Του Παύλου Ξανθούλη
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν κ. Μαργαρίτης Σχοινάς τοποθετήθηκε γύρω από τις μεταναστευτικές ροές που διοχετεύει ο Ερντογάν στην Κύπρο και δήλωσε – σύμφωνα με το ΚΥΠΕ–ότι πρέπει «να δούμε αν είναι εργαλειοποίηση ή αυξημένη πίεση», καθιστώντας σαφές ότι «έχει σημασία η διαφορά» μεταξύ των δύο αυτών ενδεχομένων. Δηλαδή, ο κ. Σχοινάς δεν είναι ακόμη σίγουρος εάν το καθεστώς της Άγκυρας εργαλειοποιεί πρόσφυγες και μετανάστες στην περίπτωση της Κύπρου, διοχετεύοντάς τους στις ελεύθερες περιοχές, μέσω της Πράσινης Γραμμής και της μαύρης τρύπας των Κατεχομένων. Κάτι βεβαίως που θα δημιουργούσε άμεσα την ανάγκη επιβολής κυρώσεων εις βάρος της Άγκυρας, όπως στην περίπτωση της Λευκορωσίας. Ενώ στην περίπτωση που η Κύπρος αντιμετωπίζει απλώς «αυξημένες μεταναστευτικές πιέσεις», τότε γίνεται αντιληπτό ότι δεν αποδίδονται ευθύνες στην Τουρκία, πόσω μάλλον να τεθεί θέμα επιβολής μέτρων.
Πώς μπορούμε να συμβάλουμε ώστε να σιγουρευθεί ο κ. Σχοινάς για τη δράση του Ταγίπ Ερντογάν στην Κύπρο και να σταματήσει να έχει αμφιβολίες; Για να βοηθήσει και τη Λευκωσία που όπως ορθώς του επεσήμανε ο Νίκος Νουρής, σε επιστολή του (11 Νοεμβρίου), έχει υπερβεί τα όριά της και βρίσκεται πλέον σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό είναι ο κ. Σχοινάς να διαβάσει το διαβαθμισμένο έγγραφο της ευρωπαϊκής υπηρεσίας πληροφοριών (INTCEN), που έχει διαρρεύσει, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι η Άγκυρα επιχειρεί μέσω των ρευμάτων μεταναστών που διοχετεύει στην Κύπρο, να επιφέρει δημογραφική αλλοίωση. Το έγγραφο κάνει μάλιστα λόγο και για «υβριδική» επίθεση της Άγκυρας στην Κύπρο, κάτι όμως που προφανώς δεν αντιλαμβάνεται ο κ. Σχοινάς, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για διαπιστώσεις της ευρωπαϊκής υπηρεσίας πληροφοριών.
Ένα δεύτερο επί της ουσίας στοιχείο που θα μπορούσε να βοηθήσει τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν να αποφανθεί εάν ο Ερντογάν εργαλειοποιεί πρόσφυγες και μετανάστες στην Κύπρο, απορρέει από μια απλή αντιπαραβολή των δεδομένων που έχουν ήδη ενώπιόν τους οι υπηρεσίες της Κομισιόν. Ας τα δούμε:
Λευκορωσία: «Σπρώχνει» πρόσφυγες και μετανάστες σε ευρωπαϊκό έδαφος, πολλοί από τους οποίους φτάνουν στη χώρα μέσω Τουρκίας με πτήσεις της Turkish Airlines, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στην Πολωνία, τη Λετονία και τη Λιθουανία. Ως αποτέλεσμα η Κομισιόν κάνει λόγο για «υβριδική επίθεση» εις βάρος της Ε.Ε. από τη Λευκορωσία και έχει δρομολογήσει νέες κυρώσεις κατά του καθεστώτος Λουκασένκο.
Τουρκία: Διοχετεύει πρόσφυγες και μετανάστες στην Κύπρο, οι οποίοι στη μεγάλη τους πλειοψηφία φτάνουν στα Κατεχόμενα από την Τουρκία, με παράνομες πτήσεις της τουρκικής εταιρίας Pegasus. Στο παράνομο αεροδρόμιο Τύμπου έχει στηθεί επιχείρηση μεταφοράς τους σε σημεία της γραμμής αντιπαράταξης, απ’ όπου περνούν στις ελεύθερες περιοχές. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, ο κ. Σχοινάς εξακολουθεί να μην είναι σίγουρος εάν η επιχείρηση αυτή, που εμφανώς στοχεύει σε δημογραφική αλλοίωση της Κύπρου (όπως άλλωστε λέει και η INTCEN) συνιστά εργαλειοποίηση ανθρώπων.
Θα μπορούσε βεβαίως ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν να ψάξει και το δικό του αρχείο. Εκεί θα βρει επιστολή που απέστειλε η Άγκυρα προς την Κομισιόν από το 2013 (προς τους τότε Επιτρόπους Φούλε-Μάλμστρομ), στους οποίους επεσήμανε ότι δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να εφαρμόσει τη Συμφωνία Επανεισδοχής Παράτυπων Μεταναστών με τη «νήσο Κύπρο».
Επίσης, εξίσου εύκολα, θα μπορούσε ο κ. Σχοινάς να διαβάσει το πρακτικό της συνάντησης Ερντογάν – Τουσκ - Γιούνκερ (2015), το οποίο εικάζω ότι θα πρέπει να έχει κρατήσει στο προσωπικό του αρχείο, γιατί ήταν μνημείο απειλών από τον Τούρκο πρόεδρο. Ο κ. Ερντογάν, λοιπόν, είχε απειλήσει ωμά τον τότε πρόεδρο της Κομισιόν Γιούνκερ (όταν ο κ. Σχοινάς ήταν εκπρόσωπός του) ότι θα έβαζε πρόσφυγες και μετανάστες σε βάρκες και λεωφορεία και θα τους μετέφερε αντίστοιχα στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Ελλάδα.
Όλα αυτά έχουν γίνει. Οι απειλές Ερντογάν έχουν υλοποιηθεί και συνεχίζουν να υλοποιούνται και σήμερα στην Κύπρο. Εάν η Κομισιόν και ο κ. Σχοινάς εξακολουθούν ακόμη να μην είναι σίγουροι τι κάνει ο Ερντογάν και κατά πόσον εργαλειοποιεί ψυχές προσφύγων και μεταναστών, εδώ και χρόνια, καθιστώντας την Κύπρο πρώτη σε αιτήσεις ασύλου σε όλη την Ε.Ε. (κατ’ αναλογία πληθυσμού), τότε ευσεβάστως υποβάλλω ότι η συμπεριφορά τους συνιστά εμπαιγμό της νοημοσύνης μας...
Σημ.: Στη Σύνοδο Κορυφής Οκτωβρίου, ο πρόεδρος Αναστασιάδης εξασφάλισε αναφορά για αντιμετώπιση της εργαλειοποίησης προσφύγων από οποιανδήποτε τρίτη χώρα. Την αναφορά αυτή την διάβασαν στην Κομισιόν;
