Του Νίκου Κωνσταντάρα
Η ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν ως προέδρου των ΗΠΑ και η ανάδειξη του Αρμιν Λάσετ ως αρχηγού του μεγαλύτερου γερμανικού κόμματος έχουν ένα κοινό στοιχείο που αφορά όχι μόνο τους λαούς τους αλλά όλους μας: και οι δύο δηλώνουν αποφασισμένοι να καταπολεμήσουν την πόλωση στη χώρα τους και να επιδιώξουν τη συνεννόηση με άλλους λαούς.
Η επιτυχία, ή όχι, του Μπάιντεν θα δείξει εάν ο ίδιος και η κυβέρνησή του είναι σε θέση να επουλώσουν τις πληγές που αφήνει η προεδρία Τραμπ στην πολιτική σκηνή και στην κοινωνία της Αμερικής. Ο Λάσετ θα κριθεί από το εάν μπορεί να ενώσει το κόμμα του και να το οδηγήσει με επιτυχία στις εκλογές σε έξι από τα 16 κρατίδια φέτος, καθώς και στις εθνικές εκλογές τον Σεπτέμβριο (στις οποίες ίσως να μην είναι ο ίδιος υποψήφιος καγκελάριος). Και στις δύο περιπτώσεις, περιμένουμε να δούμε εάν η συμφιλίωση και η συνεργασία είναι το φάρμακο εναντίον της πόλωσης και του διχασμού ή εάν θα επιβεβαιωθεί η αμερικανική θυμοσοφία, πως «οι καλοί τύποι χάνουν» (nice guys finish last).
«Ο δρόμος μπροστά μας θα είναι δύσκολος, αλλά σας υπόσχομαι: θα είμαι πρόεδρος όλων των Αμερικανών, είτε με ψηφίσατε είτε όχι. Θα τιμήσω την εμπιστοσύνη που μου δείξατε», υπογράμμισε ο Μπάιντεν στις πρώτες δηλώσεις του μετά τις εκλογές. Τα λόγια αυτά συνηθίζονται στην αρχή μια θητείας (έως και αυταρχικοί ηγέτες τα επιστρατεύουν), όμως, στις βαθιά διχασμένες ΗΠΑ, η δέσμευση είναι ουσιαστική και απαραίτητη. Μένει να δούμε πώς θα επιτευχθεί η συμφιλίωση όταν ένα από τα δύο μεγάλα κόμματα ανέχθηκε, στήριξε (και ενίοτε υιοθέτησε) ακραίες θέσεις και συμπεριφορές του Τραμπ. Η χώρα έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια, με μεγάλες αντιθέσεις και κοινωνικά ρήγματα στο προσκήνιο. Η «νέα κανονικότητα» απαιτεί ριζική αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων, όχι απλώς επιστροφή στην προ Τραμπ εποχή.
Έτσι, οι ΗΠΑ εξελίσσονται σε εργαστήρι που θα δείξει εάν η δημοκρατία μπορεί να εξελιχθεί για να αντιμετωπίσει τις ραγδαίες αλλαγές που βλέπουμε σε πολλές χώρες σήμερα λόγω της πανδημίας, της αναδιάταξης οικονομικών και πολιτικών δυνάμεων διεθνώς, της μαζικής μετανάστευσης και της κλιματικής κρίσης. Ό,τι πετύχει ο Μπάιντεν μας αφορά όλους.
Στο σπίτι μας –στην Ευρωπαϊκή Ένωση– η επιτυχία ή αποτυχία του Λάσετ στη Γερμανία θα κρίνει εάν εξαντλείται η δυναμική των ομάδων που επενδύουν πάνω στην ξενοφοβία και στον εθνικισμό, που επιδιώκουν την πόλωση για τους δικούς τους σκοπούς. «Η εμπιστοσύνη είναι αυτή που μας δίνει δύναμη, είναι αυτό που έχει διαρραγεί στις ΗΠΑ», δήλωσε ο Λάσετ πριν από την ψηφοφορία το Σάββατο. «Πρέπει να μπορούμε να ενώνουμε, να κρατάμε την κοινωνία ενωμένη».
Όπως η επιτυχία του Μπάιντεν θα ενισχύσει τη σταθερότητα και τη συνεργασία διεθνώς, έτσι και η επιτυχία του Λάσετ θα ενισχύσει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η αποτυχία του ενός ή του άλλου θα προκαλέσει περισσότερα δεινά και στη χώρα του και διεθνώς.
