Του Πάμπου Παπαγεωργίου
Την περασμένη βδομάδα η Ελλάδα κατέληξε σε συμφωνία με τους ευρωπαίους εταίρους της για το τέλος της άμεσης επιτήρησης και την ελάφρυνση του δημοσίου χρέους. Στην Κύπρο προσλαμβάνουμε τις εξελίξεις στην Ελλάδα κυρίως μέσω των ελλαδικών ΜΜΕ. Η κάλυψη από τα Μέσα αυτά επηρεάζεται από την πολιτική ζωή και τις παραταξιακές διαμάχες.
Έτσι πιθανόν να μην γίνεται πλήρως κατανοητή η σημασία αυτών των εξελίξεων. Ασφαλώς η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει εξυπηρετήσει ένα δυσθεώρητο δημόσιο χρέος (180%του ΑΕΠ), προβλήματα ανταγωνιστικότητας, υψηλή φορολογία, γραφειοκρατία και διαφθορά. Όμως έχει επιτύχει να ξεκολλήσει από την ύφεση και κυρίως έχει καταφέρει να φαίνεται συνεπής στις δεσμεύσεις της. Πολύ λίγοι περίμεναν ότι θα μπορούσε η χώρα να βγάλει τα μνημόνια χωρίς να χρεοκοπήσει ξανά ή να βρεθεί σε πολιτικό και κοινωνικό χάος.
Εσωτερικά η ελληνική κυβέρνηση επικρίνεται από τους πολιτικούς της αντιπάλους για αθέτηση υποσχέσεων, ασυνέπεια και μεταλλάξεις. Μια ματιά όμως στις δηλώσεις και τις αντιδράσεις των διεθνών οργανισμών και του ξένου τύπου καταγράφει μια διαφορετική ανάγνωση, θετική ως προς το παρόν αν και κάπως διστακτική ως προς τις προοπτικές της Ελλάδας. Η θετική αποτίμηση από τους εξωτερικούς παράγοντες θα επιτρέψει στην Ελλάδα να δανείζεται από τις διεθνείς αγορές ως άλλο ένα βήμα προς την κανονικότητα. Ασφαλώς η δυνατότητα αυτή από μόνη της δεν διορθώνει τη μεγάλη ζημιά που έχει υποστεί η Ελλάδα από τις συνέπειες του υπερδανεισμού και του ασφυκτικού δημοσιονομικού καθεστώτος που επέβαλαν τα μνημόνια.
Και ενώ συνέβη αυτή η θετική εξέλιξη στην Ελλάδα, στην Κύπρο, η οποία θεωρείτο από τους ξένους ως ένα επιτυχές πείραμα προσαρμογής, ξαφνικά έχουμε μια τεράστια επιδείνωση του δημοσίου χρέους. Η επιδείνωση αυτή δεν σχετίζεται με χειροτέρευση των μακροοικονομικών δεδομένων. Είναι ο λογαριασμός κρατικής παρέμβασης για να κλείσει μια κρατικοποιημένη τράπεζα, η Συνεργατική, και να αναλάβει με κρατικές εγγυήσεις τα καλά δάνειά της μια ιδιωτική τράπεζα. Από την πλευρά των ξένων παραγόντων, πρόκειται για δυσάρεστη έκπληξη.
Οι παρατηρήσεις των ξένων οίκων αξιολόγησης και των διεθνών οργανισμών επεσήμαναν ανελλιπώς το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η ταχύτητα όμως με την οποία έτρεξαν οι εξελίξεις στον Συνεργατισμό και το ύψους του κόστους που αναλαμβάνουν τα δημόσια ταμεία πρέπει να τους εξέπληξαν και αυτούς. Κατά συνέπεια, οι αναμενόμενες αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου αναβάλλονται επ’ αόριστο, ενώ υπάρχει κίνδυνος να αυξηθεί το κόστος δανεισμού όταν η Κύπρος θα δοκιμάσει αν αντλήσει κεφάλαια από τις διεθνείς αγορές. Βεβαίως, η κυπριακή οικονομία εξακολουθεί να έχει με το μέρος της μεγάλη αύξηση στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και η οικονομική μεγέθυνση είναι συνήθως το καλύτερο φάρμακο, ακόμα και για δύσκολες ασθένειες.
Πώς τα φέρνει λοιπόν η ζωή, να έχουν ανατραπεί οι προσδοκίες αυτές τις μέρες για την Ελλάδα θετικά και για την Κύπρο αρνητικά, ενώ για πολλά χρόνια είχαμε συνηθίσει το αντίθετο σενάριο.
