ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Εμφύλιος Λιβύης: Οι πρωταγωνιστές, οι πραγματικότητες και η Τουρκία

Το τελευταίο διάστημα, με αφορμή το νέο «σύμφωνο» Τουρκίας-Λιβύης η προσοχή της διεθνούς κοινότητας έχει στραφεί στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης. Στην εσωτερική διαμάχη η οποία ξέσπασε το 2014 στην πλούσια σε ενεργειακά κοιτάσματα Λιβύη εμπλέκονται πλέον και ξένοι παράγοντες. 

Την παρούσα περίοδο, διάφορες πληροφορίες σχετικά με την εμφύλια σύρραξη της Λιβύης έχουν κυκλοφορήσει στον κυπριακό, ελληνικό και ξένο τύπο οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις προκαλούν σύγχυση στον «απλό» αναγνώστη. Γενικεύσεις του τύπου «ο στρατηγός Χαφτάρ καταπολεμά τους ισλαμιστές» δεν βοηθούν τον αναγνώστη και μελετητή ως προς την ορθή κατανόηση του συσχετισμού των δυνάμεων στο πολεμικό πεδίο της Λιβύης και την σοβαρότητα των τελευταίων εξελίξεων στο διεθνές πολιτικό σκηνικό.

Με απώτερο στόχο μια πρώτη απόπειρα ως προς την κατεύθυνση της αποσαφήνισης της συνολικής εικόνας στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης, παρακάτω αναζητάμε απαντήσεις σε πέντε ερωτήματα τα οποία θεωρούμε ότι φέρουν ιδιαίτερη σημασία.

Πρώτο ερώτημα: Η σύγκρουση στην Λιβύη είναι μια διαμάχη ανάμεσα στις δυνάμεις του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ και των ισλαμιστών;

Πρόκειται για μια λανθασμένη εντύπωση, την οποία καλλιεργούν δυτικά και ελληνόφωνα μέσα. Η μονοδιάστατη ανάγνωση των εξελίξεων εμποδίζει την ορθή ανάλυση του συσχετισμού δυνάμεων στο πολεμικό πεδίο της Λιβύης.

Μπορεί η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης να στελεχώνεται κυρίως από προσωπικότητες οι οποίες εισήλθαν στην πολιτική από τις τάξεις του Κινήματος των Μουσουλμάνων Αδελφών, ωστόσο αυτό δεν θα πρέπει να μας οδηγεί σε λανθασμένα συμπεράσματα. Στο αντίπαλο στρατόπεδο, συμμετέχουν επίσης συντηρητικές ομάδες όπως οι μεραρχίες του Ζίνταν οι οποίες έλαβαν ενεργό μέρος στην ανατροπή της κυβέρνησης του Μουάμμαρ Καντάφι.

Δεύτερο ερώτημα: Ποιοι είναι οι βασικοί πρωταγωνιστές του εμφυλίου της Λιβύης;

Σε γενικές γραμμές στα τέλη του 2019, τρεις μεγάλες κατηγορίες-ομάδες δίνουν αγώνα δρόμου για να επιβληθούν στην πολιτική ζωή της Λιβύης.

Στο ανατολικό κομμάτι της χώρας, το κοινοβούλιο της Λιβύης έχει ενώσει τις δυνάμεις του με τον «Εθνικό Στρατό της Λιβύης (Libyan National Army [LNA])» του στρατηγού Χάφταρ και άλλες ομάδες με απώτερο στόχο να διευρύνουν την ακτίνα δράσης τους στην πρωτεύουσα Τρίπολη και στα περίχωρά της. Στο πλευρό αυτής της συμμαχίας βρίσκονται πιστοί οπαδοί του Καντάφι και η αντιπολίτευση του Σουδάν.
Στην Τρίπολη και τα περίχωρά της, το Κίνημα των Μουσουλμάνων Αδελφών έχει ενώσει τις δυνάμεις του με διάφορες ένοπλες ομάδες και φυλές της χώρας. Οι φυλές Τουάρεγ, Τουμπού και Αμάζιν, οι οποίες στοχεύουν στην αυτονόμησή τους μέσα από την αποκέντρωση της Λιβύης, πολεμούν κατά των δυνάμεων Χάφταρ. Ο συγκεκριμένος συνασπισμός δεν αναγνωρίζει το αποτέλεσμα των εκλογών που ανέδειξε το κοινοβούλιο το οποίο έχει ενώσει τις δυνάμεις του με τον στρατηγό Χάφταρ.

Τρίτο ερώτημα: Ποιο είναι το τρίτο μέτωπο στον πόλεμο της Λιβύης;

Μπορεί σήμερα τα βλέμματα να είναι στραμμένα στην Τρίπολη και στην επίθεση των δυνάμεων της ανατολικής Λιβύης, ωστόσο δεν πρέπει να αγνοηθεί η ύπαρξη ενός τρίτου μετώπου το οποίο αποτελείται από τζιχατιστές και ομάδες που διατηρούν οργανικές σχέσεις με την Αλ Κάϊντα και την Οργάνωση του Ισλαμικού Κράτους.
Στο σύνολό τους πρόκειται ουσιαστικά για έναν τρίτο συνασπισμό ένοπλων δυνάμεων που κατά διαστήματα συνεργάζονται με τα υπόλοιπα δυο αντιμαχόμενα στρατόπεδα και έχουν έναν και μοναδικό στόχο: Την δημιουργία ενός ισλαμικού εμιράτου στα εδάφη της Λιβύης και της βόρειας Αφρικής το οποίο θα διοικείται σύμφωνα με τον Ισλαμικό Νόμο.

Τέταρτο ερώτημα: Ποιοι ξένοι παράγοντες εμπλέκονται στον πόλεμο της Λιβύης;

Σε γενικές γραμμές ξεχωρίζουν δυο κατηγορίες (αντιμαχόμενα στρατόπεδα) ξένων δυνάμεων στον εμφύλιο της Λιβύης (2014-σήμερα). Στο πλευρό της ανατολικής Λιβύης, τις ένοπλες δυνάμεις της οποίας διοικεί ο στρατηγός Χάφταρ, υπάρχει πληθώρα χωρών όπως η Γαλλία, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ιορδανία. Οι ΗΠΑ επίσης, διατηρούν οδούς επικοινωνίας και συνεργασίας με το επιτελείο του κ. Χάφταρ. Ένας άλλος ισχυρός παράγοντας που «ποντάρει» στον Χάφταρ είναι η Ρωσία. Στο πλευρό του στρατηγού, η Μόσχα έχει αναπτύξει την «ομάδα Βάγκνερ» η οποία είναι μια ρωσική παραστρατιωτική ομάδα που δραστηριοποιείται και στην Ουκρανία.

Στο πλευρό της Τρίπολης δε, εκτός από την περιορισμένη υποστήριξη του ΟΗΕ και άλλων ξένων κυβερνήσεων συναντάμε δυνάμεις όπως η Τουρκία, το Κατάρ, η Βρετανία και η Ιταλία. Η τελευταία υποστηρίζει την Τρίπολη λόγω των επιπτώσεων της προσφυγικής κρίσης. Μέχρι το πρόσφατο στρατιωτικό πραξικόπημα στο Σουδάν, τον εν λόγω συνασπισμό υποστήριζε και η συγκεκριμένη χώρα της βορειοανατολική Αφρικής. Η Τουρκία δε, έχει αναλάβει το δύσκολο έργο της ενίσχυσης της άμυνας της Τρίπολης, ένα εγχείρημα το οποίο χρηματοδοτεί το Κατάρ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Άγκυρα προειδοποιεί την διεθνή κοινή γνώμη ότι είναι έτοιμη να στείλει στρατεύματα στην Λιβύη, εάν κατατεθεί σχετικό αίτημα από την Τρίπολη. Στην πραγματικότητα η Τουρκία διατηρεί ήδη πράκτορες, στρατιωτικούς, αλλά και την παραστρατιωτική ομάδα Σαντάτ στα εδάφη της Λιβύης.

Πέμπτο ερώτημα: Πλησιάζει η στιγμή της πτώσης της Τρίπολης;

Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων δείχνουν ότι οι δυνάμεις της ανατολικής Λιβύης έχουν σημειώσει περιορισμένης έκτασης επιτυχία στα περίχωρα της πρωτεύουσας. Ορισμένα διεθνή μέσα εκλαμβάνουν αυτήν την εξέλιξη ως το προοίμιο της έναρξης της πτώσης της Τρίπολης. Προσεκτικοί αναλυτές όμως δεν συμφωνούν με αυτήν την άποψη και τονίζουν ότι πριν από την πτώση της πρωτεύουσας θα πρέπει να προηγηθεί μια σειρά σημαντικών εξελίξεων όπως, η κατανάλωση όλων των διαθέσιμων πόρων και πυρομαχικών από τις δυνάμεις της Τρίπολης (η πρωτεύουσα και τα περίχωρα της έχουν στην διάθεση τους μεγάλα αποθέματα βαρέων όπλων) και η αποκοπή της πρωτεύουσας από το υπόλοιπο της χώρας και τον θαλάσσιο και εναέριο διάδρομο που την ενώνει με την Τουρκία. Όσο η Τρίπολη εξακολουθεί να δέχεται προμήθειες από το εσωτερικό και το εξωτερικό, ο πόλεμος θα συνεχίζεται.

Τέλος, δεν πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι ακόμη και σε περίπτωση νίκης των δυνάμεων Χαφτάρ, τα προβλήματα του τζιχαντισμού και των αντιμαχόμενων φυλών σε συνδυασμό με την εμπλοκή των ξένων παραγόντων θα εξακολουθούν να καταστούν πολύ δύσκολο εγχείρημα το κλείσιμο του κεφαλαίου της εμφύλιας σύρραξης.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
X