ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Πόσο ακόμη θα λάμψει το αστέρι της Άκσενερ;

Αξιοσημείωτη κινητικότητα παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στα κεντρικά γραφεία του πλέον, τρίτου μεγαλύτερου κόμματος της Τουρκίας. Η αρχηγός του Καλού Κόμματος (İyi Parti, İYİP) συναντιέται με ξένους διπλωμάτες και σημαντικές προσωπικότητες του κοινωνικού και πολιτικού βίου της Τουρκίας. Αυτές τις συναντήσεις-συζητήσεις μονοπωλούν οι επικείμενες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία. Οι επισκέπτες του (İYİP) ενδιαφέρονται για τις απόψεις της Μεράλ Άκσενερ για σειρά ζητημάτων, όπως λ.χ. η αντιμετώπιση της οικονομικής ύφεσης, το μέλλον του προεδρικού συστήματος στην Τουρκία, η τουρκική εξωτερική πολιτική.

Η κ. Άκσενερ είναι μια φιλόδοξη Τουρκάλα πολιτικός που εισήλθε στην τουρκική πολιτική σκηνή από τους κόλπους της τ/κ Δεξιάς. Την δεκαετία του 1990 βρέθηκε στο πλευρό της πρώτης γυναίκας Πρωθυπουργού της Τουρκίας και ανέλαβε για σύντομο χρονικό διάστημα το Υπουργείο Εσωτερικών. Στην συνέχεια, την δεκαετία του 2000, «πέρασε» στο Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) και βρέθηκε στο πλευρό του αρχηγού των Γκρίζων Λύκων. Στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, η κ. Άκσενερ χώρισε του δρόμους της και με αυτό το κόμμα και στην συνέχεια προχώρησε στην δημιουργία του İYİP. Λίγο πριν από αυτήν την εξέλιξη και το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα στην Τουρκία, η κ. Άκσενερ επιχείρησε να εξασφαλίσει την ηγεσία του ΜΗΡ. Ωστόσο, αυτή η απόπειρα «σκόνταψε» πάνω στο βέτο του κ. Μπαχτσελί και σε «κωλύματα» της τουρκικής δικαιοσύνης.

Τουρκικές πηγές με τις οποίες συνομιλεί η «Κ» και παρακολουθούν από πολύ κοντά τις εξελίξεις στο τουρκικό πολιτικό προσκήνιο, προς τα τέλη του 2021, τοποθετούν το İYİP στην τρίτη θέση της κατάταξης των τουρκικών πολιτικών κομμάτων. Μάλιστα, στις αρχές του έτους, το κόμμα «όδευε» προς το εντυπωσιακό ποσοστό της τάξης του 18-19%. Ωστόσο, στην πορεία, το συντηρητικό άνοιγμα της κ. Άκσενερ προς τον μέσο ψηφοφόρο-υποστηρικτή της κυβερνητικής παράταξης που ηγείται ο Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν, δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Έτσι, την παρούσα περίοδο, το ποσοστό του İYİP εμφανίζεται στην μπάντα του 13% (ο μέσος όρος των πρόσφατων σφυγμομετρήσεων απεικονίζουν το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), στην μπάντα του 32-35%. Ακολουθεί το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) με ένα ποσοστό της τάξης του 25-27%).

Το İYİP της κ. Άκσενερ σε ιδεολογικό επίπεδο φλερτάρει με τον παντουρκισμό και την συντηρητική ιδεολογία. Στο Κουρδικό Ζήτημα λ.χ., το κόμμα επαναλαμβάνει την γνωστή, σκληρή, μιλιταριστική ρητορική του τουρκικού κράτους. Το İYİP τηρεί επίσης, εθνικιστική γραμμή και σε άλλα μέτωπα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, λ.χ. στα ελληνοτουρκικά. Αυτό που ξεχωρίζει το κόμμα της κ. Άκσενερ από τα κόμματα που συμμετάσχουν στην συμμαχία του κ. Ερντογάν είναι η κριτική προς τον πολιτικό αυταρχισμό και την οικονομική γραμμή της τουρκικής κυβέρνησης. Η κ. Άκσενερ από την μια υπόσχεται στους Τούρκους πολίτες την επιστροφή στην κοινοβουλευτική δημοκρατία. Από την άλλη, εισηγείται την διεξοδική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης μέσα από την πάταξη της διαφθοράς, τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών και την δρομολόγηση μιας οικονομικής πολιτικής που θα βρίσκει σύμφωνους τους Τούρκους και ξένους οικονομολόγους και επιστήμονες.

Οι παραπάνω εισηγήσεις της κ. Άκσενερ το τελευταίο διάστημα κεντρίζουν το ενδιαφέρον των απογοητευμένων ψηφοφόρων του κ. Ερντογάν και των συμμάχων του. Για αυτόν άλλωστε τον λόγο, πριν από λίγα εικοσιτετράωρα, στο Ντενίζλι της δυτικής Τουρκίας, εν μέσω πανδημίας, είδαμε χιλιάδες Τούρκους πολίτες να κατακλύζουν την κεντρική πλατεία της πόλης και να παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή την ομιλία τη κ. Άκσενερ, η οποία έφερε προεκλογικές «αποχρώσεις». Αυτό συνέβη την στιγμή που όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η Κ, στους κύκλους της αμερικανικής διπλωματίας που ασχολούνται με θέματα της Τουρκίας άρχισε να κερδίζει έδαφος η ιδέα ότι «η κ. Άκσενερ αποτελεί την μοναδική σοβαρή απειλή και πρόκληση για την ηγεμονία του κ. Ερντογάν».

Προσωπικά δεν αμφισβητώ στο σύνολο της την παραπάνω εισήγηση-θέση της αμερικανικής διπλωματίας. Ωστόσο, επιλέγω να αντιμετωπίσω την σύγχρονη τουρκική πραγματικότητα από ένα ευρύτερο πλαίσιο αναφοράς-ανάλυσης. Και αυτό διότι, όπως έχω επιχειρήσει να υπογραμμίσω προηγουμένως, το πολιτικό και κοινωνικοοικονομικό πρόβλημα-αδιέξοδο της Τουρκίας «δεν ακούει αποκλειστικά στο όνομα Ερντογάν». Το δημοκρατικό έλλειμα της Τουρκίας είναι μια πραγματικότητα που ξεπερνά τα νοητά όρια του πολιτικού έργου του πανίσχυρου πολιτικού άνδρα. 41 χρόνια μετά το πραξικόπημα του 1980, η Τουρκία διοικείται με ένα σύνταγμα, με πολιτικές και κοινωνικοοικονομικές αρχές και οράματα των πραξικοπηματιών. Σε περίπτωση που η κ. Άκσενερ επιλέξει να κρατήσει ζωντανό αυτό το άκρως προβληματικό κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, ενδεχομένως με ορισμένες μικρές εκσυγχρονιστικές πινελιές και έχοντας απομακρύνει τον κ. Ερντογάν από το τιμόνι του, πιστεύω ότι το μόνο που θα καταφέρει θα είναι η διαιώνιση των μεγάλων προβλημάτων και συνεπώς του δημοκρατικού ελλείμματος της χώρας.

Περίπου 7 στους 10 πολίτες της Τουρκίας σε όλες τις τελευταίες, μεγάλες δημοσκοπήσεις δηλώνουν ότι η οικονομική κρίση αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση για την Τουρκία. Η κ. Άκσενερ και κάθε πολιτικός που επιδιώκει να αλλάξει τα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα στην Τουρκία θα πρέπει να εστιάσει με μεγάλη προσοχή σε αυτήν την πραγματικότητα. Την ίδια στιγμή, στην επικράτεια της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην περιοχή όπου απουσιάζει κάθε ίχνος πολιτικής αυτοκριτικής, η κ. Άκσενερ καλείται να εστιάσει συνολικά στα προβλήματα που δημιούργησαν τα αυταρχικά, μιλιταριστικά, ανελεύθερα πλαίσια που δημιούργησαν οι πραξικοπηματίες. Κυπριακό και ελληνοτουρκικά θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα καλό σημείο εκκίνησης προς αυτήν την κατεύθυνση. Ακόμη και η κ. Άκσενερ δεν τολμήσει κάτι τέτοιο, η ριζική αναθεώρηση των σχέσεων της Τουρκίας με τους Τουρκοκύπριους, θα μπορούσε εξίσου να αποτελέσει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για μια μελλοντική, πιο δημοκρατική και πολύχρωμη Τουρκία.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
X