«Το γνωρίζω. Δεν πρόκειται καθόλου να σου αρέσουν αυτά που θα σου πω. Ωστόσο, σου υπενθυμίζω ότι ολόκληρος ο πλανήτης έχει οδηγηθεί πλέον σε αχαρτογράφητα νερά. Οι στιγμές απελπισίας απαιτούν απεγνωσμένα μέτρα».
Η παραπάνω τοποθέτηση μας ήρθε πριν από λίγες ώρες, από μια ξένη πηγή η οποία παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο εδώ και πολλές δεκαετίες. Όπως όλα τα μέσα έτσι και η «Κ» επικοινωνεί αυτές τις ημέρες με όλες τις διαθέσιμες πηγές και επιχειρεί να «ξεκαθαρίσει το τοπίο» στο μέτωπο του κορωνοϊού, μια κρίση, η οποία μαζί με ολόκληρο τον πλανήτη απειλεί και την Κύπρο.
Στην σημερινή μας παρέμβαση θα εστιάσουμε στις παρατηρήσεις και συστάσεις τεσσάρων πηγών που ειδικεύονται σε θέματα εθνικής ασφάλειας και άμυνας. Οι δυο πηγές μας έρχονται από το εξωτερικό ενώ οι άλλες δυο είναι μέλη των ντόπιων κοινωνιών και γνωρίζουν πολύ καλά τις αδυναμίες και τις δυνατότητες των κρατικών μηχανισμών της περιοχής μας.
Η πηγή, η οποία μας επισημαίνει ότι διανύουμε «στιγμές απελπισίας», τονίζει ότι οι δυτικές κυβερνήσεις εδώ και χρόνια είχαν στην διάθεση τους επιστημονικές μελέτες για πανδημίες και ασθένειες που έχουν ως σημείο εκκίνησης την Ασία. «Αυτές οι εκθέσεις, πολλές από τις οποίες έχουν σημανθεί ως «εμπιστευτικές», στην πραγματικότητα αποτελούν κοινό μυστικό στην κοινότητα των ανθρώπων που
ασχολούνται με θέματα εθνικής ασφάλειας», προσθέτουν οι υπόλοιπες πηγές.
Τι περιέχουν λοιπόν, οι εκθέσεις-κοινό μυστικό για τις μεταδοτικές ασθένειες που έχουν ως εφαλτήριο βήμα την Ασία; «Έχουμε τρεις κρίσιμους κρίκους στην αλυσίδα των δραματικών εξελίξεων», επισημαίνει μια πηγή, η οποία προσθέτει τα εξής: «Στην πρώτη φάση, αντιμετωπίζουμε ένα πείραμα που δεν εξελίσσεται ομαλά ή μια ασθένεια που εκδηλώνεται αρχικά στα ζώα και στην συνέχεια εξαπλώνεται σε μια χώρα της Ασίας. Σε δεύτερη φάση, η ασθένεια μεταφέρεται από ανθρώπους που ταξιδεύουν από την Ασία στην Δύση. Στην τρίτη φάση η ασθένεια διαδίδεται στην Δύση».
Σύμφωνα με τις πηγές μας, για ολόκληρη την ανθρωπότητα, και κυρίως την Δύση το σημείο που έχει ζωτική σημασία είναι αυτό που διαμεσολαβεί μεταξύ της πρώτης και δεύτερης φάσης. Σε αυτό το σημείο οι κυβερνήσεις καλούνται να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να περιοριστεί η εμβέλεια της επιδημίας. «Ακριβώς σε αυτήν την φάση η Δύση, η Ε.Ε., οι ΗΠΑ και οι δυτικές κυβερνήσεις απέτυχαν. Και σήμερα τρέχουμε να προλάβουμε τις εξελίξεις», προσθέτει μια «ντόπια πηγή».
Πως εξηγείται η αποτυχία της Δύσης στον «πόλεμο» κατά του κορωνοϊού; Οι πηγές μας, απαντώντας το συγκεκριμένο ερώτημα εστιάζουν σε πέντε σημεία. Πρώτον, τον Ιανουάριο, όταν κορυφαία επιστημονικά και ιατρικά ιδρύματα και περιοδικά ξεκίνησαν να εστιάζουν στον νέο ιό, οι κυβερνήσεις επέλεξαν να υποβαθμίσουν την σημασία και το μέγεθος της κρίσης.
Δεύτερον, τον Φλεβάρη, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έσπευσε στην Κίνα όπου διεξήγαγε σχετικές έρευνες. Ο οργανισμός προειδοποίησε για επικείμενη καταστροφική επιδημία. Οι κυβερνήσεις και πάλι δεν έλαβαν στα σοβαρά τις σχετικές προειδοποιήσεις.
Τρίτον, την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου χάθηκε πολύτιμος χρόνος στον οποίο θα μπορούσαν να είχαν δημιουργηθεί «προσομοιώσεις», να ξεκινήσουν οι προετοιμασίες για τους πρώτους ασθενείς και να δρομολογηθούν οι προμήθειες σε κατάλληλο εξοπλισμό.
Τέταρτον, όταν η διάδοση του ιού ξεκίνησε πολλές χώρες καθυστέρησαν την λήψη μέτρων για το «σπάσιμο της αλυσίδας της μετάδοσης».
Δηλαδή δεν εντοπίστηκαν εγκαίρως οι πρώτοι ασθενείς και οι επαφές τους και δεν πραγματοποιήθηκαν εγκαίρως τα πρώτα τεστ.
Τέλος, καθ’ όλη την διάρκεια της ζωτικής σημασίας περιόδου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου, πολλές κυβερνήσεις αγνόησαν την προειδοποιήσεις των επιστημόνων και των ειδικών υπηρεσιών πληροφόρησης και ασφάλειας, και επέλεξαν με επιμονή να εστιάσουν στην ομαλή πορεία της οικονομίας και την αποφυγή του ενδεχόμενου μιας παγκόσμιας ύφεσης.
Τι κάνουμε σήμερα, στα τέλη του Μαρτίου 2020, μετά τα αλυσιδωτά λάθη των κυβερνήσεων και σε μια στιγμή που κορυφώνεται η κρίση;
«Επαναλαμβάνω. Οι στιγμές απελπισίας απαιτούν απεγνωσμένα μέτρα. Ο Τσώρτσιλ δεν θα είχε κερδίσει τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο εάν επέμενε στη χρήση συμβατικών μέσων. Ήρθε η στιγμή να αλλάξουμε λογική, πρακτικές και να απομακρυνθούμε από εμμονές. Αν δεν το πράξουμε αυτό και ξεφύγει η όλη κατάσταση δεν θα αλλάξουμε μόνο κυβερνήσεις αλλά και συστήματα διακυβέρνησης», προειδοποιεί η πηγή της «Κ».
Σε γενικές γραμμές οι πηγές μας, πέρα από την ανάγκη αλλαγής στα υφιστάμενα μοντέλα διαχείρισης κρίσεων από τις υπάρχουσες κυβερνήσεις εστιάζουν επίσης σε μέτρα όπως το «social distancing» και την προετοιμασία για τα πιο απαισιόδοξα σενάρια. «Χρειαζόμαστε μέτρα, τα οποία δεν θα δυσαρεστήσουν μεγάλες μερίδες των κοινωνιών. Ενδεχομένως, αυτά θα χρειαστεί να επιβληθούν από τον κρατικό μηχανισμό ασφάλειας. Διαφορετικά πως θα εγγυηθείς την ασφάλεια των παιδιών και των ευάλωτων ομάδων, την ώρα που οι κυβερνήσεις ασχολούνται περισσότερο με την οικονομία παρά με την επιδημία και οι κοινωνίες δεν κατανοούν την σοβαρότητα της όλης κατάστασης. Είναι δυνατόν να ελέγξεις τις μάζες με μηνύματα του τύπου «μένουμε στο σπίτι»; Όχι φυσικά», καταλήγει μια «ντόπια» πηγή.
Στα πλαίσια των όσων μας επισημαίνουν οι πηγές μας, ολοκληρώνουμε με δυο βασικά συμπεράσματα. Πρώτον, η παραγνώριση της σοβαρότητας της νέας κρίσης για χάρη της οικονομίας, είναι ένα ζήτημα που θα πρέπει να μας απασχολήσει στο μέλλον. Για μια ακόμη φορά το νεοφιλελεύθερο μοντέλο απέδειξε ότι έχει μεγάλα κενά και αδυναμίες σε κρίσιμες στιγμές.
Δεύτερον, όπως οι κυβερνήσεις του νεοφιλελεύθερου στρατοπέδου που αδυνατούν να ελέγξουν την κρίση του νέου ιού, έτσι και τα πιο αυστηρά, αστυνομικού ή στρατιωτικού τύπου συστήματα δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την μεγάλη πρόκληση. Το παράδειγμα του Ισραήλ μας διδάσκει πολλά. Η εμπλοκή της Shin Bet (εσωτερική πτέρυγα μυστικών υπηρεσιών) στην καταπολέμηση του κορωνοϊού δεν έλυσε το πρόβλημα. Αντιθέτως προκάλεσε επιπλοκές και σύγχυση. Για αυτόν τον λόγο σήμερα η υπηρεσιακή κυβέρνηση επιστρατεύει την τεχνολογία και δημιουργεί μια εφαρμογή-χάρτη που απεικονίζει ανώνυμα τα κρούσματα του κορωνοϊού σε ολόκληρο το Ισραήλ. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, η παροχή κινήτρου για αλλαγή νοοτροπίας και συνηθειών. Σε κάθε περίπτωση χρειαζόμαστε ριζική αναθεώρηση των πολιτικών, οικονομικών και εκπαιδευτικών συστημάτων αμέσως μετά το τέλος της πανδημίας.
ΥΓ. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους ιατρούς, νοσηλευτές, εργάτες του τομέα της δημόσιας υγείας, που τα χρόνια της λιτότητας δέχθηκαν τα μεγαλύτερα πλήγματα και αφέθηκαν κυριολεκτικά στο έλεος της τύχης. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται οικονομική υποστήριξη, κατοχύρωση εργασιακών δικαιωμάτων, σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία, πολύ περισσότερο από ένα απλό χειροκρότημα στα μπαλκόνια. Χρειαζόμαστε δημόσια υγεία, τελεία και παύλα.
