Του Απόστολου Τομαρά
Η συνέντευξη του τέως ηγέτη της τ/κ κοινότητας, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στην έντυπη έκδοση της «Κ», έρχεται να προστεθεί στο κλίμα που έχει δημιουργηθεί στα κατεχόμενα, μετά τις τουρκικές προκλήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Οι απόψεις του κ.Ταλάτ στα ενεργειακά ζητήματα αλλά και σε βασικές πτυχές του πολιτικού προβλήματος εν μέρει, όπως μεταφράζονται, κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση με τα όσα διατυπώνουν δημοσίως λεγόμενοι αξιωματούχοι του καθεστώτος των κατεχομένων.
Τα όσα είπε ο τέως ηγέτης της τ/κ κοινότητας για τους ενεργειακούς σχεδιασμούς εντός της ΑΟΖ, το ζήτημα των εγγυήσεων αλλά και το ενδεχόμενο ενός βελούδινου διαζυγίου ενισχύουν την εκτίμηση ότι η τ/κ πλευρά έχει κάνει στροφή αφήνοντας στο περιθώριο την παραμικρή αναφορά για επανέναρξη των συνομιλιών και κατ’ επέκταση των διαπραγματεύσεων στο κυπριακό. Από κυβερνητική πλευράς η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί περιγράφεται ως πολύ δύσκολη, χωρίς να υπάρχουν θετικά σημάδια στον ορίζοντα. Η επιμονή της τ/κ πλευράς στο θέμα των φυσικών πόρων εκλαμβάνεται ως μια προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων, ένεκα του ενδιαφέροντος που επιδεικνύεται εκτός Κύπρου για τις κινήσεις της Τουρκία,ς και από την άλλη να χρησιμοποιηθούν τα ενεργειακά ως ένας βασικός μοχλός δημιουργίας τετελεσμένων σε μια ενδεχόμενη επανέναρξη των διεργασιών στο κυπριακό.
Η προσοχή στο τεμάχιο 10
Στη Λευκωσία η προσοχή στρέφεται στο τεμάχιο 10 της ΑΟΖ, αρχή γενομένης με την άφιξη των δυο πλοίων της ExxonMobil που οι πληροφορίες τα θέλουν να φθάνουν στην περιοχή εντός της εβδομάδας. Παρά το γεγονός ότι οι εργασίες που θα πραγματοποιηθούν δεν αφορούν ερευνητική γεώτρηση, η προσοχή όλων στρέφεται στην συμπεριφορά από πλευράς τουρκικού παράγοντα. Στο κομμάτι αυτό οι εκτιμήσεις που υπάρχουν είναι καθησυχαστικές. Λαμβάνοντας υπόψη τη φύση των εργασιών των δυο πλοίων, αλλά και τον αμερικάνικο παράγοντα πιστεύεται, πως η τουρκική πλευρά θα αποφύγει τα όσα έπραξε με την περίπτωση του γεωτρύπανου της ΕΝΙ. Στη Λευκωσία επικρατεί αισιοδοξία αλλά και ικανοποίηση τόσο για την στάση της Exxon, όσο και της αμερικάνικης πλευράς στο παρασκήνιο. Με τη συγκεκριμένη ανάγνωση αντέδρασε ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στη συνέντευξή του στη «Κ».
Η θέση που εξέφρασε ενισχύει την στροφή που γίνεται στην τ/κ κοινότητα, ακόμα και στην πλευρά των υποστηριχτών της Ομοσπονδίας. Ο κ. Ταλάτ χαρακτήρισε λανθασμένη την εκτίμηση που γίνεται ότι η Τουρκία δεν θα αντιδράσει ένεκα αμερικάνικου παράγοντα. «Υπερασπίζομαι τα δικαιώματα των Τ/κ». Τα δικαιώματα των Τ/κ είναι παντού. Για ποιο λόγο να μην υπάρχουν και στο τεμάχιο 10; Η ε/κ πλευρά θα μπορούσε να προτείνει στην τ/κ Δεξιά καταμερισμό των περιοχών. Ο κ. Αναστασιάδης δήλωσε κάτι παρόμοιο. Εγώ προσωπικά, αλλά και ο κ. Ακιντζί και οι υποστηρικτές της ομοσπονδιακής λύσης δεν πρόκειται να αποδεχθούμε κάτι τέτοιο» είπε ο κ Ταλάτ.
Εγγυήσεις – βελούδινο διαζύγιο
Τα όσα επιδιώκονται από τ/κ πλευράς ενισχύουν και απόψεις που διατυπώνονται, τώρα, και σε άλλες πτυχές του κυπριακού όπως το θέμα των εγγυήσεων. Εδώ ο κ. Ταλάτ, σε ένα από τα δυο σενάρια που βάζει στο τραπέζι, κάνει ξεκάθαρη διασύνδεση της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων με το Φυσικό Αέριο. «Με βάση αυτά τα δεδομένα οδηγούμαστε σε δύο ενδεχόμενα: Είτε δεν θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες για ένα χρονικό διάστημα ακόμη είτε θα γίνουν κάποια βήματα. Υπάρχει όμως και ένα άλλο ενδεχόμενο: Σε περίπτωση που η ε/κ πλευρά καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι συνομιλίες είναι αναγκαίες για το ζήτημα του φυσικού αερίου, τότε ενδέχεται να αλλάξουν τα δεδομένα. Έχω την εντύπωση ότι οι τελευταίες εξελίξεις μας προϊδεάζουν για μια τέτοια εξέλιξη».
Επί του προκειμένου η κόκκινη γραμμή της κυβέρνησης είναι το Ταμείο Υδρογονανθράκων και σε καμία περίπτωση η οποία μορφή συνεκμετάλλευσης στην παρούσα φάση. Στο θέμα των εγγυήσεων ο κ. Ταλάτ, ούτε λίγο ούτε πολύ, πιστεύει πως το θέμα των εγγυήσεων ως αίτημα είναι ξεπερασμένο τόσο για τους Ε/κ όσο και για τους Τ/κ. «Στο σύγχρονο κόσμο οι εξελίξεις μιλούν από μόνες τους. Στο Άφριν, η Τουρκία ήταν εγγυήτρια δύναμη ή είχε δικαίωμα επέμβασης; Και στην περίπτωση της Κύπρου, σε περίπτωση που οι Τ/κ αντιμετωπίσουν πραγματικό κίνδυνο η Τουρκία θα επέμβει». Στο ερώτημα αν τα βελούδινο διαζύγιο μπορεί να βρεθεί στο προσκήνιο ο κ. Ταλάτ ήταν σαφέστατος. «Αν είναι να συνεχίσουμε με αυτόν τρόπο, ας συμβεί αυτό, όμως με τον εξής τρόπο: Επανένωση υπό την κοινή σκέπη της Ε.Ε. σε περίπτωση που το αποδεχθεί η ε/κ και η τ/κ πλευρά. Και αυτό είναι μια λύση. Ωστόσο, δεν τη θεωρώ εφικτή, επειδή η ε/κ πλευρά δεν πρόκειται να την αποδεχθεί. Η ε/κ πλευρά ενδέχεται να επιλέξει τη συνέχιση του κατεστημένου».
