ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Προτού μετατραπεί το αέριο σε κατάρα

Πριν από περίπου έξι χρόνια, μιλώντας σε αυτό το μέσο, ο πρώην «Πρωθυπουργός» και ανιψιός του πρώτου και μοναδικού Αντιπροέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, προχώρησε σε μια σημαντική διαπίστωση. Ο Ιρσέν Κιουτσιούκ δήλωσε ότι σε περίπτωση που εμπλεκόμενες πλευρές δεν άλλαζαν σύντομα την στρατηγική τους στο ζήτημα της ΑΟΖ, η Κύπρος θα κινδύνευε να παραμείνει αντιμέτωπη με την απειλή της διπλής διχοτόμησης: Διχοτόμηση στην γη και διχοτόμηση στην θάλασσα, στην ΑΟΖ.

Δεν γνωρίζω αν η άρχουσα τάξη στην Λευκωσία έλαβε εγκαίρως υπόψη της αυτήν την βαρυσήμαντη προειδοποίηση. Ωστόσο, γνωρίζω πολύ καλά τις εξελίξεις που ακολούθησαν. Οι δυο κοινότητες επιχείρησαν την περίοδο 2014-2017 να έρθουν σε συμφωνία στο Κυπριακό, δίχως τελικά να σημειώσουν επιτυχία. Την ίδια περίοδο, η Τουρκία παρέμεινε σε θέση θεατή στο ζήτημα της ΑΟΖ, την στιγμή που Αθήνα και Λευκωσία έτρεχαν πίσω από τις πρωτεύουσες της περιοχής για να οικοδομήσουν ένα περιφερειακό πλαίσιο συνεργασίας, το οποίο φυσικά στρεφόταν κατά των τουρκικών συμφερόντων.

Τελικά, στα μέσα του 2019 ήρθε η απάντηση της Τουρκίας στα βήματα της ε/κ πλευράς, με τα τουρκικά σκάφη να αγκυροβολούν στα νοτιοδυτικά παράλια της Κύπρου, και την τουρκική πλευρά να προχωρά σε ξεχωριστές έρευνες και γεωτρήσεις. Η αντίδραση της Λευκωσίας σε αυτήν την κίνηση υπήρξε άμεση, όπως άλλωστε αναμενόταν. Αντιδράσεις υπήρξαν και από ξένες κυβερνήσεις.

Μέχρι στιγμής οι εξελίξεις στην Κυπριακή ΑΟΖ κινούνται στον άξονα τουρκικών αντιποίνων-διπλωματικών κινήσεων/απάντησης Λευκωσίας. Φυσικά, κανείς δεν γνωρίζει το τι θα συμβεί σε περίπτωση που τελικά τα τουρκικά σκάφη εντοπίσουν κοιτάσματα αερίου ή πετρελαίου ή ακόμη η Τουρκία ξεκινήσει εργασίες για την μονομερή εκμετάλλευση αυτών των ενεργειακών πηγών.

Μπορεί να μην γνωρίζουμε από σήμερα τις εξελίξεις που ακολουθούν στο πρακτικό επίπεδο, στα ανοιχτά των κυπριακών παραλιών, ωστόσο, πλέον είμαστε σε θέση να τοποθετηθούμε για το τουρκικό σχέδιο δράσης. Αυτήν την προσπάθεια μας «υποστηρίζει» ένα έμπειρο πρώην στέλεχος του τουρκικού διπλωματικού σώματος, νυν πολιτικός της τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Φαρούκ Λόλογλου. Ο έμπειρος διπλωμάτης, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά το παρασκήνιο στο Κυπριακό, εστιάζει σε έξι σημαντικά σημεία.

Πρώτον, μας προειδοποιεί ότι παράλληλα με την κορύφωση της έντασης στο Κυπριακό, πλησιάζει η στιγμή της ανακοίνωσης της τελικής κατάρρευσης της προσπάθειας επίλυσης του Κυπριακού, με βάση το ομοσπονδιακό μοντέλο. Αυτή η εξέλιξη ανοίγει τον δρόμο για την εδραίωση της ιδέας των δυο, ξεχωριστών κρατών της Κύπρου.

Δεύτερον, η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι την παρούσα στιγμή η αναγνώριση της «ΤΔΒΚ» ως ανεξάρτητο κράτος δεν είναι εφικτή. Ωστόσο, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για την αναβάθμιση του καθεστώτος των τ/κ. Μια από αυτές τις λύσεις ακούει στο όνομα «μοντέλο Ταϊβάν».

Τρίτον, η τουρκική γεώτρηση που ξεκινά στα ανοιχτά της Κύπρου αποτελεί μονάχα το πρώτο στάδιο των τουρκικών ενεργειών στα ανοιχτά του νησιού. Ακολουθούν έρευνες, γεωτρήσεις σε ολόκληρη το νησί, σε περιοχές που θα προκαλέσουν μεγάλο πονοκέφαλο στην κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη.

Τέταρτον, η Τουρκία μελετά διάφορα σχέδια για την ανακοίνωση της δικής της ξεχωριστής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Επίσης, στην Άγκυρα υπάρχουν σκέψεις για νέο γύρω επαφών με τις πρωτεύουσες της περιοχής.

Πέμπτων, παρασκηνιακά συνεχίζονται οι επαφές της τουρκικής πλευράς με διεθνείς εταιρίες που δείχνουν ενδιαφέρον για το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου.

Τέλος, υπό την σκιά των τελευταίων εξελίξεων, από την σκοπιά της Άγκυρας προκύπτει μια νέα ανάγκη-προτεραιότητα. Τούρκοι διπλωμάτες και στρατιωτικοί την επόμενη περίοδο θα επεξηγήσουν με ξεκάθαρο τρόπο τις επιπτώσεις του «φλερτ» του ΝΑΤΟ με την Λευκωσία.

Τα προαναφερόμενα μας οδηγούν σε τρία βασικά συμπεράσματα. Πρώτον, η Τουρκία σχετίζει τις εξελίξεις στην ΑΟΖ με τις εξελίξεις στο Κυπριακό, με την προοπτική της τελικής διχοτόμησης, όπως ακριβώς μας προειδοποιούσε το 2013 ο Κιουτσούκ.

Δεύτερον, τα βήματα της Άγκυρας τόσο στην ΑΟΖ όσο και στο Κυπριακό θα εντατικοποιηθούν την επόμενη περίοδο.

Τρίτον, Λευκωσία και συμμαχικές δυνάμεις καλούνται να προβληματιστούν για τον τρόπο αντιμετώπισης μιας περιφερειακής υπερδύναμης, η οποία όλο και περισσότερο παραδειγματίζεται από διεθνείς παίκτες που αμφισβητούν το υφιστάμενο πλαίσιο διπλωματίας, διεθνούς δικαίου έτσι όπως έχει αναδυθεί κατά τις τελευταίες ημέρες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Σε τελική ανάλυση το ερώτημα είναι ένα και μοναδικό: Πως αντιμετωπίζεις έναν παίκτη που είναι στρυμωγμένος στην άκρη, με την πλάτη στον τοίχο, απομονωμένος περιφερειακά και ο οποίος έχει στην διάθεση του έναν από τους πιο ισχυρούς στρατούς του ΝΑΤΟ (παρά τις μεγάλες αδυναμίες της τελευταίες περιόδου). Με απειλές, με εκφοβισμό, με περισσότερη απομόνωση ή επίλυση του Κυπριακού με αμοιβαία επίπονες λύσεις (πολιτική ισότητα δίχως εκπτώσεις, επιστροφή εδαφών, σταδιακή κατάργηση εγγυήσεων, επίσης δίχως εκπτώσεις);

Τελικά τι θα σημαίνει το αέριο για το νησί; Ευλογία (οικονομικά οφέλη από ένα περιφερειακό πλαίσιο συνεργασίας) ή κατάρα (διχοτόμηση κερδών, γης και θάλασσας); Επιλέγουμε…

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ