ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Το Κυπριακό χρειάζεται στρατηγική, όχι δάκρυα και λαϊκισμό

Σύμφωνα με την σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία το φαινόμενο του λαϊκισμού φέρει τρία βασικά χαρακτηριστικά. Πρώτον, στο επίκεντρο της ρητορικής του συναντάμε την διάκριση-αντιπαράθεση ανάμεσα στο «εμάς» και «εκείνοι». Στην σύγχρονη πολιτική ο λαϊκισμός με τα πολλά του «προσωπεία», είτε «αριστερά» είτε «δεξιά», ισχυρίζεται ότι διαθέτει τις καταλληλότερες μεθόδους και στρατηγικές για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και θέσεων «μας», δηλαδή εμάς του λαού, απέναντι στους «άλλους», δηλαδή στις ελίτ αλλά και όσους ο ίδιος ο λαϊκισμός επιλέγει να αφήσει εκτός του κοινωνικού συνόλου (τους πρόσφυγες, τους μετανάστες, τις μειονότητες κ.α).

Δεύτερον, ο λαϊκισμός «παίζει» τα δικά του παιχνίδια με την ψυχοσύνθεση της κοινωνίας. Εφόσον υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες, στηριζόμενος στην τεχνητή αντιπαράθεση ανάμεσα σε «εμάς» και σε «αυτούς», ο λαϊκισμός «πολώνει», δηλαδή προκαλεί και μεγεθύνει τα χάσματα, τις διαφορές και τις αντιπαραθέσεις. Παράλληλα, ο λαϊκισμός επιλέγει να παρουσιάζει τους ηγέτες του ως «ένα απλό, ταπεινό μέλος του κοινωνικού συνόλου». Την ίδια στιγμή, στηρίζεται στο πελατειακό σύστημα για να κρατήσει ζωντανό το ενδιαφέρον της κοινωνίας για την δική του ιδιαίτερη πολιτική ατζέντα.

Τέλος, ο λαϊκισμός στοχεύει στην τροποποίηση, μετάλλαξη ή ακόμη και αντικατάσταση των υφιστάμενων δομών. Ο συγκεκριμένος στόχος αφορά τόσο το εσωτερικό πολιτικό πεδίο όσο και το διεθνές σκηνικό. Στο εσωτερικό των χωρών, και συγκεκριμένα σε εκείνες τις κοινωνίες όπου επικρατεί εκλογικά και κοινωνικά, ο λαϊκισμός στοχεύει στην δημιουργία νέων πολιτευμάτων, κομμένων και ραμμένων στα μέτρα και στις ανάγκες του. Στο δε διεθνές σκηνικό, παρερμηνεύοντας τις υφιστάμενες διεθνείς νόρμες ο λαϊκισμός στοχεύει σε τελική ανάλυση στην ανάδυση ενός νέου διεθνούς συστήματος.

Τα παραπάνω τρία βασικά χαρακτηριστικά του λαϊκισμού τα συναντάμε σε διάφορες παραλλαγές και «μεταλλάξεις» σε μια ευρεία γκάμα κοινωνιών και χωρών. Στις ΗΠΑ λ.χ. πριν από περίπου δυο μήνες παρακολουθήσαμε ζωντανά από την μικρή οθόνη το άκρως επικίνδυνο σημείο στο οποίο μπορεί να οδηγήσει ο «Τραμπισμός» την κοινωνία μέσα από την καλλιέργεια τεχνητής πόλωσης και αντιπαράθεσης ανάμεσα σε εμάς και σε αυτούς. Στην Ευρώπη, συναντάμε τα φαινόμενα της Βρετανίας, της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και της ιταλικής ακροδεξιάς. Στην Ελλάδα, στην θέση του παλιού και γνώριμου Πασόκ, έχουμε σήμερα τον Σύριζα και άλλους πολιτικούς ηγέτες που πουλούν από τηλεοράσεως «θαυματουργά νανογιλέκα» και «επιστολές του Χριστού». Στην Τουρκία δε, έχουμε το «επικίνδυνο» φαινόμενο του Ερντογανισμού. Επίφοβες αποχρώσεις του λαϊκισμού συναντάμε και σε χώρες όπως το Ισραήλ (Νετανιάχου) και η Ινδία (Μόντι).
Την σκιά του λαϊκισμού εντοπίζουμε επίσης σχεδόν σε όλες τις πτυχές της πολιτικής ζωής της σύγχρονης Κύπρου και κυρίως στο Κυπριακό. Οι πρόσφατες εξελίξεις στο Κυπριακό αποτέλεσαν το σημείο εκκίνησης του προβληματισμού, τον οποίο σήμερα μοιράζεται με τον αναγνώστη ο συγκεκριμένος αρθρογράφος. Με απλά λόγια, το «ξαφνικό» ενδιαφέρον των πολιτικών για «ρεαλιστικές επιλογές» στο Κυπριακό και τα γνωστά «δάκρυα» απέναντι στο ενδεχόμενο της τελικής διχοτόμησης επιβάλλουν στον αρθρογράφο και σε ολόκληρη την κοινωνία την ριζική αναθεώρηση του φαινομένου του λαϊκισμού στην νέα και ενδεχόμενος καταληκτική φάση του Κυπριακού Προβλήματος.

Εάν ξεπεράσουμε τα στενά πλαίσια των εθνοκεντρικών αναγνώσεων και ρίξουμε μια ματιά στα όσα διαδραματίζονται στο Κυπριακό την τελευταία πενταετία, τότε εκ πρώτης όψεως καταλήγουμε σε δυο συμπεράσματα. Πρώτον, για το αδιέξοδο στο Κραν Μοντάνα και την «απραξία» στην περίοδο της τετραετίας που ακολούθησε ευθύνονται όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές. Όπως η Άγκυρα και η τ/κ πλευρά, μερίδιο ευθύνης για το αδιέξοδο φέρει επίσης η ε/κ πλευρά. Δεύτερον, σε επίπεδο ρητορικής η ε/κ πλευρά δεν μπόρεσε ποτέ να ξεπεράσει το προκαθορισμένο πλαίσιο αντιπαράθεσης μεταξύ των «εμείς που θέλουμε την λύση» και «το δίδυμο Τουρκίας-τ/κ που επιδιώκουν την διχοτόμηση (κυρίως την περίοδο της προηγούμενης τ/κ ηγεσίας)». Την ίδια ώρα, οι τεχνικές πόλωσης εξακολουθούν να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής της ε/κ ηγεσίας. Για τέσσερα ολόκληρα χρόνια, η ε/κ ηγεσία μας βομβαρδίζει σχεδόν καθημερινά με την ρητορική-τεχνική πόλωσης «ο κακός Τούρκος και οι κακοί τ/κ που ανεβάζουν τους τόνους στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή και προκαλούν προβλήματα στο Κυπριακό, στο προσφυγικό, στην Πράσινη Γραμμή κ.α.» Τέλος, η ε/κ πλευρά επιμένει στην ιδιόρρυθμη ανάγνωση των υφιστάμενων πραγματικοτήτων τόσο στην Κύπρο όσο και στην ευρύτερη περιοχή: Η τ/κ πλευρά δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθεί την επιστροφή στο καθεστώς της μειονότητας και την αλλοίωση του αυτόνομου τ/κ χαρακτήρα του βόρειου τμήματος της Κύπρου και η Τουρκία δεν πρόκειται να παραιτηθεί από πιθανά κέρδη στα όσα διακυβεύονται στην ευρύτερη περιοχή (βλπ. ενεργειακό και περιφερειακό πλαίσιο συνεργασίας)».

Γνωρίζω πολύ καλά ότι ορισμένες μερίδες της κοινωνίας, τις οποίες εντυπωσιάζουν τα δημόσια «δάκρυα» των πολιτικών, οι δήθεν «ρεαλιστικές» προοπτικές, ή το γνωστό εθνικιστικό αφήγημα, ενδέχεται να κατατάξουν το εν λόγω άρθρο γνώμης στα πλαίσια ενός «τουρκοκεντρικού αφηγήματος». Με άλλα λόγια, θα επιστρατεύσουν την γνωστή τακτική του λαϊκισμού, αυτήν της «διχοτόμησης» και της πόλωσης. Ως απάντηση σε τέτοιου είδους τακτικούς ελιγμούς ολοκληρώνω το σημερινό άρθρο γνώμης επιμένοντας στην σημασία της συμμετοχής στην επικείμενη άτυπη διάσκεψη για το Κυπριακό με εδραιωμένη, επιστημονικά και πολιτικά «στέρεη», πειστική στρατηγική και όχι φυσικά με «δάκρυα» και κινήσεις εντυπωσιασμού της εγχώριας κοινής γνώμης τα οποία χύνονται στον «βωμό» της κάλπης που θα στηθεί σε λίγους μήνες στην Κύπρο.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
X