Της Μαρίας Ηρακλέους
Χωρίς αποτέλεσμα, τουλάχιστον επί του παρόντος είναι η προσπάθεια της Κυβέρνησης να ανταποκριθεί στους ευρωπαϊκούς της στόχους σε ό, τι αφορά τις περιβαλλοντικές τις υποχρεώσεις που αφορούν την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, και ειδικότερα στο κομμάτι που αναλογεί στις μεταφορές. Και αυτό καθώς η κινητικότητα των τελευταίων μηνών που καταγράφηκε με νομοσχέδια για την κατάργηση του φόρου κατανάλωσης στα αυτοκίνητα, αλλά και τις αλλαγές στα τέλη κυκλοφορίας, ώστε να επιβαρύνονται περισσότερο τα πλέον ρυπογόνα και παλαιά οχήματα, σκόνταψε στην βουλή και τις όποιες αντιδράσεις των εμπλεκόμενων στην αγορά αυτοκινήτου
Πάντως, την ώρα που στην βουλή συνεχίζονται οι διαφωνίες επί των νομοσχεδίων, η Κύπρος γεμίζει μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, ενώ δίνεται η αίσθηση ότι εισάγουμε, αυτά που οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες θέλουν να ξεφορτωθούν.
Πέντε ηλεκτρικά αυτοκίνητα τον Ιανουάριο
Στο μεταξύ ευρωπαϊκές χώρες ρυθμίζουν τις φορολογίες τους στοχεύοντας στην μείωση εκπομπής ρύπων στις μεταφορές και προχωρούν με κίνητρα ώστε να και να οδηγήσουν την αγορά ένα βήμα πιο κοντά στα ηλεκτρικά οχήματα. Κίνητρα τα οποία στην Κύπρο, παρά τις εξαγγελίες και τις κατά καιρούς αναφορές τόσο από το Υπουργείο Ενέργειας, όσο και του Υπουργείου Οικονομικών ενώπιον της Βουλής, δεν προωθήθηκαν. Αποτέλεσμα, οι εγγραφές των μεταχειρισμένων να αυξάνονται με εντυπωσιακούς ρυθμούς.
Το 2013 καταγράφηκαν 8,823 εγγραφές μεταχειρισμένων οχημάτων τύπου σαλούν και ήταν λιγότερα από τις εγγραφές των καινούργιων αυτοκινήτων που ανήλθαν στις 9,744. Μέχρι το 2015 η τάση ευνοεί την αγορά καινούργιων αυτοκινήτων, ενώ, το 2016, το τοπίο στην αγορά αυτοκινήτου αρχίζει να διαφοροποιείται. Βάσει πάντα των στοιχείων της στατιστικής υπηρεσίας, το 2016 οι εγγραφές καινούργιων οχημάτων ήταν μειωμένες σε σχέση με τα μεταχειρισμένα οχήματα, ενώ η τάση προς τα μεταχειρισμένα κατέγραφε κάθε χρόνο αύξηση μέχρι το 2018, όπου από τις 49,5 χιλιάδες νέες εγγραφές, σχεδόν οι 32 χιλιάδες αφορούσαν μεταχειρισμένα οχήματα ενώ μόλις οι 17, 469 καινούργια. Ανάλογα είναι και τα στοιχεία για τον πρώτο μήνα του 2019 (1,378 καινούργια και 2,569 μεταχειρισμένα). Σημειώνεται ότι από το σύνολο των 3,947 εγγραφών τα 1,830 είναι βενζινοκίνητα, τα 1,978 πετρελαιοκίνητα, πέντε ηλεκτρικά και 134 υβριδικά.
Παγώνει η αγορά αυτοκινήτων
Άξιο αναφοράς είναι και η καταγραφή για πρώτη φορά μετά από καιρό, μείωσης στις εγγραφές των αυτοκινήτων, με τις συνολικές εγγραφές οχημάτων να μειώνονται κατά 4,3% και να φθάνουν τις 3.947, σε σύγκριση με 4.123 τον Ιανουάριο του 2018. Μείωση που φαίνεται ότι σχετίζεται με τις σχετικές αναφορές στην τελευταία ολομέλεια της Βουλής για πάγωμα της αγοράς μεταχειρισμένων και καινούργιων αυτοκινήτων, όπως εκφράστηκε από τον πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού Αβέρωφ Νεοφύτου, και την έκκλησή του για ολοκλήρωση της συζήτησης του νομοσχεδίου περί φόρου κατανάλωσης. Είναι εξάλλου λογικό επόμενο η αγορά να αναμένει να δει τις κινήσεις του κοινοβουλίου και το κατά πόσο θα ψηφίσει ή όχι το νομοσχέδιο, καθώς αυτό αφορά την κατάργηση του φόρου κατανάλωσης για όλα τα οχήματα.
Ωστόσο ούτε κατά την τελευταία συζήτηση του θέματος στην επιτροπή Οικονομικών επιτεύχθηκε συμφωνία των βουλευτών, ενώ άγνωστο πότε θα ολοκληρωθεί η συζήτηση για τα τέλη κυκλοφορίας, με την αρμόδια επιτροπή μεταφορών να μην έχει προγραμματίσει συνεδρία για αυτή την εβδομάδα.
Έτσι λοιπόν το θέμα παραμένει σε εκκρεμότητα, παρά το γεγονός ότι στις εισηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθίσταται σαφές ότι τα φορολογικά μέσα που χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη ώστε να διασφαλιστεί η παροχή θετικών κινήτρων για τα οχήματα και τις μορφές ενέργειας χαμηλών εκπομπών στον τομέα των μεταφορών, χρήζουν μεταρρύθμισης.
Πνίγεται στο καυσαέριο η Λευκωσία
Μιλώντας στην «Κ» ο προϊστάμενος του κλάδου ποιότητας αέρα στο Υπουργείο Εργασίας Χρύσανθος Σαββίδης, ανέφερε ότι οι μετρήσεις του τμήματος κατέγραψαν για το 2017 υψηλά επίπεδα αιωρούμενων σωματιδίων στις πόλεις, ενώ το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν στη Λευκωσία, όπου η μέση ετήσια μέτρηση ήταν 43,6% με ανώτατο επιτρεπόμενο όριο τα 40 μικρογραμμάρια ανά κυβικό εκατοστό (μg/m3 αέρα). Σε αντίθεση με την περίπτωση της Αγίας Μαρίνας Ξυλιάτου όπου τα επίπεδα αιωρούμενων σωματιδίων ήταν στα 22,1 μg/m3. Στις μετρήσεις παρατηρείται επίσης ότι η ποσότητα αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα ξεπερνά καθημερινά το όριο των 50 μg/m3 από τις επτά το πρωί μέχρι τις δέκα το πρωί, το οποίο συνδέεται με την κυκλοφοριακή κίνηση των οχημάτων στους δρόμους, ενώ υψηλά είναι τα επίπεδα και από τις επτά το απόγευμα μέχρι τα μεσάνυχτα.
Στις μετρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν καταγράφεται απλά το ότι αναπνέουμε κακής ποιότητας αέρα, αλλά και το ποιες επιπτώσεις μπορεί αυτό να επιφέρει στην υγεία του πληθυσμού. Μάλιστα τα κακά επίπεδα ποιότητας του αέρα συνδέονται βάσει στοιχείων με τους αριθμούς πρόωρων θανάτων του πληθυσμού. Συγκεκριμένα στην Κύπρο, το 2018, καταγράφηκαν 750 πρόωροι θάνατοι που σχετίζονται με τα αυξημένα επίπεδα αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα και 70 θάνατοι που συνδέονται με τα επίπεδα διοξειδίου του αζώτου και του όζοντος.
Πόσο θα στοιχίσει η αγορά δικαιωμάτων εκπομπών
Σημειώνεται ότι οι εθνικές υποχρεώσεις αφορούν τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2020 κατά 20% σε σχέση με το 2005 και μέχρι το 2030 κατά 40%. Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι το ποσοστό 2% το οποίο αφορά τη διείσδυση των ΑΠΕ στον τομέα των μεταφορών προέρχεται από την ανάμειξη των βιοκαυσίμων με το πετρέλαιο κίνησης. Θα πρέπει, ωστόσο, μέσα σε ένα χρόνο η κυβέρνηση να τρέξει να καλύψει το υπόλοιπο 8%, ώστε να μην έρθει αντιμέτωπη με το κόστος με το οποίο συνεπάγεται η μη συμμόρφωση με τον στόχο. Εκτιμάται ότι το ετήσιο κόστος για αγορά δικαιωμάτων εκπομπών, θα ανέλθει για το 2021 στα 4,5 εκατ. ευρώ και θα αυξάνεται κάθε χρόνο, ενώ μέχρι το 2030, το σύνολο αυτού θα φτάσει τα 229,8 εκατ. ευρώ. Κόστος το οποίο εκτιμάται ότι θα μεταφραστεί σε φορολογίες.
