Του Πάμπου Παπαγεωργίου
Η επικαιρότητα αυτές τις μέρες κυριαρχείται από τον αιφνιδιαστικό έλεγχο της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού στα γραφεία του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου και τις αντιδράσεις που αυτή προκάλεσε. Οι αντιδράσεις υπήρξαν πολύ έντονες και καταδικαστικές. Η ΕΠΑ όμως είναι ένας ανεξάρτητος θεσμός, ο οποίος θα πρέπει να κριθεί πρωτίστως όχι από τους πολιτικούς, αλλά από την κοινή γνώμη και τους πρωταγωνιστές της οικονομίας. Και τούτο γιατί οι παρεμβάσεις των πολιτικών σε τέτοιους θεσμούς συχνά ενέχουν τον κίνδυνο περιορισμού της ανεξαρτησίας ενός οργάνου που, καλώς ή κακώς, στο ευρωπαϊκό κεκτημένο θεωρείται υψίστης σημασίας. Η κοινή γνώμη έχει τη δυνατότητα να κρίνει αυστηρά την ΕΠΑ. Επί τούτου οποιαδήποτε αποτίμηση, όσο επιεικής και να είναι, δεν πρόκειται να είναι θετική. Κι αυτό γιατί η δράση ή η έλλειψη δράσης της ΕΠΑ αντιπαρατίθεται στην έντονη παρουσία ολιγοπωλιακών και αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών που κυριαρχούν στην κυπριακή αγορά. Ακόμα και εκεί που η ΕΠΑ επιβάλλει πρόστιμα ύστερα από μακρόχρονες έρευνες, οι ποινές της καταρρίπτονται συνήθως στο δικαστήριο. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι εκείνη του ολιγοπωλίου των καυσίμων. Η ΕΠΑ ύστερα από μακρόχρονες έρευνες επέβαλε πρόστιμα εκατομμυρίων, τα οποία κατέπεσαν στο δικαστήριο. Το χειρότερο, όμως, σε αυτήν την ιστορία είναι ότι ο μέσος πολίτης θεωρεί ότι αδικείται στον τρόπο και τον χρόνο που αναπροσαρμόζονται οι τιμές των καυσίμων στην Κύπρο σε σχέση με τη διακύμανσή τους στη διεθνή αγορά.
Όσον αφορά το ΓΕΣΥ είναι ένας καινούργιος θεσμός με πολύ μεγάλη σημασία για κάθε πολίτη. Εφαρμόζεται με πολλές δεκαετίες καθυστέρηση σε μια χώρα η οποία ανέπτυξε, ελλείψει εθνικού συστήματος υγείας, τους δικούς της ιδιότυπους και ποικιλόμορφους θεσμούς. Όμως, όπως διαμορφώθηκε η κατάσταση αυτή, η υγεία δεν είναι ένα κοινωνικό αγαθό, αλλά συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με το εισόδημα και την επαγγελματική θέση του κάθε ατόμου, γεγονός που κάθε άλλο παρά θετικό είναι. Είναι φυσικό η εισαγωγή ενός νέου θεσμού να συναντά αντιδράσεις είτε από συμφέροντα που πιθανόν να επηρεαστούν αρνητικά, είτε από τα άτομα που αισθάνονται ανασφάλεια μπροστά σε κάθε νέα, άρα και σε κάποιο βαθμό αβέβαιη αλλαγή.
Ο ΠΙΣ, αν και μετείχε για χρόνια στις διαβουλεύσεις για το ΓΕΣΥ, αποφάσισε τελικά να κρατήσει αρνητική θέση απέναντι στον νέο θεσμό. Το γεγονός είναι λυπηρό, καθώς οι γιατροί είναι, όπως και να το κάνουμε, οι βασικοί πυλώνες ενός συστήματος υγείας. Βεβαίως, η όποια γνώμη και η θέση ατόμων και συλλογικών φορέων δεν είναι αμαρτία. Ασφαλώς και δεν επιθυμεί ο ΠΙΣ να πετύχει το ΓΕΣΥ, όμως, αυτό δεν συνιστά από μόνο του παράβαση της νομοθεσίας για τον ανταγωνισμό. Εκείνο που φαντάζομαι ερευνά η ΕΠΑ είναι κατά πόσο υπάρχουν συγκεκριμένες πρακτικές ενέργειες του ΠΙΣ. οι οποίες αποβλέπουν στην αποτυχία του ΓΕΣΥ ώστε να μην υπάρξει ανταγωνισμός ως προς τις σημερινές υφιστάμενες υπηρεσίες υγείας. Πρόκειται, όμως, για μια πολύ λεπτή γραμμή.
