Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ψηλά βρίσκεται στην ατζέντα των τραπεζών η καταπολέμηση του μαύρου χρήματος. Σε αυτό το κανονιστικό πλαίσιο υπάγεται ο νόμος που αφορά στην παρεμπόδιση και καταπολέμηση νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στην Κύπρο και αφού για τη διεθνή κοινότητα αποτελεί πλέον βασική προτεραιότητα, τα τραπεζικά ιδρύματα της Κύπρου έχουν κλείσει λογαριασμούς με κύκλο εργασιών μερικών δισεκατομμυρίων ευρώ.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας απομείωσης του ρίσκου κατά το 2016, η Ελληνική Τράπεζα έχει τερματίσει πέραν των 10.000 λογαριασμών, ενώ όπως σημειώνει σε συνέντευξή της στην «Κ» η ανώτερη διευθύντρια Κανονιστικής Συμμόρφωσης της Τράπεζας Μαρίνα Κολοκοτρώνη, μείωσε σημαντικά και τον αριθμό των επαγγελματιών διαμεσολαβητών, υιοθετώντας ένα πλαίσιο συνεργασίας με αυστηρότερα κριτήρια και περισσότερες απαιτήσεις. Σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση και βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου υπογραμμίζει η κ. Κολοκοτρώνη, είχαν και οι εισηγήσεις της Τρόικας, οι οποίες έχουν υιοθετηθεί από τις εποπτικές αρχές, με τα αποτελέσματα των προσπαθειών αυτών να είναι πλέον ορατά και να αναγνωρίζονται από αρμόδιους φορείς και διεθνείς οργανισμούς.
Εκφράζει δε την πεποίθηση πως σύντομα θα δούμε την εξάπλωση της λειτουργίας τμημάτων κανονιστικής συμμόρφωσης σε όλους τους τομείς του επιχειρείν, καθώς στόχος είναι να προστατευθούν οι πελάτες από τους επιτήδειους που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το τραπεζικό σύστημα.
–Ποιες θεωρείτε τις πιο σημαντικές εξελίξεις στον χώρο της κανονιστικής συμμόρφωσης και τι τις προκαλεί;
–Διεθνώς παρατηρείται έντονο ενδιαφέρον στη λειτουργία της κανονιστικής συμμόρφωσης. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές σε μια σειρά από κλάδους όπως ο τραπεζικός, ο ασφαλιστικός, οι φαρμακευτικές εταιρίες και ο ευρύτερος κλάδος υγείας. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην διεθνή προσπάθεια που αφορά στην παρεμπόδιση και καταπολέμηση νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητές (ξέπλυμα χρήματος),στην προστασία καταναλωτή και στην εξασφάλιση διαφάνειας των συναλλαγών. Ο τρόπος με τον οποίο η κανονιστική συμμόρφωση συμβάλλει σε αυτή τη προσπάθεια είναι η δημιουργία πλαισίου που διασφαλίζει την τήρηση των νόμων, των κανονισμών και των εταιρικών πολιτικών που διέπουν κάθε οργανισμό. Ο ρόλος της κανονιστικής συμμόρφωσης μεγαλώνει όσο διευρύνεται το κανονιστικό πλαίσιο διεθνώς, δηλαδή όσο αυξάνονται οι βασικές προϋποθέσεις εύρυθμης λειτουργίας ενός οργανισμού.
–Σε ποιο βαθμό η Κύπρος ακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις στον χώρο της κανονιστικής συμμόρφωσης και ιδιαίτερα όσο αφορά την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος; Ποιοι είναι οι θεσμοί που εξασφαλίζουν την τήρηση του κανονιστικού πλαισίου στον τραπεζικό κλάδο;
–Η Κύπρος κάνει συνεχή και σημαντική προσπάθεια συμμόρφωσης της λειτουργίας του τραπεζικού τομέα, σύμφωνα με το κανονιστικό πλαίσιο που τον διέπει. Αυτό το κανονιστικό πλαίσιο ολοένα διευρύνεται και γίνεται πιο αυστηρό. Σε αυτό το κανονιστικό πλαίσιο υπάγεται και ο νόμος που αφορά στην παρεμπόδιση και καταπολέμηση νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες αφού για τη διεθνή κοινότητα αποτελεί πλέον βασική προτεραιότητα. Στην προσπάθεια αυτή συμμετέχει ενεργά η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου μέσω της αναβάθμισης και βελτίωσης του ρυθμιστικού πλαισίου, της διενέργειας ελέγχων στις τράπεζες αλλά και με την παροχή διευκρινίσεων, με τη συνεχή στήριξη και την εποικοδομητική επικοινωνία. Σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση και βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου είχαν και οι εισηγήσεις της Τρόικας, οι οποίες έχουν υιοθετηθεί από τις εποπτικές αρχές. Τα αποτελέσματα των προσπαθειών αυτών είναι πλέον ορατά και αναγνωρίζονται από αρμόδιους φορείς και διεθνείς οργανισμούς .
–Εδώ και ένα χρόνο συμβάλλετε στην ανάπτυξη της κανονιστικής συμμόρφωσης της Ελληνικής Τράπεζας. Ποιες είναι οι πρώτες εντυπώσεις σας; Ποιες είναι οι προτεραιότητες της Ελληνικής Τράπεζας στον τομέα αυτό;
–Καταρχάς, σε ό,τι αφορά στη Διοικητική Ομάδα και στο Διοικητικό Συμβούλιο, παρακολουθώ μια συμπαγή ομάδα δεσμευμένη να πράξει ό,τι είναι απαραίτητο και με κάθε κόστος, ώστε η τράπεζα να συμμορφώνεται πλήρως με το κανονιστικό πλαίσιο. Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό να πω ότι η στάση μας αυτή σε πολλές περιπτώσεις απαιτεί δύσκολες ή και επώδυνες αποφάσεις, δημιουργεί σημαντικά κόστη για την τράπεζα και προϋποθέτει συνεχή εστίαση του ανθρώπινου δυναμικού μας για εναρμόνιση μας με το κανονιστικό πλαίσιο. Αποτέλεσμα αυτής της δέσμευσης και της συνέπειας αποτελεί επίσης το γεγονός ότι η τράπεζα επενδύει συνεχώς στην εκπαίδευση του συνόλου των ανθρώπων της στα θέματα της κανονιστικής συμμόρφωσης, στην πρόσληψη και ανάπτυξη ανθρώπων στον χώρο της κανονιστικής συμμόρφωσης αλλά και στην ενίσχυση του ρόλου αυτού μέσα στη Διοικητική Ομάδα. Κύρια προτεραιότητα της Ελληνικής Τράπεζας αποτελεί η πλήρης συμμόρφωσή της με τις νομικές και ρυθμιστικές της υποχρεώσεις, με ιδιαίτερη έμφαση στους κανόνες που αφορούν στην πρόληψη και καταπολέμηση νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Όπως ανέφερα και πιο πάνω, η Ελληνική Τράπεζα έχει, σε πολλές περιπτώσεις, λάβει δύσκολες αποφάσεις, επιλέγοντας για παράδειγμα τον τερματισμό πελατειακών σχέσεων ήτοι μη διεκπεραίωση συναλλαγών, ώστε να είναι συνεπής με το κανονιστικό πλαίσιο. Αρκεί να σας αναφέρω ότι στο πλαίσιο της προσπάθειας απομείωσης του ρίσκου κατά την περυσινή χρονιά η Τράπεζα έχει τερματίσει πέραν των 10.000 λογαριασμών ενώ μείωσε σημαντικά και τον αριθμό των επαγγελματιών διαμεσολαβητών, υιοθετώντας πλέον ένα πλαίσιο συνεργασίας με αυστηρότερα κριτήρια και περισσότερες απαιτήσεις. Ενδεχομένως, στα μάτια των πελατών και συνεργατών μας, να φαινόμαστε απαιτητικοί, ζητώντας τους περισσότερα στοιχεία η και έγγραφα. Στόχος μας όμως είναι να τους προστατεύσουμε από τους επιτήδειους που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το τραπεζικό σύστημα και να εξαπατήσουν τους ίδιους η και την τράπεζα.
–Τι έχετε καταφέρει και ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σας;
–Αυτό που έχουμε επιτύχει έως σήμερα είναι να ενισχύσουμε και να εμπλουτίσουμε ουσιαστικά το ήδη υπάρχον πρόγραμμά κανονιστικής συμμόρφωσης του οργανισμού. Μέρος αυτού του προγράμματος αποτελεί και το δομημένο πρόγραμμα παρεμπόδισης και καταπολέμησης νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Σε κάθε περίπτωση, γνωρίζουμε ότι πρωταγωνιστής της προσπάθειάς μας είναι ο καθένας από τους συναδέλφους μας στην Ελληνική Τράπεζα, καθώς πρεσβεύει την κουλτούρα του οργανισμού και άρα της κανονιστικής συμμόρφωσης. Πέραν από την υποχρέωση που έχουμε σαν τράπεζα να συμμορφωνόμαστε με το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, έχουμε και ηθική υποχρέωση προς τους πελάτες μας και την κοινωνία γενικότερα να εμποδίζουμε οποιαδήποτε παράνομη δραστηριότητα. Αυτό είναι το πλαίσιο που διέπει πλέον τη λειτουργία της Ελληνικής Τράπεζας, δηλαδή να κάνουμε το σωστό ακόμη και όταν κάνεις δεν μας κοιτάει. Ο χώρος της κανονιστικής συμμόρφωσης αντιπροσωπεύει για μένα το σύνολο των πιο σημαντικών αξιών όπως η ακεραιότητα, το ήθος, η διαφάνεια. Πιστεύω ότι η κανονιστική συμμόρφωση έχει «προστιθέμενη αξία» σε κάθε οργανισμό. Στην Ελληνική Τράπεζα, στόχος μας σαν ομάδα κανονιστικής συμμόρφωσης είναι να μοιραστούμε τη γνώση, και το πάθος μας για την κανονιστική συμμόρφωση στον οργανισμό, ενισχύοντας έτσι την κατανόηση τόσο των συνάδελφων όσο και των πελατών και συνεργατών μας, σε ό,τι αφορά τη λειτουργία και την σημασία της κανονιστικής συμμόρφωσης.
–Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η εξέλιξη του χώρου της κανονιστικής συμμόρφωσης;
–Η κανονιστική συμμόρφωση ήρθε για να μείνει και δεν περιορίζεται σε θέματα ξεπλύματος παράνομου χρήματος. Σύντομα θα δούμε την εξάπλωση της λειτουργίας τμημάτων κανονιστικής συμμόρφωσης σε όλους τους τομείς του επιχειρείν. Οι νομοθεσίες και η εποπτεία διευρύνονται σε τομείς, όπως η προστασία προσωπικών δεδομένων, η προστασία των καταναλωτών και οι πληρωμές. Πέραν όμως από τις νομοθεσίες και τις κανονιστικές διατάξεις, είναι και οι αξίες που πρέπει να διέπουν την λειτουργία κάθε οργανισμού. Αυτές τις αξίες προσδοκά να προστατεύει η κανονιστική συμμόρφωση, εμπεδώνοντάς τες στην καθημερινή λειτουργία του οργανισμού. Επομένως, η κανονιστική συμμόρφωση είναι ένας χώρος με μεγάλες προοπτικές που θα δώσει ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους για εργασία και καριέρα στην Κύπρο αλλά και στο εξωτερικό.
Έμφαση στους πυλώνες κατά του ξεπλύματος
Η Ελληνική δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε όλους τους βασικούς πυλώνες κατά του ξεπλύματος, μεταξύ των οποίων:
• Τη συνεχή ενημέρωση και εκπαίδευση του συνόλου των υπαλλήλων της τράπεζας (συνεχής παρουσία τα τελευταία δύο χρόνια σε εκπαιδευτικά σεμινάρια που αφορούν σε θέματα κανονιστικής συμμόρφωσης).
• Την ενίσχυση των αυτοματοποιημένων συστημάτων ελέγχου με συστήματα τελευταίας τεχνολογίας. Τα συστήματα αυτά δίνουν τη δυνατότητα παρακολούθησης των συναλλαγών των πελατών με στόχο τον εντοπισμό και την αποτροπή της παραβίασης διεθνών οικονομικών κυρώσεων, του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Τα συστήματα τροφοδοτούνται με στοιχεία από διεθνείς βάσεις δεδομένων για την έγκαιρη και αποτελεσματική ενημέρωση τους.
• Την ανανέωση και ενδυνάμωση των καταγεγραμμένων πολιτικών και διαδικασιών που αφορούν στην εφαρμογή των Οδηγιών της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για την παρεμπόδιση ξεπλύματος παράνομου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας καθώς επίσης και των διεθνών πρακτικών.
• Την ενίσχυση του ρόλου, της ποιότητας και του μεγέθους της ομάδας του τμήματος κανονιστικής συμμόρφωσης (70% αύξηση στο ανθρώπινο δυναμικό τα τελευταία δύο χρόνια). Το προσωπικό κατέχει άριστα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά προσόντα.
