Τις τελευταίες ημέρες είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε «διαδικτυακά» τις εξελίξεις στα περίχωρα της Κύπρου και την ευρύτερη περιοχή, με τρεις πηγές μας οι οποίες μας μεταδίδουν όλες τις σχετικές πληροφορίες τόσο από την γειτονική Τουρκία, όσο και από άλλες δυο μεγάλες δυτικές χώρες.
Ξεκινάμε με τις εξελίξεις στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας. «Οι ΗΠΑ είναι αποφασισμένες να στείλουν ηχηρά μηνύματα στην Άγκυρα για το μέλλον της Συρίας», επισημαίνει η μια πηγή που παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις στην περιοχή μας, εδώ και πολλές δεκαετίες, σε επίπεδο διπλωματίας-στρατιωτικών εξελίξεων και «πληροφοριών». Σύμφωνα με την πηγή μας, η νέα αμερικανική ηγεσία επενδύει τις ελπίδες της για ένα «καλύτερο αύριο» στην Συρία, στους Κούρδους. Μπορεί η Τουρκία να εξακολουθεί να χαρακτηρίζει ως «τρομοκρατική οργάνωση» την οργάνωση YPG, ωστόσο στην σημερινή Συρία δεν υπάρχουν άλλες εναλλακτικές επιλογές για την Δύση σε ότι αφορά την αποτελεσματική αντιμετώπιση της απειλής του Ισλαμικού Κράτους. Για αυτό τον λόγο, ανεξάρτητα από τις απειλές της Τουρκίας, η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να παρέχει υλική και οικονομική βοήθεια στους Κούρδους και «καλωσορίζει» την αυτονομία τους στο βόρειο κομμάτι της Συρίας.
Η γαλλόφωνη πηγή μας προβληματίζεται για την τροπή των εξελίξεων στο εσωτερικό της Τουρκίας. Κατά την άποψή της, από το βράδυ της 16ης Απριλίου η πολιτική κρίση στο εσωτερικό της Τουρκίας έχει φτάσει σε επικίνδυνα επίπεδα. Μπορεί ο ισχυρός πολιτικός άνδρας της Τουρκίας να έχει την εντύπωση ότι με το 51% στο δημοψήφισμα έχει σημειώσει μια νέα επιτυχία, ωστόσο οι «κίνδυνοι» στην νέα περίοδο έχουν πολλαπλασιαστεί. Νέο πραξικόπημα, διάσπαση του κυβερνώντος κόμματος, απρόβλεπτες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, όλα φαίνεται πως είναι πλέον κομμάτι του μεγάλου «παιχνιδιού» που έχει στηθεί στην Τουρκία. Υπό αυτές τις συνθήκες το βασικό μέλημα της Ε.Ε. και της Δύσης στην νέα περίοδο θα είναι «η διαχείριση της κρίσης» στις σχέσεις με την Τουρκία. Η Ε.Ε. δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει την συνεργασία της Τουρκίας σε πολλά επίπεδα. Ωστόσο, δεν μπορεί να παραμείνει για αρκετό χρονικό διάστημα «σιωπηλή» ενώπιον σημαντικών εξελίξεων που άπτονται των βασικών ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων και που καθορίζουν το μέλλον μιας ολόκληρης χώρας.
Η τουρκική πηγή έχει αντίθετες απόψεις. Η πηγή μας, η οποία όπως η αμερικανική και η γαλλόφωνη παρακολουθεί τις εξελίξεις στην περιοχή σε επίπεδο στρατιωτικών υποθέσεων και «πληροφόρησης», ισχυρίζεται ότι «η στρατηγική διαχείρισης κρίσεων» της Δύσης στις σχέσεις της με την Τουρκία και η συνεργασία των Αμερικανών με τους Κούρδους της Συρίας δεν πρόκειται να οδηγήσουν σε κανένα απτό αποτέλεσμα. Από την δική της σκοπιά, εκτός από τα λάθη της ίδιας της Τουρκίας σε διάφορα πεδία, οι λανθασμένοι υπολογισμοί των ΗΠΑ και της Ε.Ε. για το μέλλον της Τουρκίας, της Συρίας και της ευρύτερης περιοχής έχουν οδηγήσει τις εξελίξεις σε αδιέξοδο. Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. ευθύνονται εν μέρει για την στροφή της Τουρκίας στον συντηρητικό αυταρχισμό. Ποιος άλλος υποστήριξε ένθερμα το καθεστώς του κ. Ερντογάν πριν από μια δεκαετία και ποια δύναμη οδήγησε την Συρία στο χείλος της καταστροφής, αναρωτιέται η πηγή μας.
Η τουρκική πηγή εστιάζει επίσης στις εξελίξεις στην Κύπρο και στα περίχωρά της αναφέροντας ότι, από την δική της σκοπιά, οι τελευταίες κινήσεις της ηγεσίας του Νίκου Αναστασιάδη δεν είναι δυνατόν να χαρακτηριστούν ως «σπασμωδικές» και «τυχαίες». Η πηγή μας προβάλλει τις εξής απόψεις: Η Υπόθεση του Ενωτικού Δημοψηφίσματος δεν ήταν μια τυχαία εξέλιξη. Ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης γνώριζε από πριν τι θα συνέβαινε. Η νέα κίνηση της Βουλής των Αντιπροσώπων, η κοινή πρωτοβουλία των δυο μεγάλων κομμάτων, δεν έλυσε κανένα πρόβλημα. Στην Άγκυρα δεν επικρατεί κλίμα ψευδαισθήσεων. Η προσφυγή του κ. Αναστασιάδη στο Ανώτατο Δικαστήριο είναι μία ακόμη «ριψοκίνδυνη» κίνηση εκ μέρους του ε/κ ηγέτη.
«Το ακατανόητο στην όλη υπόθεση είναι το γεγονός ότι καθώς ο Αναστασιάδης λαμβάνει σημαντικές πρωτοβουλίες με μοναδικό μπούσουλα τις προεδρικές εκλογές και το εγχείρημα της επανεκλογής, η ε/κ πλευρά, χρησιμοποιώντας κάποια «back door channels» εξακολουθεί να στέλνει στις Μεγάλες Δυνάμεις και στην Τουρκία το μήνυμα ότι η λύση είναι ακόμη εφικτή και η νέα Διάσκεψη της Γενεύης ενδέχεται να λάβει χώρα εντός ολίγων εβδομάδων», προσθέτει η τουρκική πηγή.
Την άποψη της τουρκικής πηγής συμμερίζονται, παρά τις μεγάλες διαφωνίες τους σε όλα τα άλλα σημαντικά πεδία, και οι προαναφερόμενες δυο δυτικές πηγές. Μάλιστα, η γαλλόφωνη πηγή προσθέτει τα εξής: «Κάποιοι έχουν σχηματίσει την εντύπωση ότι ο παράγοντας Αναστασιάδης είναι πλέον ένας ακατανόητος και απρόβλεπτος παράγοντας. Προσωπικά διατηρώ επιφυλάξεις για αυτή την άποψη. Ο κ. Αναστασιάδης επιχειρεί να ακροβατήσει μεταξύ σφύρας και άκμονος σε μια δύσκολη συγκυρία. Από την μια πρέπει να εστιάσει στην συμφωνία με την ΤΟΤΑL και από την άλλη οι προεδρικές εκλογές και η προοπτική της κατάρρευσης των συνομιλιών και της έναρξης της συζήτησης για εναλλακτικά σχέδια στο Κυπριακό, αλλά κυρίως στο ενεργειακό πεδίο, έχουν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον του. Μέχρι στιγμής ο κ. Αναστασιάδης εκπέμπει την εικόνα ενός πολιτικού που δεν διαθέτει τις κατάλληλες ικανότητες για να χειριστεί τέτοιου είδους ισορροπίες».
«Ας παρέχουμε λίγα χρονικά περιθώρια ακόμη στον κ. Αναστασιάδη», συμπληρώνει η αμερικανική πηγή. Κατά την άποψη της οι επόμενες εβδομάδες θα κρίνουν πολλά. Ο κ. Αναστασιάδης, η Κύπρος και η ίδια η Τουρκία καλούνται να παρουσιάσουν την «χρυσή τομή» τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στις άλλες δυνάμεις.
