Την προηγούμενη εβδομάδα από αυτήν την στήλη θέσαμε επί τάπητος τα «ισχυρά χαρτιά» του Προέδρου της Τουρκίας ενόψει των κρίσιμων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών της 24ης Ιουνίου. Σήμερα, υπό την σκιά των τελευταίων εξελίξεων στην γειτονική χώρα, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε το υπόβαθρο της «θέσης ισχύος» του Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν στο πολιτικό προσκήνιο της Τουρκίας, έναντι των δυνάμεων της αντιπολίτευσης. Και αυτό διότι, ο κ. Ερντογάν και το κόμμα του δεν εξασφαλίσουν εδώ και 15 χρόνια την ηγεμονική τους θέση στο τουρκικό πολιτικό προσκήνιο, ούτε «αυτόματα» ούτε και με έναν «μαγικό» τρόπο. Σε αυτήν την εξέλιξη σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν οι αδυναμίες και τα «κενά» (αδικαιολόγητα για πολλούς) της αντιπολίτευσης.
Τα τελευταία 15 χρόνια, οι αντίπαλοι του κ. Ερντογάν παρουσιάζουν ένα μεγάλο «κενό»: Δεν παραδειγματίζονται από τα όσα συνέβησαν στο παρελθόν και κυρίως από τα δικά τους λάθη. Επιπλέον, σε κρίσιμες στιγμές εμφανίζονται αναποφάσιστοι. Την συγκεκριμένη αναποφασιστικότητα την συναντάμε σε πολλές περιπτώσεις εν μέσω κρίσιμων εξελίξεων, για παράδειγμα την περίοδο 2002-2003 λ.χ. όταν ο κ. Ερντογάν έδινε μάχη για να εισέλθει στην βουλή, το 2010 όταν το κυβερνών κόμμα αποφάσισε να τροποποιήσει το σύνταγμα, την περίοδο 2012-2015 κατά την διάρκεια των συνομιλιών στο Κουρδικό Ζήτημα κ.ο.κ.
Τελευταία παράδειγμα για την εν λόγω αναποφασιστικότητά αποτελεί η πρόσφατη «ήττα» του τέως Προέδρου Αμνχουλλάχ Γκιουλ. Πολλοί αναλυτές κάνουν λόγο για ένα πολιτικό «αυτογκόλ» που αναμένεται να στιγματίσει την σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας, Για ολόκληρες εβδομάδες τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ο κ. Γκιουλ, ο επιχειρηματικός κόσμος και τα ξένα κέντρα λήψης αποφάσεων διαπραγματεύτηκαν το ενδεχόμενο της συμμετοχής του τέως Προέδρου στις προεδρικές εκλογές ως κοινός υποψήφιος της αντιπολίτευσης. Τελικά, όπως όλα δείχνουν αυτό το σενάριο σκόνταψε στην άρνηση της Μεράλ Άκσενερ και την ασυνεννοησία στους κόλπους της αντιπολίτευσης. Έτσι, το Σάββατο ο κ. Γκιουλ ανακοίνωσε την απόσυρση της υποψηφιότητάς του και συνεπώς το τέλος της πολιτικής του καριέρας.
Η περίπτωση-ναυάγιο Γκιουλ την ίδια στιγμή ρίχνει φως και σε μια άλλη σημαντική εξέλιξη στο τουρκικό πολιτικό προσκήνιο. Η πολιτική τριχοτόμηση της Τουρκίας δυσχεραίνει το έργο της αντιπολίτευσης. Η Τουρκία του Ερντογανισμού (Ανατολία, Πόντος), η Τουρκία του ancien regime (δυτικά παράλια) και η Τουρκία των Κούρδων δεν κατορθώνουν να συναντηθούν πολιτικά ούτε και να συνάψουν οποιαδήποτε συμφωνία πάνω στην βάση κοινών πολιτικών και κοινωνικών συνισταμένων Για να το θέσουμε πιο απλά, το αδιέξοδο της αντιπολίτευσης έχει ως εξής: Οι εθνικιστικές και κεμαλιστές που συγκρούονται με το μπλοκ του Ερντογάν δεν κατορθώνουν να οικοδομήσουν ένα ενιαίο μέτωπο-δημοκρατικό τόξο διότι δεν εννοούν να εστιάσουν στα αιτήματα των Κούρδων.
Σε αυτό το σημείο μεγάλη σημασία έχει μια ακόμη αδυναμία της αντιπολίτευσης, η έλλειψη στρατηγικών και εναλλακτικών προτάσεων που θα δώσουν διέξοδο στο Κουρδικό Ζήτημα. Το σίγουρο είναι ότι χωρίς την επίλυση του εν λόγω προβλήματος, δηλαδή χωρίς την νομική (συνταγματική) κατοχύρωση, με τον έναν ή άλλον τρόπο, της κοινωνικά και πολιτικά αποτελεσματικής αυτονόμησης των Κούρδων, η ομαλοποίηση του τουρκικού πολιτικού βίου και συνεπώς ο εκδημοκρατισμός της Τουρκίας δεν είναι εφικτός. Οι Κούρδοι δε από την μεριά τους δεν έχουν κατορθώσει να παρουσιάσουν αυτήν την προοπτική μέσα από μια πρόταση που θα αμβλύνει τους φόβους και τους προβληματισμούς της τουρκικής πλειοψηφίας της χώρας. Την ίδια στιγμή, τα «τουρκικά κόμματα» δεν καταφέρνουν να ξεπεράσουν τις ιδεολογικές εμμονές και αγκιστρώσεις τους.
Η ήττα στο Κουρδικό Ζήτημα αποτελεί κομμάτι της «μεγάλης ήττας» της «άλλης Δεξιάς» της Τουρκίας. Με τον όρο «άλλη Δεξιά» αναφερόμαστε στους σύγχρονους αντίπαλους του κ. Ερντογάν οι οποίοι εν τη απουσία των δυνάμεων της Αριστεράς από το τουρκικό πολιτικό προσκήνιο, αδυνατούν να ορθώσουν το ανάστημά τους στο νεοφιλελευθερισμό, στο κοινωνικοπολιτικό κατεστημένο του ρουσφετιού και σε μια νοοτροπία που διψά για την άμεση κατανάλωση των τελευταίων φυσικών πόρων της Ανατολίας.
Εν συντομία, τα απανωτά αυτογκόλ της αντιπολίτευσης, η τριχοτόμηση της Τουρκίας, το άλυτο Κουρδικό Ζήτημα και σε τελική ανάλυση, η ήττα της «άλλης Δεξιάς», σε συνδυασμό με τους άσσους που κρατά στο μανίκι του ο κ. Ερντογάν (βλπ. προηγούμενο άρθρο) φέρνουν τον ισχυρό πολιτικό άνδρα της Τουρκίας πολύ κοντά σε μια νέα εκλογική νίκη. Μπορεί οι επόμενες εκλογές να μην είναι ένας «περίπατος» για τον κ. Ερντογάν και το κόμμα του (βλπ. Κ της Κυριακής) ωστόσο, την παρούσα στιγμή η νίκη τους έχει ήδη εμφανιστεί στον ορίζοντα της Τουρκίας.
