Της Μαρίας Ηρακλέους
Μόλις το 15% από τη συνολική παραγωγή ενέργειας στην Κύπρο προέρχεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες ενώ η χώρα βρίσκεται ακόμα πιο πίσω στο κεφάλαιο αποθήκευσης. Ως αποτέλεσμα του κενού στις υποδομές αποθήκευσης, όση ενέργεια από ΑΠΕ δεν καταναλωθεί κατά τη διάρκεια της ηλιοφάνειας ή των ψηλών μποφόρ (στην περίπτωση της αιολικής), ουσιαστικά θα πάει χαμένη. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατες αναφορές αρμοδίων στην Βουλή, στην Κύπρο απορρίπτεται το 20% της ενέργειας που παράγεται ετησίως από φωτοβολταϊκά, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου αναμένεται ότι η Κύπρος θα απορρίψει από το σύστημα γύρω στις 30-40 χιλιάδες μεγαβατώρες. «Χωρίς αποθήκευση ενέργειας δεν μπορεί να λειτουργήσει το σύστημα με τις ΑΠΕ», σχολίασε σχετικά ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου, αποκαλύπτοντας την πρόθεση του υπουργείου να ετοιμάσει εντός των επόμενων μηνών σχέδια κινήτρων για προσέλκυση επενδύσεων στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ. Μιλώντας στην «Κ» ανέφερε ότι το δίκτυο δεν μπορεί να αντέξει αυτή την στιγμή τον όγκο παραγωγής από ΑΠΕ και την συμβατική. Ως εκ τούτου, το υπουργείου έχει ενώπιον του επιλογές τις οποίες μελετά.
Το σχέδιο βρίσκεται στο στάδιο επεξεργασίας και εσωτερικής διαβούλευσης, και επί των τεχνικών θεμάτων, ενώ αναμένονται εγκρίσεις από την ευρωπαϊκή Διεύθυνση Ανταγωνισμού.
Το ripple control
Μία εξ αυτών είναι το ripple control. Πρόκειται για μέτρο το οποίο ανακοινώθηκε στην περασμένη συνεδρία της επιτροπής εμπορίου της Βουλής προκαλώντας σειρά αντιδράσεων, με τον υπουργό ωστόσο να αναφέρει ότι πρόκειται για μέτρο που θα προστατέψει το δίκτυο. Το σύστημα ripple control θα επιτρέπει στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου να αποκόπτει από το δίκτυο φωτοβολταϊκά συστήματα, ώστε να διασφαλιστεί η λειτουργία του συστήματος. «Ο στόχος μας, φυσικά, είναι να μην αποκόπτεται καμία παραγωγή από τις ΑΠΕ, αλλά για να μπορέσουμε να φτάσουμε σε εκείνο το σημείο θα πρέπει να έχουμε αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας» επισήμανε ο κ. Παπαναστασίου. Το θέμα της αποθήκευσης ενέργειας είναι μια ανοικτή πληγή για την χώρα και ο στόχος είναι να επουλωθεί, με τη λύση να αναζητείται σε επενδυτικό ενδιαφέρον ιδιωτών.
Τα κίνητρα
Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό, το υπουργείο επεξεργάζεται σχέδια κινήτρων ώστε να ενισχυθούν οι νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ –αφορά ιδιώτες και όχι νοικοκυριά, και θα είναι σε συνδυασμό με έργα παραγωγής ΑΠΕ και ΕΞΕ– αλλά και για κεντρικό σύστημα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας πάνω στο δίκτυο. Αυτή τη στιγμή το σχέδιο βρίσκεται στο στάδιο επεξεργασίας και εσωτερικής διαβούλευσης, και επί των τεχνικών θεμάτων, ενώ αναμένονται εγκρίσεις από τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο αρχικός προϋπολογισμός των σχεδίων υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 40 εκατ. ευρώ, ωστόσο για τη διαμόρφωση του τελικού ποσού θα προηγηθεί διαβούλευση με την Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης. Η προσπάθεια και ο στόχος είναι όπως τα σχέδια ολοκληρωθούν εντός του 2023. Αυτό που κρατάμε από τις δηλώσεις του υπουργού είναι και το ότι το υπουργείο θα προχωρήσει σε διαδικασία εκδήλωσης ενδιαφέροντος από ιδιώτες, ωστόσο αν δεν υπάρχει ενδιαφέρον, τότε θα προχωρήσει το θέμα της αποθήκευσης με τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς. Όπως τονίζεται από πλευράς υπουργείου στόχος είναι τα σχέδια να αρχίσουν να υλοποιούνται το συντομότερο δυνατό.
Επενδύσεις εκατομμυρίων
Πάντως φαίνεται ότι ένα πρώτο επενδυτικό ενδιαφέρον άρχισε να καταγράφεται. Αυτή τη στιγμή δύο Μελέτες εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον βρίσκονται ενώπιον του τμήματος Περιβάλλοντος που αφορούν την κατασκευή και λειτουργία φωτοβολταϊκών πάρκων με αποθήκευση ενέργειας. Το πρώτο, στο Ακάκι (μεταξύ Ακακίου και Κοκκινοτριμιθιάς), έχει εκτιμώμενο κόστος υλοποίησης στα εβδομήντα επτά εκατομμύρια και εκατό πενήντα χιλιάδες ευρώ (€77.150.000,00), το οποίο θα καλυφθεί από ίδια κεφάλαια των εταιρειών «AGM Solar Power Limited» και «AGM Lightpower Limited». Αναμένεται ότι το έργο μπορεί να κατασκευαστεί σε φάσεις, ανάλογα και με την περίοδο κατά την οποία θα ολοκληρωθεί η αδειοδότησή του με στόχο ολοκλήρωσής του το 2028. Σημαντικό στοιχείο τού υπό μελέτη έργου αποτελεί η δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας. Όπως αναφέρεται στο κείμενο της ΜΕΕΠ, για τον σκοπό αυτό στο έργο θα εγκατασταθούν 41 Μονάδες Αποθήκευσης Ενέργειας (μοντέλο LUNA2000 - 2.0MWH-1H0/2H0) 2MWh έκαστη, με αποτέλεσμα η συνολική δυναμικότητα αποθήκευσης να ανέρχεται σε 82MWh. Επιπλέον, 2η ΜΕΕΠ βρίσκεται ενώπιον του τμήματος Περιβάλλοντος, η οποία αφορά την εγκατάσταση και λειτουργία μονάδας παραγωγής ενέργειας, με τη χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και διάθεση στο δίκτυο της ΑΗΚ, στον Αλέκτορα της επαρχίας Λεμεσού από την L.E. EVERGREEN ENERGY LIMITED. Για την αποθήκευση ενέργειας θα εγκατασταθούν 17 Μονάδες Αποθήκευσης Ενέργειας (μοντέλο ESM Energy Storage modules - ΑΒΒ) συνολικής ισχύος 16MW, με αποτέλεσμα η συνολική δυναμικότητα αποθήκευσης να ανέρχεται σε 32MWh. Το κόστος υλοποίησης του προτεινόμενου έργου εκτιμάται στα 32 εκατομμύρια ευρώ.
