Του Γιώργου Κακούρη
Στην τηλεμαχία που μετέδωσε το ΡΙΚ την Τετάρτη, αλλά και σε συνεντεύξεις σε τηλεοπτικές, ραδιοφωνικές και διαδικτυακές εκπομπές, και οι τρεις επικρατέστεροι υποψήφιοι φρόντισαν αρκετές φορές να αναφερθούν στον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε πολλά θέματα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι πλέον μια μακρινή υπόθεση, ένας οργανισμός στο εξωτερικό όπου προσφεύγουμε για να μας κάνει χάρες ή να έρθει να μας σώσει
Από τη μεγάλη εικόνα των ενεργειακών, του Κυπριακού και της διαχείρισης της μετανάστευσης, μέχρι καθημερινά και επί του εδάφους θέματα όπως τη στήριξη προς τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος ζωής και τη βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών, οι υποψήφιοι έχουν υπόψη τους μηχανισμούς τους οποίους μπορούν να κινητοποιήσουν στις Βρυξέλλες, τους αξιωματούχους με τους οποίους πρέπει να έρθουν σε επαφή. Στις συνεντεύξεις δίνουν την εντύπωση πως γνωρίζουν που να απευθυνθούν και πώς να το κάνουν.
Και οι τρεις επικρατέστεροι γνωρίζουν από Ευρώπη, ο καθένας από τον τομέα του, το υπόβαθρο, τις επαφές και την εμπειρία του. Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο από τη στιγμή που εδώ και 20 σχεδόν χρόνια η Κύπρος συμμετέχει (με τα πάνω και τα κάτω της) στους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων της ΕΕ (με τα καλά της και τα κακά της).
Οι πολιτικοί όμως είναι πολιτικοί. Κάποτε, στις χειρότερες των περιπτώσεων, ψεύδονται. Και, στις καλύτερες των περιπτώσεων, ελπίζουμε τις πλείστες φορές, δεν ψεύδονται, αλλά επιχειρηματολογούν προσαρμόζοντας - ή σπινάροντας - την πραγματικότητα προς την κατεύθυνση των πολιτικών και κατευθύνσεων που θέλουν να προωθήσουν.
Το σπινάρισμα αυτό είναι θεμιτό και από εκεί και πέρα ισχύει η αρχή «εγώ στραώνω τζαι πουλώ, εσύ άμπλεπε τζαι ‘γόραζε». Ναι, οι πολιτικοί οφείλουν να μην σπινάρουν την αλήθεια τόσο ώστε να την κάνουν αγνώριστη, αλλά εμείς οι υπόλοιποι, με τα ΜΜΕ πρώτα πρώτα, θα πρέπει να ξεκινάμε από την βασική αρχή πως όταν μια ή ένας πολιτικός μας λέει κάτι, το κάνει με συγκεκριμένη ατζέντα και από συγκεκριμένη οπτική.
Όχι απαραίτητα κακόβουλα, αλλά στην καλύτερη των περιπτώσεων θέλοντας να πείσει για τη δική της ή του προσέγγιση πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα απέναντι στις προσεγγίσεις των αντιπάλων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι πλέον μια μακρινή υπόθεση, ένας οργανισμός στο εξωτερικό όπου προσφεύγουμε για να μας κάνει χάρες ή να έρθει να μας σώσει. Δεν είναι μια συνθήκη την οποία δεν γνωρίζουμε. Οι Υπουργοί που πάνε και έρχονται στις Βρυξέλλες γνωρίζουν τι κάνουν, γιατί το κάνουν και πώς να το κάνουν, ή τουλάχιστον έχουν πίσω τους τις τεχνοκρατικές υποδομές των υπουργείων που εδώ και δύο δεκαετίες ξέρουν καλά τις δυνατότητες και τους περιορισμούς.
Η κατανόηση των ζητημάτων αυτών έχει βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου και μεταξύ των δημοσιογράφων. Αρκετοί γνωρίζουν από πού να αντλήσουν πληροφορίες, πώς να κατανοήσουν τις διαδικασίες και πώς να εστιάσουν σε ένα θέμα μέσω της ευρωπαϊκής του διάστασης αν χρειαστεί, ακόμα και από τη Λευκωσία.
Όμως το επάγγελμα της δημοσιογραφίας χρειάζεται δύο πράγματα: μια πιο ευρεία παιδεία πάνω στα βασικά της πανευρωπαϊκής διακυβέρνησης, και ταυτόχρονα την ενθάρρυνση και την ανάπτυξη της εξειδίκευσης για όποιον δημοσιογράφο το θέλει. Όχι για συναισθηματικούς λόγους και υπερβολές τύπου «η ΕΕ είναι η οικογένειά μας». Αλλά για πρακτικούς λόγους. Όπως γνωρίζουμε τα βασικά της κυπριακής διακυβέρνησης, οφείλουμε να γνωρίζουμε και τα βασικά της πανευρωπαϊκής διακυβέρνησης.
Οι τρόποι να γίνει αυτό είναι πολλοί, από το μάθημα της πολιτικής αγωγής στα σχολεία (που πρέπει να περιλαμβάνει και βασικά πράγματα που αφορούν το Κυπριακό) μέχρι και τα προγράμματα επιμόρφωσης που μπορεί να προσφέρει, και θα πρέπει να συνεχίσει να το κάνει πιο ενεργά, η Ένωση Συντακτών.
Το πώς μπορούμε να το βρούμε. Το ζήτημα είναι να καταλάβουμε το γιατί πρέπει να το κάνουμε. Όχι ως ένα καλό έξτρα στην επιμόρφωση δημοσιογράφων (και πολιτών γενικότερα). Αλλά ως απαραίτητο εργαλείο πολιτικού γραμματισμού ώστε, όταν ένας υποψήφιος σε αυτές ή τις επόμενες εκλογές, ή μια ή ένας πολιτικός σε οποιαδήποτε χρόνο για οποιοδήποτε λόγο αγγίζει την ευρωπαϊκή διάσταση ενός θέματος, να έχουμε τα εργαλεία να εξετάσουμε, να ελέγξουμε και να μπούμε στον απαραίτητο διάλογο.
Ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα γνωρίζει από Ευρώπη, και θα γνωρίζει από Ευρώπη και το Υπουργικό Συμβούλιο του, και θα γνωρίζουν από Ευρώπη και οι τεχνοκράτες που θα συνεχίσουν να διαχειρίζονται το κράτος. Αυτό που χρειαζόμαστε ως πολίτες είναι τις δεξιότητες για να μπορούμε να κρίνουμε αν το κάνουν σωστά.
