ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Τα δύο «εθνικά ζητήματα» του Ερντογάν

Στις πρόσφατες δημόσιες εμφανίσεις και τοποθετήσεις του, ο Πρόεδρος της Τουρκίας, ξεκαθαρίζει ένα σημαντικό σημείο. Από την οπτική γωνία της κυβέρνησης του, στην νέα περίοδο, οι εξελίξεις στην Συρία (βλπ. Κουρδικό Ζήτημα και νέο πολίτευμα της Συρίας) και στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελούν την ύψιστη προτεραιότητα της τουρκικής διπλωματίας. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα γνωστό motto που ξεχωρίζει στην Άγκυρα το τελευταίο διάστημα. Τα ανακοινωθέντα του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας μιλούν από μόνα τους. Οι πρώτοι παράγραφοι των ανακοινωθέντων, των τελευταίων ετών, προορίζονται για τις εξελίξεις στο Κουρδικό Ζήτημα και στο ζήτημα της Συρίας. Στην συνέχεια ακολουθούν οι γνωστές αναφορές στην Ανατολική Μεσόγειο, στις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ. 

Η έμφαση της Άγκυρας στα δυο «ευαίσθητα ζητήματα» του τουρκικού έθνους-κράτους, Κουρδικό και Κυπριακό, μας υποχρεώνει να εστιάσουμε στο σκεπτικό, στην ατζέντα και τον οδικό χάρτη της τουρκικής πλευράς για την επόμενη περίοδο. Όλες οι πληροφορίες της συγκεκριμένης στήλης δείχνουν ότι η Άγκυρα αναμένει «σαρωτικής υφής» εξελίξεις και στα δυο μέτωπα εντός των επόμενων μηνών (αν όχι εβδομάδων).

Σε ότι αφορά το ζήτημα της Συρίας, ο απώτερος στόχος της Τουρκίας, όπως μας επεξηγεί μια πρώην υψηλόβαθμη πηγή από τους κόλπους του τουρκικού στρατού, είναι η εξασφάλιση του ελέγχου μιας ζώνης ασφαλείας, η οποία θα εξαπλώνεται από το Ίντλιπ μέχρι τα σύνορα Συρίας-Ιράκ. Πρόκειται για ένα σχεδιαζόμενο «στενό διάδρομο», ο οποίος από την μια παρέχει περιθώρια ανάσας σε συντηρητικά, σουνιτικά στοιχεία της Συρίας και από την άλλη θα απομακρύνει τους Κούρδους από τα τουρκικά σύνορα. Ελέγχοντας αυτήν την ζώνη, η Τουρκία επιθυμεί να συμμετάσχει από θέση ισχύος στην διαδικασία της δημιουργίας του νέου πολιτεύματος της Τουρκίας. «Όλοι γνωρίζουν ότι ο πόλεμος στην βόρεια Συρία διανύει την τελική φάση του. Στο Ίντλιπ, το καθεστώς βρίσκεται ένα βήμα πριν τον έλεγχο σημαντικών κέντρων και δυο αυτοκινητοδρόμων. Η Τουρκία δεν θα αντισταθεί σε αυτό το εγχείρημα, με αντάλλαγμα την ζώνη ασφαλείας που επιθυμεί. Στην συνέχεια θα εντατικοποιηθεί η προσπάθεια για την δημιουργία ενός πολιτεύματος, για μια νέα Συρία, πολυπολιτισμική, αποκεντρωμένη και με πολλά κέντρα εξουσίας», σημειώνει η πηγή μας.

Η κορύφωση του διπλωματικού δράματος στην Συρία έρχεται σε μια περίοδο που στο Κυπριακό ξεκινά μια νέα διαδικασία, με σημαντικούς σταθμούς τις επαφές των ηγετών στην Νέα Υόρκη κατά τα τέλη του Σεπτεμβρίου και την πιθανή άτυπη πενταμερή διάσκεψη στην συνέχεια. Οι καλά ενημερωμένες πηγές της Κ επιμένουν ότι και σε αυτό το ζήτημα (την εθνική προτεραιότητα της Άγκυρας), ο οδικός χάρτης της τουρκικής πλευράς έχει ξεκαθαρίσει προ πολλού. «Πάμε σε διάσκεψη για να συμφωνήσουμε ότι υπάρχει ανάγκη για να συζητηθούν νέες εναλλακτικές φόρμουλες που θα ικανοποιούν μερικώς όλες τις πλευρές (λ.χ. η Βρετανία διατηρεί βάσεις, η Τουρκία εξασφαλίζει μια δική της στον βορρά, η ιδέα της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας ή μια παραλλαγή της -το εξελικτικό μοντέλο συνεργασίας δίχως την αναγνώριση του βορρά- λαμβάνει σάρκα και οστά). Αυτό είναι το επιθυμητό σενάριο για την Άγκυρα. Εναλλακτικά, αν υπάρξουν ικανοποιητικά ανταλλάγματα, οι συνομιλίες συνεχίζονται με βάση το πλαίσιο Γκουττέρες και την ομοσπονδιακή φόρμουλα, όπως γνωρίζουμε σήμερα», σημειώνει μια άλλη πρώην υψηλόβαθμη πηγή, αυτήν την φορά από τους κόλπους της τουρκικής διπλωματίας.

Η πηγή μας προσθέτει ότι για την Άγκυρα, για να προχωρήσει και να ευδοκιμήσει η παραπάνω ιδέα τίθεται μια βασική προϋπόθεση: Μαζί με την νέα διαδικασία, ξεκινά μια ταυτόχρονη προσπάθεια για άμεση κατάληξη σε μια συμβιβαστική λύση στο ζήτημα της κυπριακής ΑΟΖ.
Ο συγγραφέας του συγκεκριμένου άρθρου γνώμης ολοκληρώνει την σύντομη τοποθέτηση του, υπενθυμίζοντας τα «αγκάθια» και εμπόδια, τα οποία θα βρει μπροστά της, την επόμενη περίοδο, η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν, μια εξέλιξη που επιλέγουν να αποσιωπήσουν με επιμονή οι πηγές μας: Διάσπαση του κυβερνώντος κόμματος, αβεβαιότητα στην τουρκική οικονομία, αβέβαιο μέλλον για την προσπάθεια εξισορρόπησης της τουρκικής διπλωματίας στο «τεντωμένο σχοινί» ΗΠΑ-Ρωσίας, η αποφασιστικότητα της Δαμασκού και της Τεχεράνης για τον έλεγχο ολόκληρης της Συρίας, σε συνδυασμό φυσικά με τα νέα σχέδια των Κούρδων και η δυναμική που δημιουργούν σταδιακά οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές (φυσικά αν δεν μας προλάβουν ενδεχόμενες τουρκικές πρόωρες εκλογές).
Εν ολίγοις, «ωραία και εντυπωσιακά» τα σχέδια που στήνονται στις πρωτεύουσες της περιοχής (τα «θέλω» του κάθε Ερντογάν), ωστόσο «προσοχή» στις απρόβλεπτες εξελίξεις που αφορούν κυρίως τις βασικές, πάγιες «αδυναμίες» των πρωταγωνιστών…

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ