Της Μαρίας Ηρακλέους
Η απώλεια της ρωσικής αγοράς μετατράπηκε σε μία ευκαιρία ανόδου άλλων αγορών, αναφέρει ο υφυπουργός Τουρισμού Κώστας Κουμής. Ήδη έχει καλυφθεί αριθμητικά το κενό της, ενώ καταγράφεται σημαντική αύξηση τόσο στις αφίξεις –σε σχέση με πέρσι– όσο και στα έσοδα. Μάλιστα, η αύξηση πέραν του 30% των εσόδων, πολύ πιθανό να οδηγήσει σε νέο ρεκόρ εσόδων, όπως επισημαίνει ο υφυπουργός. Όσον αφορά την επέκταση της τουριστικής περιόδου, τόνισε ότι χρειάζεται ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός που περιλαμβάνει λύσεις για το εργασιακό και την ενίσχυση της αεροπορικής σύνδεσης. Στο μεταξύ, η διαδικασία επικαιροποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για τον τουρισμό τρέχει και αναμένεται να ολοκληρωθεί τους επόμενους μήνες. Σε συνέντευξη στην «Κ» ο υφυπουργός Τουρισμού αναφέρθηκε σε στοιχεία που μπορούν να εμπλουτίσουν την προβολή της Κύπρου στο εξωτερικό, ενώ περιέγραψε ενέργειες στις οποίες προχωρά το υπουργείο, οι οποίες συμμορφώνονται και στο φετινό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Τουρισμού για στόχευση στην πράσινη μετάβαση και τις πράσινες επενδύσεις.
-Πού βρίσκει την Κύπρο το μήνυμα της παγκόσμιας ημέρας τουρισμού για πράσινη μετάβαση και πράσινες επενδύσεις;
-Η Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού είναι φέτος αφιερωμένη στον άνθρωπο και στον πλανήτη, με την επίκληση για στόχευση στην πράσινη μετάβαση και στις πράσινες επενδύσεις. Το κάλεσμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού είναι όπως ο τομέας του τουρισμού προσαρμόσει στρατηγικές, επιχειρηματικά μοντέλα επενδύσεων και σίγουρα κίνητρα με στόχο τη στοχευμένη επένδυση σε τρεις άξονες: το ανθρώπινο δυναμικό, την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης και την ευημερία που προκύπτει από την αξιοποίηση της καινοτομίας, της τεχνολογίας και της επιχειρηματικότητας. Ως κυβέρνηση είναι γνωστό ότι εφαρμόζουμε ένα πρόγραμμα με τον άνθρωπο στο επίκεντρο, και έχουμε πολύ ψηλά στις προτεραιότητές μας την προστασία του περιβάλλοντος με σαφέστατη κατεύθυνση προς την πράσινη μετάβαση. Εννοείται αυτές οι προσεγγίσεις υιοθετούνται και εφαρμόζονται και από το υφυπουργείο Τουρισμού. Οι δράσεις μας στοχεύουν στην αειφόρο τουριστική ανάπτυξη, την ψηφιακή μετάβαση, την εκπαίδευση, επανεκπαίδευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας. Μέσα από διάφορα σχέδια επιχορηγήσεων, σήματα ποιότητας, δράσεις προβολής, εκπαιδευτικά προγράμματα και θεματικές εκδηλώσεις επιδιώκουμε όπως δίνουμε τέτοιες κατευθύνσεις. Και κατά την εκδήλωση μας στα Λεύκαρα για τους εορτασμούς της Παγκόσμιας Ημέρας Τουρισμού επιδιώξαμε να περάσουμε συγκεκριμένα μηνύματα. Τιμήθηκαν οι πρωτοπόροι του τουρισμού, άνθρωποι που ξεχωρίζουν για την εθελοντική τους δράση, και εξαγγείλαμε ταυτόχρονα και σήμα ποιότητας με στόχο την ανάδειξη της ιστορικής αξίας των τουριστικών επενδύσεων, δράση που πάλι καταλήγει στον άνθρωπο.
Σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος και την πράσινη μετάβαση προγραμματίζουμε κάποιες άλλες δράσεις τις επόμενες εβδομάδες.
-Στις πρώτες δράσεις σας ήταν η δημιουργία διατμηματικής επιτροπής με αντικείμενο τη βιώσιμη ανάπτυξη και αειφορία στον τουρισμό. Ποιο το μέχρι στιγμής έργο της;
-Η συγκεκριμένη διατμηματική επιτροπή λειτούργησε και λειτουργεί εντός του υφ. Τουρισμού, όπως λειτουργούν ή προγραμματίζεται να λειτουργήσουν και άλλες διατμηματικές επιτροπές. Δεν θα έλεγα ότι θα πρέπει να βγαίνει προς τα έξω το έργο μίας ή περισσοτέρων επιτροπών, αλλά το έργο του υφ. Τουρισμού, καθώς οι προβληματισμοί ή εισηγήσεις μίας επιτροπής τυγχάνουν επεξεργασίας πολλές φορές και σε επίπεδο διευθυντικών ομάδων ή ακόμη και σε πιο υψηλό επίπεδο.
-Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η επικαιροποίηση της νέας στρατηγικής για τον τουρισμό; Πείτε μας, τι αναμένεται να αλλάξει όσον αφορά τους στόχους, κυρίως στον αριθμό των τουριστικών αφίξεων;
-Η επικαιροποίηση βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και η ολοκλήρωση της σχετικής εργασίας αναμένεται τους αμέσως επόμενους μήνες, οπότε θα μπορέσουμε να δώσουμε περισσότερα στοιχεία αναφορικά με το περιεχόμενό της. Ωστόσο κάνουμε δεύτερες σκέψεις προκειμένου να δώσουμε την ευκαιρία στη βιομηχανία να τοποθετηθεί μέσα από focus groups. Επιπρόσθετα, σκεφτόμαστε την προσθήκη κάποιων κεφαλαίων που σχετίζονται τόσο με τον άξονα προβολής όσο και με την τουριστική εμπειρία. Τη διασύνδεση του προορισμού ή των επιμέρους προορισμών με την ιστορία ή ακόμη και τη μυθολογία. Θεωρώ για παράδειγμα ότι θα μπορούσαμε να αποκομίσουμε ακόμη πιο πολλά οφέλη από την περαιτέρω προβολή της χώρας μας ως τον χώρο που γεννήθηκε η θεά της Ομορφιάς. Ή για παράδειγμα, την προβολή μνημείων που σχετίζονται με την Φραγκοκρατία –τώρα που βιώνουμε άνοδο της Γαλλικής αγοράς. Γενικότερα χρειαζόμαστε δουλειά στον άξονα διασύνδεσης του τουρισμού με την ιστορία της χώρας μας. Ιδιαίτερης προσοχής θα έλεγα ότι είναι επίσης το κεφάλαιο που αφορά τις ειδικές μορφές τουρισμού, αλλά και της ανάδειξης τοπικών προϊόντων. Σε σχέση με τις αφίξεις, είναι ένα κεφάλαιο που είναι υπό μελέτη ακόμη, λαμβάνοντας υπόψιν τη φέρουσα ικανότητα της χώρας, αλλά και την εξέλιξη της αγοράς. Είναι αυτά τα σημεία που επιβάλλεται να δούμε στη λεπτομέρεια.
Προσέλκυση αγορών
- Ποια αποτελέσματα και μηνύματα αποκομίσατε από τις επαφές σας στη Σαουδική Αραβία;
-Στην Σ. Αραβία αυτή τη φορά ήρθαμε για την άτυπη σύνοδο του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού και είχα σειρά επαφών τόσο με στελέχη της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας, όσο και με υπουργούς άλλων χωρών όπως του Ισραήλ, της Μάλτας και του Λιβάνου. Η αγορά της Σ. Αραβίας είναι μία αγορά που εξελίσσεται συνεχώς και που πολλοί προορισμοί ανά τον κόσμο έχουν στο στόχαστρο. Εμείς, σε σύγκριση με άλλους ανταγωνιστικούς προορισμούς, είμαστε σχετικά κοντά, άρα θεωρητικά έχουμε γεωγραφικό πλεονέκτημα. Παραδειγματικά να αναφέρω ότι από την περιοχή Neom, που το Βασίλειο της Σ.Αραβίας επενδύει τα μέγιστα με σκοπό και στόχο να τη μετατρέψει σ’ ένα θέρετρο πολύ υψηλό προδιαγραφών, «home of international dreamers and doers», απέχουμε δύο ώρες αεροπορικώς. Αυτά, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η Σαουδάραβες προγραμματίζουν να επενδύσουν ακόμη περισσότερα στις αερομεταφορές (προχωρούν σε ίδρυση καινούριας αεροπορικής εταιρείας με την επωνυμία Riyadh Air με στόχο να πρωταγωνιστήσει στο παγκόσμιο τουριστικό στερέωμα) μάς ωθούν στο να είμαστε σε επαφή με την συγκεκριμένη αγορά, επιδιώκοντας μάλιστα και συνεργασία που θα αποδίδει οφέλη και στις δύο χώρες.
Αυτή ήτανε και η εισήγησή μας, τόσο στην κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχαμε με τον υφυπουργό Τουρισμού της Σ. Αραβίας Sultan Al Musallam και άλλα στελέχη της κυβέρνησης, όσο και στη συζήτηση ανοικτής τραπέζης που συμμετείχα με τον υφυπουργό Επενδύσεων της Σ. Αραβίας, Saleh Ali Khabti. Γενικά, θεωρώ ότι, ειδικά για την προσέλκυση μεγάλων μακρινών αγορών θα πρέπει να επιμένουμε και σε πακέτα συνεργασίας με άλλες χώρες, χωρίς να σημαίνει ότι άλλες προσπάθειες για απευθείας αεροπορική σύνδεση θα εγκαταλειφθούν. Βεβαίως για να υπάρξει αποτέλεσμα, εκτός από τη συνεργασία μεταξύ κρατών και κυβερνήσεων, απαιτείται και συνεργασία μεταξύ των συντελεστών της αγοράς.
-Πέραν της Σαουδικής Αραβίας, ποιες είναι οι χώρες οι οποίες παρουσιάζουν προοπτικές αύξησης τουριστικού ρεύματος;
-Κατά κανόνα, θα έλεγα ότι όλες σχεδόν οι αγορές παρουσιάζουν προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης, νοουμένου ότι δημιουργούνται ή και αξιοποιούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις που διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Βεβαίως, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, προοπτικές ανάπτυξης έχουν οι πλείστες αγορές κατά τη θερινή περίοδο. Σε πολύ μεγάλο βαθμό, και λαμβάνοντας υπόψιν αυτό, για να μεγαλώσει μία αγορά, πρέπει να απωλέσει μερίδιο αγοράς μία άλλη. Αυτό συνέβη την τελευταία διετία βασικά. Η απώλεια της ρωσικής αγοράς, μετατράπηκε σε μία ευκαιρία ανόδου άλλων αγορών. Το μεγάλο στοίχημα για τον τουρισμό της χώρας μας ήτανε πάντοτε η επέκταση της τουριστικής περιόδου. Αυτό για να επιτευχθεί απαιτείται ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός, που ξεκινά από την εξεύρεση λύσεων στα εργασιακά ζητήματα, απαιτεί επίσης σοβαρή βελτίωση της αεροπορικής σύνδεσης κατά τους χειμερινούς μήνες, που δεν είναι τόσο εύκολο όσο νομίζουμε, καθώς ο τομέας των αερομεταφορών αντιμετωπίζει τη δική του κρίση μετά την πανδημία. Ασφαλώς απαιτείται επίσης σοβαρή επένδυση-βελτίωση στο προσφερόμενο προϊόν, και αναφέρομαι στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, και βεβαίως θέληση από το σύνολο της βιομηχανίας για την επίτευξη του στόχου. Είναι γι’ αυτόν τον λόγο που λέω συνεχώς ότι απαιτείται ευθυγράμμιση και συμπόρευση. Σε σχέση με το ερώτημά σας, ενδιαφέρον, ως αγορές, παρουσιάζουν οι αγορές της Κεντρικής Ασίας και σίγουρα μας ενδιαφέρουν και εμάς, όπως και κάποιες άλλες αγορές για τις οποίες κάνουμε συγκεκριμένες κινήσεις αυτή τη χρονική περίοδο.
-Γενικότερα, υπάρχει ικανοποίηση για τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα των αφίξεων; Πώς αναμένετε να κλείσει ο χρόνος τουριστικά; Πλέον έχουμε δείγματα γραφής και έτσι ο στόχος για αύξηση 5- 10% σε σχέση με το 2022 έχει ξεπεραστεί.
-Όταν θέταμε τον στόχο της φετινής περιόδου, είχαμε στο μυαλό μας το γεγονός ότι οι οικονομίες συγκεκριμένων χωρών όπως η βρετανική, η γερμανική, η σουηδική αντιμετώπιζαν κάποια θέματα, με αποτέλεσμα η αγοραστική αξία των πολιτών τους να έχει μειωθεί και με κίνδυνο να μεταδοθεί αυτό σ’ ολόκληρη την Ευρωπαϊκή επικράτεια. Στον τουρισμό οφείλουμε να λαμβάνουμε πάντοτε πολύ σοβαρά υπόψιν αυτά τα δεδομένα. Να υπενθυμίσω ότι ο στόχος μας ήτανε μία αύξηση της τάξης του 5%-10% με την υποσημείωση ότι δεν θα σταματήσουμε λεπτό να εργαζόμαστε για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Είμαστε εξαιρετικά ικανοποιημένοι με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα. Η αύξηση της τάξης του 24,5% στις αφίξεις, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, μας χαροποιεί, καθώς επίσης και η αύξηση πέραν του 30% στα έσοδα που πολύ πιθανόν να οδηγήσει σε νέο ρεκόρ εσόδων. Το πιο σημαντικό είναι ότι λαμβάνουμε μηνύματα ικανοποίησης από τη βιομηχανία και θεωρώ ότι έχουμε καταφέρει να καλύψουμε τουλάχιστον αριθμητικά το μεγάλο κενό της ρωσικής αγοράς.
Πιο «πράσινα» σχέδια χορηγιών
- Οι πράσινες επενδύσεις στον τουρισμό είναι το φετινό μήνυμα της παγκόσμιας μέρας τουρισμού. Πού προσανατολίζεται το υφυπουργείο;
-Το υφυπουργείο κατανοεί την αναγκαιότητα και τα οφέλη των πράσινων επενδύσεων στον τουρισμό και εκτός από δράσεις και εκδηλώσεις, συμπεριλαμβάνει πρόνοιες στα Σχέδια Χορηγιών που ενθαρρύνουν την προώθηση πράσινων επενδύσεων. Για παράδειγμα, στα σχέδια που συγχρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν περιληφθεί επιλέξιμες δαπάνες που αφορούν μηχανήματα υψηλής ενεργειακής απόδοσης, ειδικές εγκαταστάσεις και συστήματα διαχείρισης αποβλήτων, μονώσεις κ.ά., που στοχεύουν σε περιβαλλοντικά φιλική διαχείριση. Κάτι αντίστοιχο, εάν ληφθούν οι σχετικές εγκρίσεις, θα δείτε κατά πάσα πιθανότητα να συμβαίνει και με το σχέδιο χορηγιών που στοχεύει στην στήριξη των κέντρων αναψυχής και διασκέδασης που αναμένεται να εξαγγελθεί σε λίγες βδομάδες. Εδώ, κατά πάσα πιθανότητα αναμένεται να συμπεριληφθούν και κομποστοποιητές για πρώτη φορά. Επιπρόσθετα, οι ξενοδοχειακές μονάδες που εφαρμόζουν αειφόρες πρακτικές ή έχουν εξασφαλίσει σχετικές πιστοποιήσεις πριμοδοτούνται με επιπλέον βαθμούς που λαμβάνονται υπόψη στη βαθμολογία κατάταξής τους από το υφυπουργείο Τουρισμού. Γενικότερα, η ευαισθητοποίηση της τουριστικής κοινότητας με σκοπό την εφαρμογή πρακτικών προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και η μετάβαση προς τις πράσινες επενδύσεις είναι επίσης ύψιστης σημασίας. Όπως έχουμε πει πολλές φορές, η προστασία του περιβάλλοντος και η ανάγκη για εφαρμογή πρακτικών προς την πράσινη μετάβαση δεν είναι και δεν γίνεται να μεταδίδονται ως εύηχα συνθήματα. Είναι άμεση ανάγκη πλέον.
Νέο label
-Πώς προέκυψε η ανάγκη για να δημιουργηθεί το σήμα ποιότητας ιστορικών ξενοδοχείων της Κύπρου;
-Μελετώντας τη φετινή προκήρυξη του UNWTO με την επίκληση για επένδυση στον άνθρωπο, αναζητούσα στοιχεία για την ιστορική εξέλιξη του τουρισμού στη χώρα μας. Την ίδια στιγμή σημειώνω ότι είμαστε συνεχώς σε μία φάση αναζήτησης λόγων ή μνημείων που δυνητικά θα έδιναν ιστορική αξία στον τουρισμό και ίσως κάποια από αυτά να δύναται να μετατραπούν σε αξιοθέατα. Γνωρίζοντας πολύ καλά ότι ο τουρισμός στη χώρα μας γνώρισε μεγάλη ακμή στις ορεινές περιοχές τη δεκαετία του ’30 αλλά και μετά, έκανα ένα τηλεφώνημα στον κ. Ν. Ματθαίου, πρόεδρο της ΕΤΑΠ Τροόδους, για διασταύρωση κάποιων πληροφοριών που μελετούσαμε. Ο κ. Ματθαίου ήτανε ο άνθρωπος που μας έδωσε την ιδέα, η οποία μετεξελίχθηκε σε σήμα ποιότητας που ευελπιστούμε ότι θα δώσει περαιτέρω αξία σε κάποιες μονάδες και στο σύνολο του προϊόντος.
