Της Μαρίας Ηρακλέους
Το κλείσιμο της εμπορικής στρόφιγγας με Ουκρανία και Ρωσία- δύο χώρες οι οποίες είναι σημαντικοί εξαγωγείς ζωοτροφών και σιτηρών για ανθρώπινη χρήση - έθεσε σε συναγερμό Υπουργείο Γεωργίας, εισαγωγείς σιτηρών και όλους τους εμπλεκόμενους που δραστηριοποιούνται είτε στον κλάδο των αλευροβιομήχανων και των αρτοποιών είτε στην παραγωγή ζωοτροφών. Το πρωί της Τρίτης παρακάθισαν σε σύσκεψη προκειμένου να εξετάσουν τα εναλλακτικά σενάρια για τις επιλογές προμήθειας σιτηρών στην Κύπρο και κατέληξαν ότι σε πρώτη φάση οι επιλογές της Κύπρου για κάλυψη των αναγκών σε σιτηρά είναι άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως Βουλγαρία, Ρουμανία Γερμανία και Ουγγαρία. Πρόκειται για χώρες οι οποίες είναι δυνατά χαρτιά στην εξαγωγή σιτηρών. Το Υπουργείο Γεωργίας διαβεβαιώνει ότι υπάρχει επάρκεια σιτηρών στην αγορά και εναλλακτικές αγορές για εισαγωγή, έτσι όπως εξηγεί, θέμα επάρκειας δεν τίθεται. Ωστόσο, η ανακατάταξη των εξαγωγικών χωρών και των εισαγωγέων δημιουργεί νέες ισορροπίες. Το ζητούμενο είναι, όπως εξηγείται από το Υπουργείο, να μπουν οι ασφαλιστικές δικλείδες ώστε μικρά κράτη όπως η Κύπρος να μην μπουν σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με μεγαλύτερες αγορές. Αυτό θα τεθεί ενώπιον της ΕΕ, όπως επίσης και το θέμα του κόστους για την προμήθεια σιτηρών από νέες αγορές.
Τα σενάρια
Ως πρώτο εναλλακτικό σενάριο είναι να αναζητηθούν λύσεις εντός Ευρώπης και να γίνουν άμεσα παραγγελίες σε ευρωπαϊκές χώρες όπως Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία και Γερμανία. Σε περίπτωση που υπάρχει ζήτημα ποσοτήτων ή απαγόρευση εξαγωγών, ως δεύτερο σενάριο, θα εξεταστεί η επιλογή της Αμερικής, Λατινικής Αμερικής- Βραζιλία και Αργεντινή- και του Καναδά. Θα πρέπει φυσικά να εξευρεθούν ποικιλίες οι οποίες εμπίπτουν και στους κανονισμούς ασφάλειας τροφίμων της ΕΕ και την ίδια ώρα αυτή η επιλογή αλλάζει άρδην την διαδικασία παραγγελιών και μεταφοράς του εμπορεύματος. Εξετάζεται επίσης το σενάριο η προσπάθεια προμήθειας σιτηρών να γίνει απευθείας από το κράτος και η διαχείριση από τους ιδιώτες, το σενάριο οι εμπορικές παραγγελίες να γίνουν ιδιωτικά, σε συνεννόηση μεταξύ παραγωγών. Ένα θέμα που προβληματίζει είναι επίσης οι ποσότητες που θα πρέπει να αγοραστούν με ψηλότερο κόστος (ειδικά σε περίπτωση αγορών εκτός Ευρώπης) και ποιος θα είναι ο ρόλος του κράτους. Τα επόμενα 24ωρα αναμένεται να ληφθεί η απόφαση από τους υπηρεσιακούς του Υπουργείου για το ποια κατεύθυνση θα ακολουθηθεί και την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να τεθεί ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου. Πάντως ήδη έχει εκφραστεί η ανάγκη για στήριξη της κτηνοτροφίας, με τον πρόεδρο του συνδέσμου Αγελαδοτρόφων Νίκο Παπακυριακού, να κάνει λόγο για ανάγκη επιδότησης των τιμών των ζωοτροφών.
Οι ποσότητες στην Κύπρο
Αυτή την στιγμή υπάρχει επάρκεια τεσσάρων μηνών για τα σιτηρά ανθρώπινης χρήσης ενώ για τις ζωοτροφές, υπολογίζεται ότι οι ποσότητες είναι αρκετές για ενάμιση-δύο μήνες. Ο πρόεδρος του παγκύπριου συνδέσμου βιομηχάνων και εισαγωγέων ζωοτροφών Γιώργος Κατωδρύτης εξήγησε ότι οι όποιες ενέργειες θα πρέπει να είναι γρήγορες ώστε να μην παρουσιαστεί κενό στην αγορά. Μέσα στις επόμενες ημέρες θα πρέπει να ξεκαθαρίσει η κατεύθυνση την οποία θα ακολουθήσει η Κύπρος, να γίνουν οι παραγγελίες, να φορτωθούν τα εμπορευματοκιβώτια μέχρι τέλος Μαρτίου και να παραληφθούν μέχρι τα μέσα Απριλίου. Στο μεταξύ οι τιμές συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία. Ήδη σε φορτία αραβόσιτου η τιμή έχει αυξηθεί κατά 50 ευρώ /τόνο πιο πάνω από την κανονική τιμή και ανέρχεται στα 340 ευρώ/τόνο. Το ίδιο φορτίο ήταν πριν από ένα χρόνο γύρω στα 180 ευρώ/τόνο. Έχει επίσης αυξηθεί η τιμή ανά τόνο και για τα σιτηρά αλευροποίησης. Αυτό κατά συνέπεια, θα αυξήσει τις τιμές των προϊόντων στην αγορά και οι αυξήσεις θα φτάσουν τελικά στον καταναλωτή.
Τα σιτηρά πυροδοτούν νέο κύμα ακρίβειας
Σαφώς η εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία δημιουργεί σοβαρά λειτουργικά προβλήματα στην διεξαγωγή του εμπορίου, ιδιαίτερα στα λιμάνια της Μαύρης και της Αζοφικής θάλασσας. Επιπλέον, το γεγονός ότι Ουκρανία και Ρωσία δεν μπορούν πλέον να προμηθεύσουν με εξαγωγές την παγκόσμια αγορά σιτηρών, μειώνει την παραγωγή και τις διαθέσιμες ποσότητες σιτηρών στην αγορά. Αυτές οι δυσμενείς συνθήκες για την εμπορική δραστηριότητα ήρθαν να προστεθούν σε ένα ήδη ζοφερό σκηνικό, αφού ακρίβεια και πληθωρισμός προϋπήρχε ένεκα της προσφοράς και ζήτησης και της τιμής των καυσίμων. Αυτό το μοτίβο θα συνεχίσει τουλάχιστον και το 2022 εκτιμά ο γενικός διευθυντής του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής. «Οι τιμές θα αυξηθούν και λόγω της μειωμένης προσφοράς αλλά και λόγω του ότι ακριβαίνουν τα καύσιμα άρα και το κόστος μεταφοράς των αγαθών». Όπως εξήγησε ο κ. Τσιακκής, αν και η οικονομική εξάρτηση της Κύπρου από την Ουκρανία είναι πολύ χαμηλή και με την Ρωσία σε βαθμό που δεν διαταράσσει την κυπριακή οικονομία, ο πληθωρισμός και οι ελλείψεις λόγω πανδημίας θα παρουσιαστούν πιο έντονα το επόμενο διάστημα. Πέρα από την αύξηση της τιμής των καυσίμων, θα ακριβύνουν, ως αποτέλεσμα της στένωσης στην αγορά, σιτηρά, αρτοσκευάσματα, κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα. Ο Μάριος Τσιακκής τόνισε την θέση του ΚΕΒΕ ότι ενόσω μπαίνουν κυρώσεις, θα πρέπει η κυβέρνηση να βάλει στο τραπέζι το αίτημα και την εισήγηση όπως η ΕΕ βάλει ένα πρόσθετο προζύμι αρκετών δισεκατομμυρίων για να στηρίξει τα κράτη μέλη και τους πολίτες τους, να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που φέρνει η κρίση από την εισβολή στην Ουκρανία. «Όπως στήριζε για την πανδημία, όπως στηρίζει πολεμικά και ανθρωπιστικά την Ουκρανία λόγω των κυρώσεων, με την ίδια ευαισθησία και ταχύτητα πρέπει να εγκρίνει κονδύλι για να στηρίξει ευρωπαίους πολίτες, τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν την ακρίβεια στα καύσιμα και τα τρόφιμα», ανέφερε σχετικά.
