Του Απόστολου Τομαρά
Η πέμπτη Σύνοδος των ηγετών, Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου στη Λευκωσία, θα περάσει στην ιστορία ως η συνάντηση που έδωσε νέα πνοή στο συμβατικό πλαίσιο συνεργασίας χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, με τη μορφή τριμερών συνεργασιών. Στην έκτη Σύνοδο, στην Κρήτη, η τριμερής θα μετεξελιχθεί και τυπικά σε τετραμερής, με την προσθήκη της Ιταλίας. Μια εξέλιξη εξίσου σημαντική με τη βασική φιλοσοφία του μοντέλου που προωθεί κοινές συνέργειες από τα κράτη της περιοχής. Η παρουσία της Ιταλίας μπορεί να θεωρηθεί ως ο προπομπός, μιας εντονότερης παρουσίας της Ε.Ε. στην περιοχή.
Ενδεχομένως, στο κοντινό μέλλον οι συμβατικές συνεργασίες με την μορφή που είναι γνωστές σήμερα, να αποτελέσουν παρελθόν. Στην περιοχή βρίσκεται σε εξέλιξη η δημιουργία μιας νέας τάξης πραγμάτων και η Κύπρος βρίσκεται στο σκληρό πυρήνα της. Όπως η Ελλάδα η Αίγυπτος αλλά και το Ισραήλ. Το καλωσόρισμα που θα απευθύνουν στην Ιταλία, στην επόμενη σύναξη της Κρήτης, οι ηγέτες Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου και ουσία έχει και συσχετισμούς διαμορφώνει.
Η ανακοίνωση ότι εντός Ιανουαρίου θα εγκαινιαστεί η πρώτη Σύνοδος ηγετών, Κύπρου Ελλάδας Ιορδανίας κάνει απολύτως σαφές πως οι φιλοδοξίες, των κρατών που αποτελούν τον πυρήνα δεν είναι περιορισμένης εμβέλειας και δράσης. Η επέκταση του δικτύου συνεργασιών με την προσθήκη της Ιορδανία και του Λιβάνου, σε κατοπινό στάδιο, ουσιαστικά δημιουργεί ένα διπλωματικό πλέγμα που ενισχύει τα συμφέροντα των κρατών που συμμετέχουν. Χωρίς να παραβιάζεται το ουσιώδες συστατικό της αυτοτέλειας, οι συμμαχίες που εδραιώνονται ενισχύουν το διεθνές δίκαιο και δημιουργούν κοινά οικονομικά συμφέροντα. Για την Κύπρο οι τριμερείς, όπως είναι σήμερα, τετραμερείς ή πολυμερείς στο μέλλον, αποτελούν το δυνατό διπλωματικό όπλο απέναντι στην Τουρκική αυθαιρεσία.
Η Τουρκία εάν δεν αλλάξει πολιτική, βάζοντας στην άκρη την τακτική των απειλών και αυθαιρεσιών, θα χάσει το τρένο των εξελίξεων που συντελούνται σε ένα τομέα με γεωστρατηγικά και οικονομικά χαρακτηριστικά. Η παρουσία της Ε.Ε. έτσι όπως εκδηλώνεται, αναπόφευκτα θα λειτουργήσει συσσωρευτικά για το σύνολο των κοιτασμάτων της περιοχής. Το έντονο ενδιαφέρον που επιδεικνύεται για τον μεγαλύτερο, ίσως, αγωγό μεταφοράς Φυσικού Αερίου, τoν East Med θα μετατρέψει την Ανατολική Μεσόγειο ως την ενεργειακή δεξαμενή της γηραιάς Ηπείρου. Η παρουσία ευρωπαϊκών χωρών στα δίκτυα συμβατικών συνεργασιών της περιοχής θα ενισχύσει τη νομιμότητα, ισχυροποιώντας τα διπλωματικά μέσα απέναντι σε εστίες εντάσεων.
Τέσσερα χρόνια μετά την πρώτη ιδρυτική σύναξη του Καΐρου, με μερικώς διαφορετική σύνθεση ηγετών, η τριμερής Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου, έχει όλα τα εχέγγυα να αποτελέσει μοντέλο και για τις υπόλοιπες τριμερείς συνεργασίες που έχουν συναφθεί. Η Κύπρος και Ελλάδα μπορούν να αποτελέσουν τη γέφυρα που θα ενώσει οικονομικά, την Ε.Ε. με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.
