ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Γιατί η Κύπρος βρίσκεται χαμηλά στις στατιστικές έρευνας;

Του Πάμπου Παπαγεωργίου

Του Πάμπου Παπαγεωργίου

Την Πέμπτη ανακοινώθηκαν οι στατιστικές για τις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκείνο που προβλήθηκε ιδιαίτερα στην Κύπρο είναι η χαμηλή θέση που καταλαμβάνει η χώρα μας στις στατιστικές αυτές. Συγκεκριμένα η Κύπρος έρχεται τέταρτη από το τέλος ανάμεσα στις 28 χώρες με δαπάνες που ανέχονταν το 2017 στο 0,56% του ΑΕΠ. Ο μέσος όρος στην Ε.Ε. ήταν περίπου τετραπλάσιος και ανερχόταν στο 2,07% του ΑΕΠ.

Ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο δημιουργείται μια αίσθηση ανησυχίας μπροστά σε αυτήν την υστέρηση είναι το ότι υπάρχει διασύνδεση ανάμεσα στην έρευνα και στην ανταγωνιστικότητα μιας οικονομίας. Σήμερα θεωρείται ότι μια αναπτυγμένη, δυναμική και καινοτόμα οικονομία οφείλει να δίνει έμφαση στην έρευνα, αν και πρέπει να λεχθεί ότι στον σημερινό ανοικτό κόσμο μια χώρα ή μια επιχείρηση μπορεί εύκολα να αξιοποιεί γνώσεις και τεχνικές που αναπτύχθηκαν αλλού. Βεβαίως, η έρευνα δεν είναι μόνο τεχνολογία και επιχειρηματικότητα. Υπάρχει η βασική έρευνα που αφορά τη γνώση γενικά, υπάρχουν και πάρα πολλά κοινωνικά οφέλη από την ανάπτυξη της έρευνας. Πάντως, εξετάζονται τις στατιστικές που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορεί κάποιος να παρατηρήσει ότι όλες οι χώρες οι οποίες έχουν μικρή ερευνητική δαπάνη (ως ποσοστό του ΑΕΠ τους) είναι χώρες με μικρό πληθυσμό.

Τούτο μπορεί να εξηγηθεί από το ότι οι μικρές χώρες πιο δύσκολα δημιουργούν μεγάλες ερευνητικές δομές και εξειδικευμένα ερευνητικά κέντρα. Παράλληλα συνήθως δεν έχουν πολλές μεγάλες επιχειρήσεις. Οι ερευνητικές δαπάνες γίνονται κυρίως από τον κρατικό τομέα, τα πανεπιστήμια και τις επιχειρήσεις. Η ύπαρξη μεγάλων ή εξειδικευμένων επιχειρήσεων είναι βασική για τον τομέα της έρευνας ως οικονομικής δραστηριότητας. Στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συγκριτικά ο τομέας των επιχειρήσεων ξοδεύει περισσότερα χρήματα σε έρευνα και ανάπτυξη από ό,τι οι άλλοι δύο τομείς. Στην Κύπρο αυτό δεν συμβαίνει. Πρώτος σε δαπάνες έρευνας είναι ο τομέας των πανεπιστημίων. Αυτό βεβαίως μαρτυρεί την ικανότητα των πανεπιστημίων να αξιοποιούν ερευνητικά κονδύλια και πρέπει να πιστωθεί στα επιτεύγματά τους.

Το χαμηλό ποσοστό όμως του τομέα των επιχειρήσεων είναι κάτι που πρέπει να διορθωθεί στον βαθμό που δεν έχει να κάνει με αντικειμενικά εμπόδια όπως το πολύ μικρό τους μέγεθος ή η επικέντρωσή τους στον τομέα των υπηρεσιών στον οποίο κατά κανόνα οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης είναι χαμηλότερες από ό,τι σε εταιρείες παραγωγής προϊόντων. Πέρα όμως από τα αντικειμενικά δεδομένα, ένα μέρος της υστέρησης της Κύπρου σε έρευνα και ανάπτυξη έχει να κάνει με την απουσία μιας στρατηγικής σε βάθος χρόνου που έθετε στόχους και θα μέτρα υλοποίησής τους. Υστερούμε, επίσης, σε δομές και θεσμούς. Υπάρχει τέλος μια επιφυλακτική αντίληψη σε πολλές επιχειρήσεις αφού δεν βλέπουν τα άμεσα οφέλη από την επένδυση σε έρευνα. Τα δεδομένα αυτά είχαν επισημανθεί σε μια περιεκτική μελέτη που είχε γίνει πριν από τέσσερα χρόνια από την Εθνική Επιτροπή Έρευνας, Καινοτομίας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης. Το θέμα είναι να προχωρήσει η χώρα μας σε εφαρμογή πρακτικών πολιτικών και μέτρων ώστε σε μερικά χρόνια η κατάταξη μας στις στατιστικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μην είναι τόσο χαμηλή.

 

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
X