Του Παύλου Ξανθούλη
«Οι άνθρωποι δεν αποτελούν διαπραγματευτικό χαρτί. Δείτε τι συνέβη στα σύνορά μας με τη Λευκορωσία. Το καθεστώς στο Μινσκ εργαλειοποίησε ανθρώπους. Έβαλαν ανθρώπους στα αεροπλάνα και τους μετέφεραν στα σύνορα της Ευρώπης. Αυτό δεν μπορεί ποτέ να γίνει ανεκτό». Αυτές ήταν οι ορθότατες επισημάνσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση στην Ε.Ε. Η πρόεδρος της Κομισιόν επέκρινε σφοδρότατα το καθεστώς της Λευκορωσίας από το βήμα της Ευρωβουλής, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, αυτή είναι μια υβριδική επίθεση με στόχο την αποσταθεροποίηση της Ευρώπης». Μάλιστα! Αυτή είναι όντως η πραγματική διάσταση του προβλήματος σε σχέση με τη Λευκορωσία, όπως ακριβώς την έδωσε με την ομιλία της η Γερμανίδα επικεφαλής της Κομισιόν.
Δυστυχώς, όμως, η εν λόγω κριτική που άσκησε η κ. φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση στην Ε.Ε., ήταν τραγικά επιλεκτική, προκλητικά ανεπαρκής και αναδεικνύει μια τάση υιοθέτησης δύο μέτρων και δύο σταθμών από την ηγεσία της Κομισιόν. Γιατί στην περίπτωση του καθεστώτος της Άγκυρας, το οποίο έχει αποδεδειγμένα διοχετεύσει κύματα προσφύγων και μεταναστών στην Κύπρο, μέσω κατεχομένων και της γραμμής αντιπαράταξης, αλλά και στην Ελλάδα, τόσο στον Έβρο όσο και σε νησιά του Αιγαίου, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν είδε καμιά προσπάθεια αποσταθεροποίησης της Ευρώπης, ούτε βεβαίως και υβριδική επίθεση κατά της Ε.Ε. Αντίθετα, στην ίδια ομιλία, η πρόεδρος της Κομισιόν επέλεξε να εξαγγείλει «τη συνέχιση των εργασιών σχετικά με τις διάφορες πτυχές της σχέσης μας με την Τουρκία», κάτι που προφανώς περιλαμβάνει και τις συζητήσεις για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης...
Με άλλα λόγια, η Λευκορωσία που εργαλειοποιεί ψυχές, βρίσκεται ήδη στη μέγγενη της Ε.Ε. και προς τούτο η Κομισιόν και ο αντιπρόεδρός της, Έλληνας Επίτροπος Μαργαρίτης Σχοινάς, ανακοίνωσαν την αναστολή της ελευθέρωσης θεωρήσεων διαβατηρίων για τους αξιωματούχους του καθεστώτος του Μινσκ. Στην περίπτωση όμως της Τουρκίας δεν έδειξαν καμιά διάθεση να επιβάλουν κυρώσεις, ανάλογες με αυτές που επιβάλλουν στη Λευκορωσία, κάτι που εκ των πραγμάτων τους αφήνει εκτεθειμένους. Η τραγική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Κύπρος αντανακλάται και στην ετήσια έκθεση της Κομισιόν για το άσυλο και τη μετανάστευση, που κυκλοφόρησε πριν από μερικές μέρες. Επιβεβαιώνεται ότι η Κύπρος ήταν πρώτη σε όλη την ευρωπαϊκή επικράτεια στις αιτήσεις ασύλου το 2020 (κατ’ αναλογία πληθυσμού), ενώ η νήσος καταγράφει αύξηση 47% στις αφίξεις μεταναστών το 2021 (μέχρι τέλη Σεπτεμβρίου), σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Όλα αυτά είναι βεβαίως σε γνώση της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν.
Όπως θα πρέπει να είναι σε γνώση της επικεφαλής της Κομισιόν και το εσωτερικό έγγραφο του Συμβουλίου της Ε.Ε., το οποίο καταγράφει με τον πλέον παραστατικό τρόπο, ότι ο Ταγίπ Ερντογάν είχε απειλήσει την Ένωση από το 2015 (συνάντηση με Γιούνκερ και Τουσκ) για το μεταναστευτικό. Ο Τούρκος πρόεδρος τούς είχε πει τότε ότι εάν δεν ικανοποιούνταν «τα θέλω» του, θα έβαζε πρόσφυγες και μετανάστες σε λεωφορεία και βάρκες και θα τους διοχέτευε στην Ευρώπη, κάτι που έπραξε επιλεκτικά και σε συγκεκριμένα σημεία της ευρωπαϊκής επικράτειας, όπως η Κύπρος και η Ελλάδα. Όλα αυτά είχαν «διανθιστεί» με εξαιρετικά υποτιμητικές αναφορές από τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος σύμφωνα με το έγγραφο που διέρρευσε, είχε «στολίσει» με τον χειρότερο τρόπο τους πρώην ηγέτες των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε.
Οι προσβολές που εκστόμισε τότε ο κ. Ερντογάν κατά Γιούνκερ και Τουσκ δεν διαφέρουν επί της ουσίας από τη διαδικασία των «μουσικών καρεκλών» στην οποία είχε υποβάλει πριν από μερικούς μήνες την νυν πρόεδρο της Κομισιόν. Όπως όλοι θυμόμαστε, ο κ. Ερντογάν πρόσφερε καρέκλα δίπλα του μόνο στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, αφήνοντας όρθια, αμήχανη και προσβεβλημένη την πρόεδρο της Κομισιόν. Βεβαίως, η πολιτική υπόληψη είναι κάτι που εξασφαλίζει κάποιος με τη συμπεριφορά του στην πολιτική σκηνή. Όπως βεβαίως και η πολιτική ανυποληψία. Και αυτό ισχύει και για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία όσο βλέπει «υβριδικές επιθέσεις» κατά της Ε.Ε. από το καθεστώς του Μίνσκ και κλείνει τα μάτια σε ανάλογες επιθέσεις του καθεστώτος της Άγκυρας, κινδυνεύει να αυτοανακηρυχθεί πολιτικά ανυπόληπτη. Και όχι μόνον στα μάτια του Ταγίπ Ερντογάν.
