματισμό στο Τμήμα Τελωνείων Κύπρου. Οι ανησυχίες εστιάζονται σε ζητήματα ενίσχυσης των προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων καθώς και στην ανάπτυξη νέων μεθόδων για την παρακολούθηση της εξάπλωσης των νέων τάσεων απάτης, όπως δήλωσε στην εφημερίδα ο κ. Χρίστου. Από τον περασμένο χρόνο μέχρι και σήμερα η εικόνα διαφοροποιείται συνεχώς καθώς οι μέθοδοι που οι λαθρέμποροι χρησιμοποιούν κάθε φορά, ποικίλλουν σημαντικά με αποτέλεσμα να μην καταστεί μέχρι σήμερα δυνατό να κατασταλεί το φαινόμενο παρά τις προσπάθειες των διωκτικών αρχών και οργανισμών σε τοπικό και όχι μόνο επίπεδο. Σημειώνεται πάντως ότι αν και η αύξηση της εμπορικής απάτης και η παράνομη διακίνηση προϊόντων καπνού και εμπορευμάτων είναι δραματική, η Κύπρος συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών με το χαμηλότερο ποσοστό λαθραίων τσιγάρων και απομιμήσεων σε σχέση με τη συνολική κατανάλωση. Σύμφωνα με την μελέτη «Project Sun» του 2015 που διενήργησε η KPMG και παρουσιάζει τα στοιχεία του 2014, η χώρα μας βρίσκεται στην 22η θέση ανάμεσα στις 28 χώρες μέλη της ΕΕ, με ποσοστό μόλις 4,4%. Ο μέσος όρος στην ΕΕ ήταν για την ίδια περίοδο 10,4% ενώ υπάρχουν χώρες με ποσοστά που αγγίζουν σχεδόν το 30%. Ζητώντας να αναφέρει τους κυριότερους παράγοντες που συμβάλλουν στη μείωση διακίνησης του λαθρεμπορίου τσιγάρου στην Κύπρο συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες, ο κ. Χρίστου έθεσε πρώτα τη συστηματική παρακολούθηση και ανάλυση των κινδύνων όλων των φορτώσεων καπνικών προϊόντων από, προς και διά μέσου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αποτιμώντας εν γένει την πάταξη του λαθρεμπορίου τσιγάρων, θεωρεί πάντως ότι οι προσπάθειες έχουν αποδώσει θετικά αποτελέσματα. «Έχουν αυξηθεί σημαντικά οι πληροφορίες που λαμβάνονται από το Τμήμα Τελωνείων, είτε από ιδιώτες είτε από άλλες υπηρεσίες του Κράτους, με αποτέλεσμα να αυξηθούν κατ’ επέκταση και οι επιχειρήσεις που διοργανώνονται από το Τμήμα, τόσο στην αγορά όσο και σε οικίες, υποστατικά και αποθηκευτικούς χώρους. Οι ιδιαίτερες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζει σήμερα η κυπριακή κοινωνία υπαγορεύουν, μεταξύ άλλων, όπως το Τμήμα Τελωνείων έχει αυξημένη απόδοση, διαφάνεια στις διαδικασίες και αποδοτικότερη είσπραξη των τελωνειακών δασμών και φόρων», κατέληξε ο κ. Χρίστου.
