Της Μαρίας Ηρακλέους
Δύο μήνες μετά το άνοιγμα της πλατφόρμας υποβολής αιτήσεων για επιχορήγηση αγοράς ηλεκτρικού οχήματος, το ενδιαφέρον του κοινού κρίνεται από το υπουργείο Μεταφορών ως ικανοποιητικό. Πάντως, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, από το ποσό χορηγιών, συνολικού ύψους 36,5 εκατ. ευρώ (€36.524.500) έχουν γίνει αιτήσεις για χορηγίες ύψους 11,4 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για περίπου το 30% του συνόλου των χορηγιών. Αυτό που επίσης καταγράφεται είναι ότι ενώ σε κάποιες κατηγορίες οι διαθέσιμες αιτήσεις έχουν γίνει ανάρπαστες, σε άλλες κατηγορίες το ενδιαφέρον που έχει επιδειχθεί είναι μηδενικό. Σε κάθε περίπτωση φαίνεται να υπάρχει η δυνατότητα αύξησης του αριθμού των ηλεκτρικών οχημάτων στους κυπριακούς δρόμους σύντομα, εφόσον έγιναν 567 αιτήσεις για αγορά καινούργιου ηλεκτρικού οχήματος ιδιωτικής χρήσης, 80 στην κατηγορία πολυτέκνων, καθώς και 104 αιτήσεις για αγορά μεταχειρισμένου ηλεκτρικού. Αν εγκριθεί το σύνολο των αιτήσεων τότε αναμένεται να εγγραφούν 751 ηλεκτρικά αυτοκίνητα τους επόμενους μήνες στους καταλόγους του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ). Τους δύο πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους έγιναν 209 εγγραφές ιδιωτικών ηλεκτρικών οχημάτων, και 961 εγγραφές ολόκληρο το 2023.
Δημοφιλείς κατηγορίες
Ανατρέχοντας στα τελευταία στοιχεία στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών (μέχρι το μεσημέρι της Τρίτης 19 Μαρτίου), για να δούμε το ενδιαφέρον που υπάρχει σε κάθε κατηγορία, προκύπταν τα εξής: Στην κατηγορία: Απόσυρση και αντικατάσταση με καινούργιο όχημα ιδιωτικής χρήσης χαμηλών εκπομπών CO2 (μέχρι 50γρ/χλμ.) είχαν δοθεί αρχικά 1.228 χορηγίες, ενώ ο αριθμός διαθέσιμων αιτήσεων σήμερα είναι 1.047. Έγιναν συνολικά 181 αιτήσεις ύψους 1,357 εκατ. ευρώ από το σύνολο των 9,210 εκατ. ευρώ. Στην κατηγορία χορηγιών για αγορά ηλεκτρικού καινούργιου οχήματος ιδιωτικής χρήσης είχαν δοθεί αρχικά 1.827 χορηγίες. Πλέον, ο αριθμός διαθέσιμων αιτήσεων είναι στις 1.260, εφόσον έχουν υποβληθεί 567 αιτήσεις, που σε ποσό μεταφράζονται σε 5,1 εκατ. ευρώ. Η συγκεκριμένη κατηγορία είναι αυτή η οποία ίσως έχει συγκεντρώσει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε αριθμό αιτήσεων, ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι ήδη σε κάποιες κατηγορίες οι χορηγίες έγιναν ανάρπαστες. Για παράδειγμα, στην κατηγορία για αγορά μεταχειρισμένου οχήματος ιδιωτικής χρήσης μηδενικών εκπομπών ο αριθμός αιτήσεων (104) είχε εξαντληθεί από την 1η μέρα. Αν και υπήρχαν αιτήσεις οι οποίες δεν εγκριθήκαν είτε λόγω του ότι δεν προσκομίστηκαν τα απαραίτητα έγγραφα ή τα αποδεικτικά της προκαταβολής, αριθμός αιτήσεων άνοιξαν ξανά για το κοινό και μέσα σε μερικά 24ωρα εξαντλήθηκαν εκ νέου. Το σύνολο των χορηγιών στην συγκεκριμένη κατηγορία είναι 936 χιλιάδες ευρώ. Εξαντλήθηκαν επίσης οι 72 χορηγίες για απόσυρση οχήματος έναντι δωρεάν εισιτηρίων αξίας 250 ευρώ για χρήση στις τακτικές γραμμές λεωφορείων και του εφάπαξ ποσού των 500 ευρώ, συνολικού ύψους 54 χιλιάδων ευρώ. Έντονο το ενδιαφέρον και στην κατηγορία ηλεκτρικού αναπηρικού οχήματος (υποβλήθηκαν αιτήσεις για χορηγίες ύψους 840 χιλιάδων ευρώ), καθώς και για πολύτεκνες οικογένειες. Υπενθυμίζεται ότι για τους πολύτεκνους είχαν δοθεί αρχικά 60 αιτήσεις, ενώ στη συνέχεια προστέθηκαν άλλες 100 -μετά την σχετική εξαγγελία του προέδρου της Δημοκρατίας. Αυτή την στιγμή, οι αιτήσεις που έγιναν στη συγκεκριμένη κατηγορία ανέρχονται σε 2 εκατ. ευρώ. Η κατηγορία των πολυτέκνων καταγράφει και τις ψηλότερες επιδόσεις στην κατηγορία της απόσυρσης και της αντικατάστασης με όχημα plug-in hybrid, σε σχέση πάντα με τις υπόλοιπες κατηγορίες που αφορούν την απόσυρση οχήματος. Συγκεκριμένα, από τις 30 χορηγίες, έγιναν 13 αιτήσεις μέχρι στιγμής, για χορηγίες ύψους 255 χιλιάδων ευρώ, από το σύνολο των 450 χιλ. ευρώ.
Χωρίς ενδιαφέρον
Σε αντίθεση με την κατηγορία των πολυτέκνων, στην κατηγορία των οχημάτων ταξί το ενδιαφέρον είναι μηδενικό. Έτσι, οι 30 χορηγίες που δόθηκαν για απόσυρση και αντικατάσταση με καινούργιο όχημα χαμηλών εκπομπών CO2, έμειναν ως έχουν. Την ίδια ώρα, μόλις 16 αιτήσεις έγιναν (από 60 που δόθηκαν), για αξιοποίηση του σχεδίου για αγορά καινούργιου οχήματος ταξί μηδενικών εκπομπών CO2. Μόλις πέντε αιτήσεις έγιναν για την απόσυρση και την αντικατάσταση με καινούργιο όχημα χαμηλών εκπομπών CO2 για δικαιούχο αναπηρικού οχήματος -ύψους 45 χιλιάδων ευρώ, από το σύνολο των 450 χιλιάδων ευρώ που αφορούν τη συγκεκριμένη κατηγορία. Στην κατηγορία για αγορά καινούργιου ηλεκτρικού οχήματος κατηγορίας Ν1, από τις 185 υποβλήθηκαν μόλις δέκα αιτήσεις που αντιστοιχούν σε ποσό ύψους 150 χιλιάδων ευρώ. Πρόκειται για εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό -μόλις 5,4%- από το διαθέσιμο ποσό για χορηγιών για την κατηγορία που ανέρχεται στα 2,775 εκατ. ευρώ. Χαμηλό το ενδιαφέρον για τα ηλεκτρικά μικροαυτοκίνητα και τα εμπορικά οχήματα, τα λεωφορεία και τα ηλεκτρικά ποδήλατα. Ειδικότερα για τα ηλεκτρικά ποδήλατα, δόθηκαν 933 χορηγίες, υπερεκτιμώντας ίσως το ενδιαφέρον των πολιτών, κάτι που φάνηκε στην πορεία, εφόσον μέσα σε δύο μήνες έγιναν μόλις 107 αιτήσεις, που αντιστοιχούν σε χορηγίες 53,5 χιλιάδων ευρώ, από το σύνολο των 466,5 χιλιάδων που δόθηκαν σε αυτή την κατηγορία.
Η κατάσταση παρακολουθείται συνεχώς με στόχο την ικανοποίηση των αναγκών επισημαίνει το υπουργείο Μεταφορών. Αναμένεται επαναξιολόγηση του σχεδίου.
Ερχονται αλλαγές
Μιλώντας στην «Κ» ο υπουργός Μεταφορών Αλέξης Βαφεάδης επανέλαβε αυτό που είχε πει με την ανακοίνωση του σχεδίου -ότι η κατάσταση αξιολογείται με στόχο να αυξηθούν οι αιτήσεις από κατηγορίες για τις οποίες δεν επιδεικνύεται κάποιο ενδιαφέρον, όπως για παράδειγμα τα ηλεκτρικά ποδήλατα- σε σχέση με άλλες, όπως είναι οι χορηγίες για αγορά μεταχειρισμένου ηλεκτρικού οχήματος. Έτσι, είναι ξεκάθαρο ότι παραμένει στο τραπέζι το σενάριο να αλλάξει το σχέδιο. Ορόσημο για αυτές τις αλλαγές στο σχέδιο χορηγιών είναι ο Οκτώβριος, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι χρειάζονται σχετικές εγκρίσεις από την Ε.Ε., αν και ενδεχομένως να γίνουν κάποιες διαφοροποιήσεις και νωρίτερα, όπως ανέφερε ο αρμόδιος υπουργός. Ο κ. Βαφεάδης επισήμανε ότι αν το επόμενο τρίμηνο δεν αυξηθούν οι αιτήσεις στις κατηγορίες, τότε αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνουν αλλαγές, οι οποίες να ακολουθούν τη ζήτηση. Το επόμενο διάστημα αναμένεται ότι θα ξεκινήσει σειρά επαφών και διαβούλευσης με τους οργανωμένους φορείς διανομέων αυτοκινήτων και πωλητών μεταχειρισμένων, και ακολούθως θα ληφθούν οι αποφάσεις για τις ενδεχόμενες διαφοροποιήσεις του σχεδίου.
