Η ελπίδα είναι το έσχατο καταφύγιο του αδικημένου γι’ αυτό κι όλοι όσοι προσδοκούν σε λύση, αρνούνται να χωνέψουν ότι αυτό που βιώνουμε είναι η αδυσώπητη πραγματικότητα. Όσο περνούν τα χρόνια το Κυπριακό γίνεται πολυπλοκότερο, διότι τα στοιχεία που το συνθέτουν πολλαπλασιάζονται κάνοντας ένα δυνητικό συμβιβασμό μεταξύ Ε/κ και Τ/κ ολοένα και πιο δύσκολο. Ο λόγος είναι ότι μετά το ’74, η ε/κ πλευρά μονοπωλεί την Κ.Δ., ενώ η απουσία από τις δομές της εξουσίας των Τ/κ – όπως προνοείται στο Σύνταγμα – είχε ως συνέπεια την έλλειψη ουσιαστικού ελέγχου και ισορροπιών.
Ως αποτέλεσμα δημιουργήθηκε ένα σύστημα εξουσίας με πυρήνα την εκάστοτε κυβέρνηση και δορυφόρους τα κόμματα, γύρω από το οποίο λειτουργεί η νομή του πλούτου, από τις μεγάλες «πάζες» των κρατικών συμβολαίων ως την οικονομική-τραπεζική διαπλοκή μέχρι και το διορισμό μιας καθαρίστριας σε κάποιο σχολείο. Όλα αυτά με την κοινοβουλευτική κάλυψη που διαχρονικά δίνουν τα κόμματα θεσπίζοντας νόμους που να βολεύουν το σύστημα και συναφώς έχουν και παραθυράκια διαφυγής.
Μάλιστα, στην έσχατη ανάγκη του το σύστημα αυτό έχει επινοήσει και καταφεύγει στο λεγόμενο δίκαιο της ανάγκης! Έτσι περάσαμε σε αυτό που ο Αριστοτέλης πριν από πολλές χιλιάδες χρόνια είχε πει, ότι, «η πόλη, όταν δεν υπάρχουν νόμοι, καταλύεται».
Αδρά παραδείγματα ατιμωρησίας είναι το πραξικόπημα, η απίστευτη λεηλασία την περίοδο του ΧΑΚ, το σκάνδαλο με τα δισεκατομμύρια Μιλόσεβιτς, οι 121 αδικαίωτοι νεκροί της «Ήλιος», το «Μαρί» και το πρόσφατο σκάνδαλο της οικονομίας με επιστέγασμα το «κούρεμα». Ουδείς λογοδότησε ενώπιον της δικαιοσύνης και οποιοδήποτε από τα πιο πάνω εγκλήματα. Αντίθετα αποδεικνύεται ότι το σύστημα είναι αήττητο και δεν έχει πρόθεση να εκχωρήσει ούτε σπιθαμή των προνομίων του στον πλούτο που δημιουργείται από τον έλεγχο της εξουσίας.
Το ίδιο συμβαίνει και στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, όπου ο Ραούφ Ντενκτάς έστησε ένα «κράτος» κατ’ εικόνα και ομοίωση της Κ.Δ. Εκεί λειτουργούν τα ίδια «πρότυπα» διαμοιρασμού εξουσίας και πλούτου με τη διαπλοκή και το ρουσφέτι να χαρακτηρίζεται μάλιστα σαν «αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής κουλτούρας του τόπου», σύμφωνα με τον Σερντάρ Ντενκτάς.
Παράλληλα έχουν και την ετήσια οικονομική ένεση της Άγκυρας που «αιμοδοτεί» ένα παρασιτικό δημόσιο τομέα. Είναι γι’ αυτό που όσο κι αν προσπάθησαν δεξιοί και αριστεροί ηγέτες των δύο κοινοτήτων να λύσουν το Κυπριακό, δεν το κατάφεραν και μάλλον ποτέ δεν θα το καταφέρουν. Ο λόγος είναι ότι σε περίπτωση λύσης, μια ομοσπονδιακή Κύπρο μέλος της Ε.Ε. συνταγμένη με το κεκτημένο πολύ πιο δύσκολα θα αποφεύγει τη λογοδοσία, ενώ σε ομοσπονδιακό επίπεδο, υπό κανονικάς συνθήκας, θα ελέγχουν και οι μεν τους δε.
Με αυτά υπόψη, εκτιμώ πως ούτε κι αυτή τη φορά, αν και η πρόοδος που έχει σημειωθεί είναι πολύ πιο ουσιαστική από οποτεδήποτε στο παρελθόν, η λύση, αν εξαρτάται από τα δικά μας χέρια, δεν θα επέλθει. Τα πρώτα απτά σημάδια άρχισαν ήδη να φαίνονται. Οι Κύπριοι δεν μπορούμε μόνοι μας, να επανενώσουμε τη χώρα μας. Λύση, υπό τας περιστάσεις, μπορεί ωστόσο να επιβάλει στην Κύπρο, η γεωγραφία που μας ορίζει. Τότε, όπως πολύ καλά μάθαμε να κάνουμε, θα προσαρμοστούμε αντί στο κεκτημένο, στο «επιβληθέν» και θα βρίζουμε, όπως πάντα, «τους ξένους που μας τα επέβαλαν».
