Του Χρύση Παντελίδη
Στα 46 χρόνια τουρκικής κατοχής, έχει επιβεβαιωθεί αναρίθμητες φορές ο κυρίαρχος ρόλος της Τουρκίας στην κατεχόμενη Κύπρο και ο απόλυτος έλεγχός της στις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στο παράνομο ψευδοκράτος, που η ίδια ίδρυσε το 1983 και συντηρεί, έκτοτε. Ο εκάστοτε Τουρκοκύπριος ηγέτης, ο οποίος αναδεικνύεται από τις παράνομες «εκλογές» στα Κατεχόμενα, ΔΕΝ καθορίζει την πολιτική της τουρκικής πλευράς στο Κυπριακό, ούτε αποφασίζει για τη στάση της στις διαπραγματεύσεις.
Δεν υποστηρίζω ότι δεν έχει δική του, προσωπική άποψη. Αλλοίμονο. Όμως, δεν είχε ποτέ τη δυνατότητα να μετουσιώσει την όποια προσωπική άποψή του σε πολιτική γραμμή της τουρκικής πλευράς. Κρίνοντας δε από τη γενικότερη στάση και συμπεριφορά του προέδρου της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, δεν φαίνεται ότι οποιοσδήποτε Τουρκοκύπριος ηγέτης θα αποκτήσει ποτέ τέτοια δυνατότητα.
Ακόμα και ο Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος ηγήθηκε της τουρκοκυπριακής κοινότητας για 37 ολόκληρα χρόνια, στα οποία περιλαμβάνονται η τουρκική εισβολή, η ίδρυση του ψευδοκράτους και σειρά σημαντικών σταθμών στην ιστορία του Κυπριακού, αδυνατούσε να καθορίσει ο ίδιος την πολιτική γραμμή της τουρκικής πλευράς και διακρίνεται, ιστορικά, από τους διαδόχους του, μόνο για τη στενότερη σχέση του με τους Τούρκους προέδρους, πρωθυπουργούς και στρατιωτικούς, η οποία χτίστηκε με την πάροδο των πολλών χρόνων παρουσίας του στο προσκήνιο. Όπως σχολίαζαν πολιτικοί αναλυτές των δεκαετιών ’70, ’80 και ’90, αυτή η στενή σχέση του Ραούφ Ντενκτάς με την Άγκυρα, δεν ήταν αρκετή ώστε να ορίζει ο ίδιος την τουρκική πολιτική, ήταν αρκετή, μόνο για να αποτρέπει μεμονωμένες διαδικαστικές εξελίξεις με τις οποίες, τύγχανε, κατά καιρούς, να διαφωνεί έντονα ο ίδιος.
Οι δε διάδοχοί του Ραούφ Ντενκτάς, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ ( 2005-2010), Ντερβίς Έρογλου ( 2010 – 2015 ) και Μουσταφά Ακιντζί ( 2015- ) ήταν πιο αδύναμοι πολιτικά και αναπόφευκτα δεν μπόρεσαν ούτε αυτοί να παραβούν τις εντολές της Τουρκίας, όταν και αν διαφωνούσαν. Όμως, αυτές οι διαχρονικές και αδιαμφισβήτητες πραγματικότητες δεν ακυρώνουν την πολιτική σημασία των παράνομων «εκλογών» στα Κατεχόμενα. Κάθε «εκλογική» διαδικασία στα Κατεχόμενα, αν και παράνομη και ενδεχομένως διαβλητή, έχει πολιτική σημασία. Στην προκειμένη περίπτωση, η σημασία της αυτή εδράζεται στην καταγραφή της πολιτικής τάσης ανάμεσα στους κατοίκους της κατεχόμενης Κύπρου, Τουρκοκύπριους και έποικους. Θα μπορούσε, δηλαδή, να λεχθεί ότι οι παράνομες «εκλογές» στα κατεχόμενα δεν μπορούν να επηρεάσουν άμεσα το μέλλον του Κυπριακού, μπορούν όμως να περιγράψουν την παρούσα αντίληψη και τάση στην κοινωνία των κατεχομένων. Και αυτή η περιγραφή έχει τεράστια σημασία, τόσο για την ελληνοκυπριακή κοινότητα, όσο και για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, δεν πιστεύω ότι η Τουρκία περιμένει τις παράνομες «εκλογές» στα Κατεχόμενα, για να διαμορφώσει τη γραμμή της, ως προς τον στόχο της στο Κυπριακό. Ούτε πιστεύω ότι την απασχολεί η βούληση των Τουρκοκυπρίων, ή έστω των εποίκων.
Αυτή η βούληση όμως, είναι κάτι που πρέπει να απασχολήσει εμάς.
Και σε αυτό το σημείο έγκειται και η πολιτική σημασία των παράνομων «εκλογών» στα Κατεχόμενα. Γιατί, αν ο Α υποψήφιος δηλώνει, για παράδειγμα, υποστηρικτής της «λύσης δύο κρατών» και ο Β υποψήφιος δηλώνει υποστηρικτής της «λύσης ομοσπονδίας», το αποτέλεσμα δεν μας λέει τι θα πράξει η Τουρκία μας λέει, όμως, τί θέλουν οι Τουρκοκύπριοι (και οι έποικοι).
Και με αυτόν ακριβώς τον φακό οφείλουμε, ως ελληνοκυπριακή κοινότητα, αλλά και ως Κυπριακή Δημοκρατία, να δούμε τις παράνομες αυτές «εκλογές» στα Κατεχόμενα: ως μια καλή ένδειξη, ή προβολή, του τι θέλει, εν έτει 2020, η τουρκοκυπριακή κοινότητα (και οι έποικοι). Κάθε άλλη εκτίμηση, αισιόδοξη ή απαισιόδοξη, που να συνδέει το αποτέλεσμα των παράνομων «εκλογών» με τις προθέσεις της Τουρκίας, είναι, κατά την άποψή μου, ατεκμηρίωτη.
Υστεροσημείωμα: Όλες οι αναλύσεις που διασυνδέουν το Κυπριακό με το αποτέλεσμα των παράνομων «εκλογών» στα Κατεχόμενα, προϋποθέτουν ότι οι Τουρκοκύπριοι (και οι έποικοι) θα ψηφίσουν, τουλάχιστον κατά ένα μεγάλο βαθμό, με κριτήριο τις θέσεις των υποψηφίων στο Κυπριακό. Αυτό όμως είναι κάτι που δεν μπορεί ποτέ να προσδιοριστεί με ακρίβεια, ή σιγουριά. Και είμαι βέβαιος ότι, αναλόγως αποτελέσματος, η κάθε σχολή σκέψης στα Κατεχόμενα θα αναδείξει, ή θα υποβαθμίσει, το Κυπριακό ως κριτήριο της επιλογής του λεγόμενου «εκλογικού» σώματος. Και προφανώς, αυτή τη διέξοδο την έχει και η Τουρκία.
