ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Συνομοσπονδία

Λίγο πριν την άτυπη διάσκεψη της Γενεύης, ο έμπειρος Τούρκος δημοσιογράφος Μουχαρρέμ Σαρίκαγια έφερε στο προσκήνιο μια σημαντική πληροφορία που αφορά το Κυπριακό. Στηριζόμενος στις επαφές και συζητήσεις που είχε πρόσφατα σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη, ο κ. Σαρίκαγια ανέφερε στην στήλη του ότι οι κύκλοι του τουρκικού Προεδρικού θεωρούν ότι το Κυπριακό Πρόβλημα θα διευθετηθεί το επόμενο διάστημα στην βάση του συνομοσπονδιακού μοντέλου.

Υπογραμμίζεται ότι ο κ. Σαρίκαγια μοιράστηκε με την τουρκική κοινή γνώμη την παραπάνω πληροφορία-εντύπωση λίγο μετά την συνομιλία του με τον Πρόεδρο της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας, στην οποία το υψηλόβαθμο στέλεχος του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο της τροποποίησης της Συνθήκης του Μοντρέ, η οποία από το 1936 διέπει το καθεστώς των Στενών. Η συγκεκριμένη δήλωση πυροδότησε κύμα αντιδράσεων στην Τουρκία. Τούρκοι διπλωμάτες και εν αποστρατεία ναύαρχοι προειδοποίησαν την κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν για τις πιθανές επιπτώσεις της απόσυρσης της Τουρκίας από την Συνθήκη του Μοντρέ. Η «κυβέρνηση» «απάντησε» σε αυτήν την κριτική οδηγώντας στα δικαστήρια εκατοντάδες πρώην στελέχη των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Στην Άγκυρα καλά ενημερωμένες πηγές της Κ αναλύοντας το συνομοσπονδιακό μοντέλο λύσης, στο οποίο εστιάζει ο κ. Σαρίκαγια, αποδίδουν σημασία στο σημερινό μοντέλο διακυβέρνησης της Βοσνίας Ερζεγοβίνης. Κατά την άποψη των πηγών μας, σε γενικές γραμμές, η Άγκυρα επιδιώκει την επανάληψη του συγκεκριμένου μοντέλου στην Κύπρο. Με άλλα λόγια, η τουρκική πλευρά οραματίζεται την ανάδυση ενός ελληνοτουρκικού μοντέλου συνδιαχείρισης της Κύπρου και των ενεργειακών κοιτασμάτων του νησιού.

Μια πρώην στρατιωτική πηγή για το παραπάνω ζήτημα επισημαίνει τα εξής: «Για πολλές δεκαετίες στο Κυπριακό η τουρκική πλευρά επέμενε σε ένα ζήτημα που παραγνώρισε το δίδυμο ε/κ-Ελλάδας. Για την Τουρκία, η λύση του Κυπριακού Προβλήματος περνά μέσα από την αποκατάσταση της ελληνοτουρκικής ισορροπίας στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία χάλασε στα τέλη του 1963».

Όταν ζητήσαμε από την πηγή μας να αναπτύξει το σκεπτικό της Άγκυρας για το όλο ζήτημα, μας υπογράμμισε τα εξής: «Στα τέλη του 1959 στην Κύπρο αναδύθηκε μια ελληνοτουρκική ισορροπία, με την οποία Ελλάδα, Τουρκία και δυο κοινότητες συνδιαχειριζόντουσαν το νησί. Η τελική συμφωνία εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Βρετανίας, εφόσον σε δυο σημεία του νησιού η σημαία της Μεγάλης Βρετανίας κυμάτιζε και μετά το 1960. Στο υπόλοιπο κομμάτι του νησιού, οι ε/κ απέκτησαν ένα κυρίαρχο κράτος. Και οι τ/κ εξασφάλισαν το πολύτιμο δικαίωμα του βέτο. Η κυριαρχία της Κύπρου εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Αθήνας στην περιοχή, εφόσον στην Α. Μεσόγειο ιδρυόταν ένα νέο κράτος, στο οποίο οι ε/κ αποτελούσαν την πλειοψηφία. Και το βέτο των τ/κ μαζί με την αρχή του 70-30, τον κοινό κυπριακό στρατό και την συμμετοχή των τ/κ σε όλες τις δομές του νέου κράτους, και φυσικά τις τουρκικές εγγυήσεις, αναβάθμιζαν τον ρόλο της Τουρκίας στην Κύπρο και στην Α. Μεσόγειο».

«Την περίοδο 1962-1963 ο Μακάριος χάλασε την παραπάνω ισορροπία. Και για αυτόν τον λόγο οδηγηθήκαμε στις οδυνηρές εξελίξεις της περιόδου 1963-1974», τονίζει η πηγή της Κ, η οποία προσθέτει τα εξής: «Την περίοδο 1974-1983, η Τουρκία εξισορρόπησε εκ νέου εδαφικά και διοικητικά την ελληνική πλευρά, δημιουργώντας μια ανεξάρτητη τουρκική δομή στο βόρειο κομμάτι του νησιού. Φυσικά αυτή η κίνηση δεν έλυσε το Κυπριακό Πρόβλημα. Και αυτό διότι όλες οι πλευρές χρειάζονται ένα κατοχυρωμένο σε διεθνές επίπεδο πλαίσιο λύσης που θα τακτοποιήσει λεπτομέρειες και ζητήματα που αναδείχθηκαν την περίοδο 1963-1983 (περιουσιακό, τελική συνοριακή γραμμή, μεταρρύθμιση στο σύστημα εγγυήσεων κ.ο.κ.)».

Τα προαναφερόμενα προβληματίζουν τον αρθρογράφο. Ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι προβάλλοντας την συνομοσπονδιακή φόρμουλα ως μέσο διευθέτησης των προβλημάτων που προέκυψαν από το 1962 και μετά, η τουρκική πλευρά προβάλλει ένα σχέδιο λύσης, το οποίο παρέχει την δυνατότητα σε ξένα κράτη να διαιωνίσουν την επιρροή και παρουσία τους στην Κύπρο.
Επεξηγούμε συνοπτικά το σκεπτικό μας: Η επιμονή της τουρκικής πλευράς για την αποκατάσταση της ελληνοτουρκικής ισορροπίας στην ευρύτερη περιοχή της Α. Μεσογείου οδηγεί σήμερα την Άγκυρα και την τ/κ ηγεσία στο συνομοσπονδιακό μοντέλο, το οποίο προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ξεχωριστής τουρκικής κυρίαρχης οντότητας στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Δια μέσου αυτής της κυρίαρχης οντότητας, η οποία υποτιθέμενα θα ενταχθεί στο διεθνές σκηνικό και στην ΕΕ μέσα από ένα χαλαρό, περιορισμένης εμβέλειας μοντέλο συνεργασίας με την Κυπριακή Δημοκρατία, η Τουρκία, η οποία θα παραμείνει ως εγγυήτρια δύναμη του βορρά, θα μπορεί να συμμετάσχει (δια μέσου των τ/κ) ενεργά στην λήψη όλων των σημαντικών αποφάσεων που αφορά την Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή (Με την ίδια λογική, ξένοι παράγοντες όπως η Βρετανία, η Ελλάδα θα διατηρούν επεμβατικής υφής δικαιώματα σε ολόκληρο το νησί, άρα και στον βορρά της Κύπρου).

Η παραπάνω πρόταση «σκοντάφτει» πάνω στο «βέτο» της Λευκωσίας και της Αθήνας. Οι ε/κ ηγεσίες εδώ και δεκαετίες επιμένουν ότι η κυριαρχία και ανεξαρτησία της Ενωμένης Κύπρου θα πρέπει να είναι αδιαμφησβήτητη. Για αυτόν τον λόγο λοιπόν, επισημαίνουμε στους Τούρκους συνομιλητές μας το εξής: «Εκτός απροόπτου, τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2023, στην ε/κ κοινότητα καμία πολιτική δύναμη δεν πρόκειται να παραιτηθεί από το παραπάνω «βέτο». Και στην Αθήνα καμία κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να προβάλλει στην κοινή γνώμη εύκολα την ιδέα της ελληνοτουρκικής κοινοκτημοσύνης στην Κύπρο. Για αυτόν τον λόγο, το επόμενο διάστημα, στην καλύτερη περίπτωση η Τουρκία θα μπορούσε να ελπίζει για μια περιορισμένης εμβέλειας αναβάθμιση της τ/κ πλευράς ή στην χειρότερη περίπτωση την διαιώνιση της σημερινής κατάστασης με όλες τις επιπτώσεις που συνοδεύουν αυτά, τα καθόλου αισιόδοξα σενάρια για τους ίδιους του τ/κ».

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ