Της Μαρίνας Οικονομίδου
Η είδηση ότι η ηγεσία του Δημοκρατικού Συναγερμού ετοιμαζόταν να ανηφορίσει σύσσωμη τον Λόφο του Προεδρικού για συνάντηση με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, είχε προκαλέσει σωρεία συζητήσεων στα συναγερμικά πηγαδάκια τις τελευταίες μέρες. Δεν ήταν μόνο ότι αυτή θα ήταν η τρίτη φορά που η Αννίτα Δημητρίου θα επισκεπτόταν στο πολύ σύντομο διάστημα εκλογής του, τον Νίκο Χριστοδουλίδη, ούτε ότι αυτή διευθετήθηκε αμέσως μετά τη γεμάτη ερωτηματικά παρουσία του Νίκου Αναστασιάδη στο Προεδρικό αλλά και ότι στους πιο καχύποπτους θα αποστελλόταν υπογείως το μήνυμα πως ο κατά τα άλλα αντιπολιτευόμενος Συναγερμός συντονίζεται κατά κάποιο τρόπο με την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Την παρατήρηση περί λανθασμένης εικόνας που θα έβγαινε προς τα έξω έκανε πρώτος ο βουλευτής Αμμοχώστου Κυριάκος Χατζηγιάννης στο κοινό group chat που έχουν στελέχη και ηγεσία, με τον εκπρόσωπο Τύπου του ΔΗΣΥ Ονούφριο Κουλλά να ανταπαντά πως η σύνθεση της ομάδας που θα συναντούσε τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη δεν είχε ακόμη αποφασιστεί. Η ενόχληση στελεχών αλλά και η σημειολογία όλου αυτού φαίνεται να έπαιξαν τον δικό τους ρόλο στην τελική σύνθεση, καθώς στο Προεδρικό παρουσιάστηκαν τελικά η πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αννίτα Δημητρίου και ο αναπληρωτής πρόεδρος Ευθύμιος Δίπλαρος. Η μεγάλη εικόνα και το μεγάλο ερώτημα βεβαίως, που ξεπερνά το ποιοι παρευρέθηκαν στο Προεδρικό και τι ακριβώς συζήτησαν, είναι ποια τελικά θα είναι η σχέση ΔΗΣΥ και κυβέρνησης, ποιο είναι το κόστος της κυβέρνησης από την αντιπαράθεση με τον Συναγερμό και πώς ο ΔΗΣΥ θα καταφέρει να διασφαλίσει αυτό που αποφάσισε πολύ πρόσφατα: να έχει ρόλο υπεύθυνης αντιπολίτευσης.
Τα λανθασμένα μηνύματα
Η αλήθεια είναι πως η Αννίτα Δημητρίου φρόντισε από την αρχή της εκλογής της να ξεκαθαρίσει μέσω των επιλογών της και των πολιτικών της, πως ο ΔΗΣΥ θα βρίσκεται απέναντι από την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Καθόλου τυχαία και η αναφορά της φεύγοντας από το Προεδρικό την προηγούμενη Τετάρτη πως ο ΔΗΣΥ ανήκει στην αντιπολίτευση «για να λήξει και αυτό το θέμα που συνεχώς επανέρχεται». Πρώτη κίνηση ήταν να επικυρώσει από το συνέδριο του ΔΗΣΥ την απόφαση του Πολιτικού Γραφείου ότι το κόμμα θα βρίσκεται στην αντιπολίτευση, κλείνοντας έτσι στόματα που μιλούσαν για συμπόρευση. Η δεύτερη ήταν να στείλει το μήνυμα στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα πως η εμπλοκή υπουργών της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη δεν θα γίνει ανεκτή από τον ΔΗΣΥ. Οι λόγοι και οι ερμηνείες βεβαίως ποικίλουν. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν πως ο προεκλογικός για το 2028 ξεκίνησε από τώρα με κύριους διεκδικητές τους Χριστοδουλίδη και Δημητρίου. Είναι λοιπόν σίγουρα ένα παιχνίδι εξουσίας, είναι όμως, και θέμα ουσίας. Η Αννίτα Δημητρίου αντιλαμβάνεται ότι μετά την επικράτηση στελεχών όπως οι Δίπλαρος, Πελεκάνος, Κάρουλλας τίθεται ζήτημα στέγης για τη φιλελεύθερη τάση του ΔΗΣΥ, την οποία θέλει με κάθε τρόπο να διατηρήσει κοντά, καθώς οι εκλογές έρχονται σε λιγότερο από ένα χρόνο και ο κίνδυνος είναι πως θα υπάρξουν διαρροές τόσο από το φιλελεύθερο ακροατήριο όσο και από το πιο σκληρό που φλερτάρει με το ΕΛΑΜ. Θέλει βεβαίως να διαψεύσει εκείνες τις φωνές, ακόμα και εντός ΔΗΣΥ, που αμφισβητούν την επάρκεια της ηγεσίας της, ότι δηλαδή την ποδηγετούν, είτε ο Νίκος Αναστασιάδης είτε ο Αβέρωφ Νεοφύτου. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο θέλησε να πάρει μέχρι τέλους το ζήτημα της απομάκρυνσης των υπουργών της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.
Το παρασκήνιο και το ΕΛΚ
Δεν ήταν άλλωστε η ίδια που αποφάσισε τη συμπερίληψη του Νίκου Χριστοδουλίδη στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, αλλά ο Αβέρωφ Νεοφύτου υπό την εσωκομματική πίεση ενόσω ήταν ακόμα υποψήφιος για την προεδρία του κόμματος. Πολιτικοί κύκλοι σημειώνουν βέβαια πως ενώ και η ίδια ήταν θετική στην παρουσία Χριστοδουλίδη, φέρεται να εκτίμησε πως η παρουσία του θα επισκιάζει και την ίδια και το κόμμα, και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο ήθελε να θέσει κάποια όρια στη συμμετοχή της κυβέρνησης. Κύκλοι, πάντως, των Βρυξελλών θεωρούν πολύ ωφέλιμη τη συνεννόηση της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, όπως επίσης επιδιώκει και η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, καθώς όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη, μόνο το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα ήταν ανέκαθεν στο πλευρό της Κύπρου. Κατά τη συζήτηση στο Προεδρικό η Αννίτα Δημητρίου φέρεται να έβαλε την κόκκινη γραμμή στη συμμετοχή των υπουργών, με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη να ρίχνει το μπαλάκι στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Αυτό αναμένεται να ξεκαθαρίσει πλήρως στη Σύνοδο Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί τέλος Ιουνίου μεταξύ Μάνφρεντ Βέμπερ, Νίκου Χριστοδουλίδη και Αννίτας Δημητρίου. Αυτό που επιδιώκεται πάντως τόσο από τις Βρυξέλλες όσο και από την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη ως χρυσή τομή, είναι ο συντονισμός των υπουργών Εξωτερικών και Εσωτερικών με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, καθώς το Εξωτερικών (για τα θέματα της Τουρκίας) και το Εσωτερικών (για το μεταναστευτικό) θεωρούνται υψίστης σημασίας τομείς συντονισμού για το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Θα διαπιστωθεί συνεπώς το επόμενο διάστημα κατά πόσο θα γίνει κάτι τέτοιο αποδεκτό ή αν η ηγεσία του ΔΗΣΥ θα επιμείνει. Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως στο Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών τις προσεχείς μέρες δεν θα συμμετέχει ο Κωνσταντίνος Ιωάννου, καθώς θα απουσιάζει, και αυτό θα δώσει όπως σημειώνεται χρόνο για να εκτονωθεί η κρίση και να γίνουν δεύτερες σκέψεις.
Οι φόβοι της κυβέρνησης
Για την κυβέρνηση πάντως σίγουρα είναι σημαντική η παρουσία των υπουργών της στον συντονισμό με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και για λόγους εικόνας, αλλά και για λόγους ουσίας καθώς σίγουρα δεν θέλει να βρίσκεται χωρίς συμμάχους. Σύμφωνα με πολιτικούς κύκλους δεν ήταν καθόλου τυχαία και η παρουσία του Νίκου Αναστασιάδη στο Προεδρικό, αλλά και οι δηλώσεις ικανοποίησής του, την ώρα μάλιστα που ο ΔΗΣΥ προσπαθούσε να πείσει για τον αντιπολιτευτικό του ρόλο. Κάποιοι εκτιμούν πως θα έχει ρόλο να παίξει, με το να πείσει την Πινδάρου για τη συμμετοχή των υπουργών στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα αλλά και να πιέσει για καλύτερο συντονισμό του ΔΗΣΥ με την κυβέρνηση σε νομοσχέδια που κατατίθενται στη Βουλή με τα οποία έχουν κοινή αφετηρία. Η κυβέρνηση ανησυχεί πλέον με το πώς εξελίσσεται η κατάσταση στη Βουλή και την εμφανή δυσκολία να περάσουν νομοσχέδια και πολιτικές λόγω των διαφωνιών που έχουν τα δύο μεγάλα κόμματα με την κυβέρνηση. Καθόλου τυχαία και η πρόσφατη προσπάθεια ταύτισης του ΔΗΣΥ με το ΑΚΕΛ από την κυβέρνηση ούτως ώστε να προκαλέσει την ενόχληση του Συναγερμού, αλλά κυρίως εκείνου του συναγερμικού ακροατηρίου που στήριξε στον β΄ γύρο τον Νίκο Χριστοδουλίδη και διαφώνησε με την πολιτική της υπέρβασης.
Think tank για τον Αβέρωφ
Όσο, όμως, ο Νίκος Χριστοδουλίδης προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τη σχέση που έχει με τη νέα ηγεσία του ΔΗΣΥ, ο Αβέρωφ Νεοφύτου φαίνεται έτοιμος για νέες πολιτικές κινήσεις. Στις 7 Ιουνίου έχει προσκαλέσει μία μεγάλη ομάδα συναγερμικών στελεχών και φίλων σε γνωστό εστιατόριο της πρωτεύουσας ούτως ώστε να μιλήσει, μεταξύ άλλων, και για την πρωτοβουλία δημιουργίας think tank. Εδώ και μέρες άλλωστε βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με στελέχη του κόμματος για ενεργή εμπλοκή, ενώ επικεφαλής, όπως διαρρέεται, θα είναι γνωστό πρώην στέλεχος ελεγκτικού οίκου. Ο τέως πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου θέλει να διατηρήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις και φαίνεται να εκτιμά πως μπορεί να το κάνει μέσω των πρωτοβουλιών που θα αναλάβει. Ήδη έχει ανακοινώσει την πρωτοβουλία του για πρόταση που θα δίδει το δικαίωμα ψήφου από τα 17 χρόνια.
Ένας φημολογούμενος ανασχηματισμός
Πέραν όμως της προσπάθειας ταύτισης του ΔΗΣΥ με το ΑΚΕΛ, η αλήθεια είναι πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης φέρεται να προβληματίζεται για την αντιπολιτευτική τάση που διατηρεί ο Συναγερμός. Και αυτό γιατί οι αρχικές εκτιμήσεις που έκανε το περιβάλλον του ήταν ότι με την αποχώρηση Νεοφύτου από το κάδρο, ο ΔΗΣΥ θα αναγκαζόταν να συστρατευθεί με την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Σε ένα τέτοιο σενάριο θα προχωρούσε αμέσως σε ανασχηματισμό, διορθώνοντας την εικόνα που προκάλεσαν διάφοροι «αδύναμοι κρίκοι» στο υπουργικό. Κάτι τέτοιο δεν γίνεται επί του παρόντος, με συναγερμικά στελέχη, ωστόσο, να θεωρούν ότι η συζήτηση για το πού θα βρίσκεται τελικά ο ΔΗΣΥ, θα επανέλθει στο προσκήνιο μετά τις δημοτικές/ευρωεκλογές και αναλόγως του αποτελέσματος. Αυτό βεβαίως δεν εμποδίζει το να συζητείται στο παρασκήνιο το ενδεχόμενο ανασχηματισμού του υπουργικού συμβουλίου, πριν από τους 18 μήνες. Όπως διαρρέεται από κυβερνητικούς κύκλους ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι δυσαρεστημένος από τους τρεις υφυπουργούς (Χατζηγιάννη, Χατζηζαχαρία, Κουμή) και ενός εκ των υπουργών. Η φημολογία περί αποχώρησης του Μιχάλη Χατζηγιάννη μέσα στον προσεχή μήνα ενισχύεται συνεχώς, ωστόσο πολιτικοί κύκλοι εκτιμούν πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν πρόκειται να κάνει κάτι τέτοιο τόσο σύντομα, καθώς θα αποτελεί παραδοχή ήττας, εκτός αν προκληθούν νέες κρίσεις που θα πρέπει να διαχειριστεί.
