ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Ερντογάν Vs Ακιντζί

Του Χάρη Γεωργιάδη

Του Χάρη Γεωργιάδη

Το ολοένα και πιο βαθύ χάσμα μεταξύ Τουρκίας και Δύσης επιβαρύνει δραστικά την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού. Αυτό είναι το συμπέρασμα που αναδεικνύεται μέσα από τη σφοδρή επίθεση των Ερντογάν και Τσαβούσογλου εναντίον του Τουρκοκύπριου ηγέτη. Τα όσα έχουν καταλογίσει τόσο ο Τούρκος πρόεδρος όσο και ο ΥΠΕΞ στον Μουσταφά Ακιντζί, με αφορμή τα όσα ο τελευταίος ανέφερε σε συνέντευξή του, είναι πραγματικά άνευ προηγουμένου. Ακόμη πιο σημαντική όμως είναι η διαπίστωση της ριζικά διαφοροποιημένης πορείας της Τουρκίας, σε σχέση με αυτή που είχε αρχικά επιλέξει το ΑΚΡ, όταν είχε ανέλθει στην εξουσία πριν από είκοσι σχεδόν χρόνια. Ο αρχικός πολιτικός προσανατολισμός του ΑΚΡ, όπως είχε χαραχθεί από το δίδυμο Ερντογάν-Γκιουλ, ήταν ευρωπαϊκός και φιλοδυτικός. Η προώθηση των σχέσεων της Τουρκίας με την Ε.Ε. ήταν ψηλά στην ατζέντα της τουρκικής ηγεσίας. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το ΑΚΡ, παρά το ότι ήταν και παραμένει κόμμα ισλαμικό, δεν είχε κανένα ενδοιασμό να επιδιώξει την συμμετοχή του ως συνδεδεμένο μέλος στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, την ομάδα δηλαδή των χριστιανοδημοκρατών και της ευρωπαϊκής φιλελεύθερης κεντροδεξιάς.

Στο εσωτερικό της Τουρκίας, το ΑΚΡ είχε αρχικά επιλέξει την οδό του εκσυγχρονισμού και της εκδημοκρατικοποίησης, προωθώντας με τρόπο σταδιακό και προσεκτικό τον περιορισμό του ρόλου των ενόπλων δυνάμεων και την πραγματοποίηση ανοιγμάτων στους Κούρδους. Σε αυτό το πλαίσιο, καταγράφηκε βελτίωση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η οποία τονίστηκε συμβολικά από ορισμό του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας Κώστα Καραμανλή ως κουμπάρου στον γάμο της κόρης του Ερντογάν. Και σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, προέκυψε πράγματι ένα παράθυρο ευκαιρίας για την επίλυση του κυπριακού, παράλληλα με την επιτυχή κατάληξη της προσπάθειας για την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. Η διακριτική περιθωριοποίηση του Ραούφ Ντενκτάς ήταν ίσως η πιο σημαντική ένδειξη της ετοιμότητας της Τουρκίας να συζητήσει σοβαρά για την λύση του κυπριακού, χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει ότι η όποια διαπραγμάτευση θα ήταν απλή και εύκολη.

Αυτή η ευκαιρία παρήλθε. Η σημερινή αποτύπωση των δεδομένων σε σχέση με το πού οδηγεί την Τουρκία ο Ερντογάν δεν θα μπορούσε να ήταν πιο διαφορετική. Ο αντιδυτικισμός και η εθνική περιχαράκωση είναι το βασικό χαρακτηριστικό της ρητορικής της τουρκικής ηγεσίας, η οποία αντανακλά τις αντιλήψεις μιας διερευνώμενης μερίδας της τουρκικής κοινωνίας. Μπορεί να μην τίθεται θέμα αμφισβήτησης της συμμετοχής της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, αλλά η ευρωπαϊκή προοπτική έχει εγκαταλειφθεί και η σχέση με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ έχει κλονιστεί. Η Τουρκία δεν θεωρείται πλέον ο πιστός σύμμαχος και ο σταθερός στυλοβάτης του δυτικού συστήματος ασφάλειας. Στο δε εσωτερικό, ο εκδημοκρατισμός έχει δώσει τη θέση του στον αυταρχισμό, στις πολιτικές διώξεις και στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι αναφορές του Μουσταφά Ακιντζί υπέρ της ομοσπονδιακής επανένωσης της Κύπρου, υπέρ της Ε.Ε. και κατά της προσάρτησης των κατεχομένων από την Τουρκία, θα μπορούσαν να θεωρηθούν και ως έκφραση αντίδρασης μπροστά στην διαφαινόμενη διολίσθηση της Τουρκίας σε άλλα μονοπάτια, που έχει οδηγήσει πολλούς μετριοπαθείς Τούρκους στην απελπισία και που απειλεί να συμπαρασύρει και τους Τουρκοκύπριους. Η ένταση της αντίδρασης τους καθεστώτος Ερντογάν μάλλον καταδεικνύει ότι τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Και ίσως αυτό που θα πρέπει να αναμένουμε, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, είναι ακόμη πιο έντονες πιέσεις εκ μέρους της Τουρκίας σε όλα τα μέτωπα –ενεργειακά, μεταναστευτικό, Αμμόχωστος– περιλαμβανομένης της προβολής στρατιωτικής ισχύος. Τυχόν νέος γύρος συνομιλιών αναπόφευκτα θα διεξαχθεί μέσα σε αυτό το περιβάλλον πιέσεων από μια Τουρκία που θεωρεί πως είναι μεγάλη περιφερειακή δύναμη. Για όλα αυτά πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Ούτε η ωραιοποίηση μιας αντικειμενικά δύσκολης κατάστασης, ούτε η δογματική και στείρα άρνηση, ούτε και η ψευδαίσθηση της ακινησίας μπορούν να αποτελέσουν ασφαλείς επιλογές για τον Ελληνισμό.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
X