Μέσα στην ατζέντα της Αννίτας Δημητρίου

Την εβδομάδα που πέρασε, ένα βίντεο με την πρόεδρο της Βουλής Αννίτα Δημητρίου κυριαρχούσε στην επικαιρότητα και αποτελούσε αντικείμενο πληθώρας συζητήσεων. Και αυτό, γιατί στο πολύ προσεγμένο και επαγγελματικά επιμελημένο βίντεο το οποίο η ίδια φρόντισε να προωθήσει αμέσως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα ΜΜΕ, κατάγγελλε τον πρόεδρο της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης για σεξιστική συμπεριφορά απέναντί της. Η καταγγελία για σεξισμό υιοθετήθηκε αφιλτράριστα από μερίδα των ΜΜΕ, ενώ χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης υποστήριζαν πως η πρόεδρος της Βουλής και πρόεδρος του ΔΗΣΥ «αποστόμωνε» τον Τούρκο ομόλογό της. Ήταν λοιπόν μία κίνηση που προσέθετε πολιτικό κεφάλαιο στην πρόεδρο του ΔΗΣΥ ή η απόδειξη της πολιτικής της απειρίας; Η πρόεδρος της Βουλής και πρόεδρος του μεγαλύτερου πλέον κόμματος είχε κάθε λόγο να ενοχληθεί από την ηλικιακή –και όχι σεξιστική– διάκριση που δέχτηκε από τον Πρόεδρο της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, ωστόσο έχασε την ευκαιρία να τον εκθέσει με πολιτικά επιχειρήματα, να ψέξει την πολιτική της Άγκυρας και να απαντήσει επί της ουσίας για τη Συνθήκη Εγγυήσεως. Η απόφασή της να περιοριστεί στο θυμικό με το «αλήθεια, η ηλικία μου;» κατεβάζοντας θυμωμένα το μικρόφωνο και προτάσσοντας το προσωπικό έναντι του πολιτικού, έκανε πολιτικούς κύκλους να εντοπίσουν απουσία πολιτικού βάρους και γνώσεων κι άλλους να εκτιμήσουν πως η Αννίτα Δημητρίου έχει ήδη βάλει πλώρη για το 2028. Χρησιμοποιώντας, μάλιστα, την ίδια τακτική –της πολιτικής για εσωτερική κατανάλωση– που χρησιμοποίησε ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης.

Χρονικό αμφισβήτησης

Η αλήθεια βεβαίως είναι πως η Αννίτα Δημητρίου είχε να αντιμετωπίσει από την αρχή της πολιτικής της σταδιοδρομίας και την αμφισβήτηση αλλά και σεξιστικές αναφορές, πρώτα και κύρια από το ίδιο το κόμμα της. Ίσως γι’ αυτό, όπως εκτιμούν πολιτικοί κύκλοι, αντέδρασε ενστικτωδώς τόσο έντονα για το εν λόγω συμβάν στην Πράγα. Για άλλους κύκλους ο υποβόσκων σεξισμός που δέχτηκε ήταν ακριβώς ο λόγος που αγκαλιάστηκε και προστατεύθηκε από τη βάση του ΔΗΣΥ. Μία σύντομη διαδρομή στο 2016, μας θυμίζει την απόφαση του Αβέρωφ Νεοφύτου να την βγάλει από το ψηφοδέλτιο του ΔΗΣΥ το 2016, για να ενταχθεί στο ψηφοδέλτιο της επαρχίας Λάρνακας ο Γιάννης Γιαννάκη. Μία κίνηση που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από τη βάση, επικρίνοντας το κόμμα για σεξισμό, με αποτέλεσμα η Πινδάρου να αναδιπλωθεί ατάκτως και να την επανατοποθετήσει στο ψηφοδέλτιο. Η κρίση αυτή δεν κόπασε αμέσως, οδήγησε στο ιστορικό πλέον «δεν είναι καλλιστεία αλλά εκλογές» του τότε εκπροσώπου Τύπου του ΔΗΣΥ Πρόδρομου Προδρόμου. Μία τοποθέτηση που ενίσχυσε τις αντιδράσεις στη βάση, απογείωσε τη δημοτικότητά της και κλείδωσε την έδρα της στη Βουλή λίγους μήνες αργότερα. Από τότε, βεβαίως, η ίδια δεν επαναπαύτηκε με την εκλογή της, δούλεψε σκληρά εντός του κοινοβουλίου με συναδέλφους της να σημειώνουν πως ήταν πάντοτε καλά προετοιμασμένη για τα θέματα της Βουλής και πανταχού παρούσα σε όλες τις εκδηλώσεις του κόμματος, κτίζοντας ισχυρούς δεσμούς με τη συναγερμική βάση. Η δημοτικότητά της σε συνδυασμό με τις καλές παρουσίες που είχε τηλεοπτικώς σε πάνελ συζητήσεων, δεν πέρασαν απαρατήρητα από τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη –με τον οποίο εξ αρχής διατηρούσε άριστες σχέσεις– και την επέλεξε ως εκπρόσωπο και κατ’ επέκταση ως εικόνα της υποψηφιότητάς του το 2018. Σε αυτό το πλαίσιο, με την Αννίτα Δημητρίου να κερδίζει συνεχώς πόντους δημοτικότητας, η υποψηφιότητά της για την Προεδρία της Βουλής αγκαλιάστηκε και η εκλογή της θεωρήθηκε για πολλούς ως μία ιστορική στιγμή για την πολιτική ζωή του τόπου και την πολιτική νοοτροπία. Μία νέα πολιτικός «έσπαζε τη γυάλινη οροφή» σύμφωνα με ΜΜΕ και χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ήταν μία εκλογή με σοβαρούς συμβολισμούς, που έστελνε το μήνυμα πως το μεγαλύτερο κόμμα, ο ΔΗΣΥ, άνοιγε τον δρόμο της ανώτατης πυραμίδας σε νέα ηλικιακά πρόσωπα ανεξαρτήτως φύλου και ανεξαρτήτως ταξικής προέλευσης.

Στα βήματα Χριστοδουλίδη

Όσο όμως και αν ο συμβολισμός της εκλογής της Αννίτας Δημητρίου ήταν πολύ σημαντικός από μόνος του, αυτό που συζητήθηκε εντόνως είναι πως από την εκλογή της στην Προεδρία της Βουλής και μετά επέλεξε να παραμείνει στην ασφαλή ζώνη των συμβολισμών. Απέφυγε επιμελώς, λοιπόν, το όποιο πολιτικό κόστος ενδεχομένως να είχε με παράθεση καθαρά πολιτικών τοποθετήσεων και αντιπαραθέσεων. Η ίδια αντιλήφθηκε νωρίς τη δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με μία στρατιά followers ακόμα και στο πρωτοποριακό για τους πολιτικούς Τik Τok και δημιούργησε μία ομάδα γύρω της (φωτογράφοι, κινηματογραφιστές, εταιρεία που χειρίζεται μέσα κοινωνικής δικτύωσης) για την προβολή βίντεο και πληθώρας φωτογραφήσεων από τις συναντήσεις που πραγματοποιούσε με ομολόγους της, ξένους αξιωματούχους αλλά και απλούς πολίτες. Πολλές ήταν και οι παρουσίες της σε εκδηλώσεις, σχολικές γιορτές, συναντήσεις με μαθητές στη Βουλή, μνημόσυνα και εθνικές επετείους, όμως λίγες οι πολιτικές της παρεμβάσεις σε ζητήματα που είχαν κόστος και αφορούσαν τα μεγάλα θέματα όπως το εθνικό ζήτημα την οικονομία ή το μεταναστευτικό. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν χρειάστηκε να ξοδέψει πολιτικό κεφάλαιο σε αντιπαραθέσεις με τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ούτε όμως τα στελέχη της αντιπολίτευσης, παρά τη δυναμική που αποκτούσε απότομα, μπήκαν ποτέ στη διαδικασία να αντιπαρατεθούν μαζί της για οποιονδήποτε λόγο. Είτε γιατί τους είχε κερδίσει με τη μετριοπαθή στάση της, είτε γιατί υποβάθμιζαν πρώτα και κύρια τις φιλοδοξίες της και στη συνέχεια την δυναμική που είχε αναπτύξει με τη βάση.

Χωρίς πολιτικό κόστος

Όμως για να αντιπαρατεθεί κάποιος πολιτικά με ένα πολιτικό πρόσωπο, θα πρέπει να γνωρίζει και τι πρεσβεύει και πού στοχεύει πολιτικά. Κανείς μέχρι τώρα στον ΔΗΣΥ δεν μπορεί να πει με ασφάλεια ποιο είναι το πολιτικό της αποτύπωμα, και γι’ αυτό ακριβώς ενισχύονται οι φωνές που μιλούν για απολιτίκ φιγούρα και δίδουν έμφαση στο ποιος τελικά θα είναι ο δεύτερος τη τάξει για να διαφανεί το πολιτικό αποτύπωμα του κόμματος. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι κατά τον σύντομο προεκλογικό για την προεδρία του ΔΗΣΥ, επικεντρώθηκε στο γενικό σύνθημα της ενότητας, απέφυγε το ντιμπέιτ ανταλλαγής απόψεων με τον ανθυποψήφιό της, επικαλούμενη την έλλειψη χρόνου και επικεντρώθηκε σε γενικότητες για το πώς οραματίζεται τον Συναγερμό του αύριο. Μόνο λίγες μέρες πριν από την εκλογική μάχη, έγραψε μία μακροσκελή ανάρτηση για σεξιστικές επιθέσεις που δεχόταν, πισώπλατες μαχαιριές και ψιθύρους με αφορμή fake news που είχαν κυκλοφορήσει σε ένα group στο Facebook και έκαναν λόγο για τον αδελφό της. Σε αντίθεση με τους προκατόχους της –ο Νίκος Αναστασιάδης ήταν ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της λαϊκής Δεξιάς και ο Αβέρωφ Νεοφύτου, μέχρι και τον προεκλογικό, εκπρόσωπος της φιλελεύθερης τάσης– η ίδια δεν έχει ξεκαθαρίσει πού ανήκει, πλην των γενικών αναφορών περί κληριδικής σχολής, σκέψης και κληρονομιάς. Οι πολλές παρουσίες της σε εκκλησίες, σε εθνικά μνημόσυνα, σε εκδηλώσεις εθνικοφρόνων σωματείων και η επίκρισή της στα έργα του γνωστού ζωγράφου Γαβριήλ –που πρόσβαλλαν την ορθόδοξη πίστη– έκαναν πολλούς να την κατατάσσουν στη συντηρητική σχολή σκέψης (καθόλου τυχαία και η στήριξη που είχε από το ΕΛΑΜ, την οποία δέχτηκε ευγνωμονώντας) και στους επικριτές της σε νέα πολιτικό με ξύλινη ρητορική.

Την ίδια στιγμή πολλοί εντός του ΔΗΣΥ εκτιμούν πως ανήκει στη φιλελεύθερη τάση, με πρώτο τον Κωνσταντίνο Πετρίδη να σημειώνει δημοσίως πως συμφωνούν μαζί στο Κυπριακό. Έστω κι αν αυτές οι θέσεις στο Κυπριακό, με τις οποίες συμφωνεί ο κ. Πετρίδης, δεν έχουν ποτέ δημοσιοποιηθεί.

Οι βάρκες των τέως

Η σύγχυση για το τι ακριβώς στηρίζει η κα Δημητρίου ενισχύθηκε και από το γεγονός ότι είναι από τα ελάχιστα στελέχη που διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις τόσο με τον Νίκο Αναστασιάδη όσο και με τον Αβέρωφ Νεοφύτου. Η Αννίτα Δημητρίου ουδέποτε έψεξε κυβερνητικούς χειρισμούς της κυβέρνησης Αναστασιάδη, όπως έκαναν άλλα συναγερμικά στελέχη, όπως για παράδειγμα οι Μιχάλης Σοφοκλέους και Ξένια Κωνσταντίνου για το Κυπριακό, ή ο Δημήτρης Δημητρίου για θέματα διαφάνειας. Παράλληλα, εργάστηκε με σθένος υπέρ της υποψηφιότητας Αβέρωφ Νεοφύτου, ακολουθώντας τον σε όλες του τις εκδηλώσεις. Καθόλου τυχαίο λοιπόν που και οι δύο τέως –παρά τη σαφή μεταξύ τους σύγκρουση– εργάστηκαν για την υποψηφιότητά της στην προεδρία του κόμματος, είτε γιατί πίστευαν στις δυνατότητές της είτε γιατί, όπως σημειώνουν στελέχη, θεωρούσαν πως θα μπορούν μέσω της και των καλών σχέσεων που διατηρούν μαζί της να έχουν τη δική τους επιρροή στα εσωκομματικά του ΔΗΣΥ.

Το ζήτημα που τίθεται είναι πως η Αννίτα Δημητρίου ως Πρόεδρος της Βουλής είχε την ευχέρεια να τοποθετείται για ό,τι ήθελε και όσο ήθελε. «Ένα είναι να φοράς τη φανέλα της Εθνικής και άλλο τη φανέλα συγκεκριμένης ομάδας» λένε πολιτικοί αναλυτές, σημειώνοντας πως η μακρά περίοδος χάριτος για την Αννίτα Δημητρίου τελειώνει με την εκλογή και της υπόλοιπης ηγετικής πυραμίδας του ΔΗΣΥ. Το ερώτημα λοιπόν που εγείρεται στα κομματικά πηγαδάκια είναι για ποιο λόγο εγκατέλειψε τη θαλπωρή και την ευκολία να υπηρετεί έναν θεσμό από τον οποίο δεν έχει κανένα απολύτως κόστος, μπαίνοντας στα κομματικά λασπόνερα με κίνδυνο να λερωθεί. Η ίδια έχει πει επανειλημμένα πως έμαθε να δίνει μάχες και να τις κερδίζει. Υπάρχουν, ωστόσο, και οι κύκλοι που υπογραμμίζουν πως παρά τις δηλώσεις της ότι μόνο η ίδια θα μπορούσε στην εν λόγω χρονική συγκυρία να φέρει την ενότητα, υπάρχει παράλληλα και μία υποσημείωση. Το υπαρκτό μέχρι τότε σενάριο εκλογής του σχεδόν συνομήλικου της Δημήτρη Δημητρίου θα της έκλεινε τον δρόμο για την όποια μετέπειτα φιλοδοξία. Ενδεχομένως να την άφηνε και στις βουλευτικές εκλογές του 2026 χωρίς κανένα ρόλο και αξίωμα. Ήταν λοιπόν για την ίδια και την πολιτική της επιβίωση μονόδρομος η διεκδίκηση της προεδρίας. Το επόμενο διάστημα, ωστόσο, με τη συμπλήρωση της ηγετικής πυραμίδας θα κληθεί να ισορροπήσει σε ένα τεντωμένο σκοινί:

● Να κλείσει τις πληγές που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια των προεδρικών και τη δημιουργία δύο στρατοπέδων (Αβερωφικών και Αναστασιαδικών).

● Να δώσει σαφές ιδεολογικό αποτύπωμα στο κόμμα.

● Να δημιουργήσει τη δική της ομάδα στην Πινδάρου (επί του παρόντος δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση για τη μετά Αβέρωφ εποχή).

● Να διαμορφώσει και να εξηγήσει τι σημαίνει σοβαρή αντιπολίτευση. 

● Να μειώσει τις διαρροές προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη και τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Μία νέα εποχή ανοίγει για τον Δημοκρατικό Συναγερμό, αλλά και για την πολιτική σταδιοδρομία της Αννίτας Δημητρίου. Πλέον η ίδια θα κριθεί ως κομματικός αρχηγός και πρόσωπο με σαφείς επιδιώξεις για το 2028. Η διαφορά είναι πλέον πως, σε αντίθεση με τον Νίκο Χριστοδουλίδη του οποίου την τακτική ακολουθεί κατά γράμμα, θα διεκδικήσει την προεδρία, όχι με την ατσαλάκωτη εικόνα ενός θεσμού όπως είναι η Προεδρία της Βουλής, αλλά ως κομματάρχης, του οποίου ο ρόλος είναι συχνά άχαρος και πολλές φορές μη αρεστός. Και για τα στελέχη του αλλά και για την υπόλοιπη κοινωνία. Στοίχημα είναι λοιπόν αν με την παρουσία της στον πέμπτο όροφο της Πινδάρου θα μπορέσει να διαψεύσει και τους σκληρότερους επικριτές της, κλείνοντας τις βαθιές εσωκομματικές πληγές, ή αν η Προεδρία του ΔΗΣΥ θα αποτελέσει τη χειροβομβίδα που θα σκάσει στα χέρια της και ενδεχομένως να διακόψει απότομα την πολύ πετυχημένη αλλά και ομολογουμένως απότομη πολιτική της ανέλιξη.