Γράφουν οι Σταύρος Παπαντωνίου και Τάνια Γεωργιοπούλου
Δύσκολο –και κρίσιμο– στοίχημα συνιστά για την κυβέρνηση τα αγροτικά μπλόκα να φύγουν από τους εθνικούς δρόμους πριν από τα Χριστούγεννα. Τυχόν παράταση των κινητοποιήσεων θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ομαλή λειτουργία της αγοράς, αλλά και στις μετακινήσεις των πολιτών την περίοδο των εορτών. Υπό το ανωτέρω πρίσμα, το Μέγαρο Μαξίμου διατηρεί ανοικτή την πρόσκληση στους αγρότες για διάλογο, παρότι αρνήθηκαν την πρόταση να συναντηθούν χθες με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Οι κρατήσεις καταλυμάτων για τις ημέρες των εορτών στους ορεινούς προορισμούς έχουν «παγώσει», ενώ αγωνία υπάρχει σε βιομηχανία και εμπόριο, όπου αυτή την περίοδο παράγεται μεγάλο μέρος του ετήσιου τζίρου τους.
Αγωνία στο Μαξίμου για γιορτές χωρίς μπλόκα
Του Σταύρου Παπαντωνίου
Χωρίς χρονοτριβές χθες η κυβέρνηση αποφάσισε να απαντήσει στα αιτήματα των αγροτών, καλώντας τους επίσημα, μέσω του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα, σε διάλογο. Πριν από τη σύντομη τοποθέτηση του υπουργού, που ουσιαστικά είχε ένα βασικό νόημα, την έναρξη του διαλόγου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης είχε φροντίσει να θέσει το πλαίσιο. «Υπάρχουν αιτήματα που είναι λογικά και χωρίς να εκτρέπονται τα δημόσια οικονομικά και μια λογική παροχών στην οποία δεν θα μπει η κυβέρνηση», είπε, μιλώντας για «αιτήματα που δεν μπορεί να ικανοποιηθούν λόγω των κανόνων της Ε.Ε.».
Για την κυβέρνηση, όπως φάνηκε από τα λεγόμενα τόσο του κ. Μαρινάκη όσο και του κ. Τσιάρα, το μείζον είναι στις γιορτές να υπάρχουν ανοιχτοί δρόμοι. Η ομαλή κίνηση της οικονομίας που σε πολλές περιοχές αγγίζει το 40% του ΑΕΠ όλης της χρονιάς αποτελεί για το Μαξίμου βασική προτεραιότητα, καθώς γνωρίζει πως αν η εορταστική κίνηση «πέσει» και δεν υπάρξουν «ομαλά Χριστούγεννα», τότε η αντίδραση της «αγοράς» δεν θα είναι μόνο απέναντι στους αγρότες, αλλά και απέναντι στην κυβέρνηση που δεν βρήκε το αντίδοτο στις κινητοποιήσεις. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει παράδοση. Για την κυβέρνηση που δείχνει να συζητάει πολλά από τα αιτήματα των αγροτών, η μη μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ αποτελεί κόκκινη γραμμή.
Είναι μια πρωτοβουλία που ανήκει στον πρωθυπουργό και ήδη έχει γίνει κοπιαστική δουλειά για να προχωρήσει. Στο Μαξίμου δεν συζητούν καν τη ματαίωση αυτής της πρωτοβουλίας παρά τις αντιδράσεις των αγροτών.
Οι δυσκολίες
Το βασικό, πάντως, για την κυβέρνηση, όπως προελέχθη, είναι να προχωρήσει η συζήτηση άμεσα μέχρι τον τελικό στόχο που είναι το κλείσιμο ενός ραντεβού με τον πρωθυπουργό και τελικά η αποχώρηση των αγροτών από τα μπλόκα μέχρι τις γιορτές. Η προσπάθεια, όμως, μόνο εύκολη δεν είναι, όπως φάνηκε από την άρνηση των αγροτών στο πρώτο κάλεσμα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Οι κινητοποιήσεις είναι τεράστιες, τα αιτήματα πολλά και η κυβέρνηση έχει συγκεκριμένους περιορισμούς πλέον από την Ε.Ε. Με δεδομένο πως ο χρόνος για τα Χριστούγεννα μετράει αντίστροφα, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος πως θα υπάρξει αίσιο τέλος. Η πίεση, μάλιστα, για την κυβέρνηση είναι αμφίδρομη. Οι θεσμικοί φορείς της παραγωγής, της βιομηχανίας, της μεταποίησης, του εμπορίου και των εξαγωγών της Ελλάδας, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος και ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων εξέφρασαν τη βαθιά ανησυχία τους από την άρνηση των αγροτών να προσέλθουν σε διάλογο, μιλώντας για τις επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία.
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση, εκτός από τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών που είναι πιθανό να έχουν οικονομικό κόστος από τη μείωση της εορταστικής κίνησης λόγω των μπλόκων και των θεσμικών φορέων, έχει να αντιμετωπίσει και την πολιτική πίεση. Ψηφοφόροι της Ν.Δ. πιέζουν για πιο σκληρή αντιμετώπιση των αγροτών, καθώς θεωρούν πως γίνεται ένας εκβιασμός και η κυβέρνηση δεν αντιδρά όσο σκληρά θα έπρεπε. Αυτή την ισορροπία προσπάθησε να κρατήσει χθες ο κ. Μαρινάκης. Ερωτηθείς για την αναφορά του στις «νομικές συνέπειες» που έκανε στη Βουλή το απόγευμα του Σαββάτου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σχολίασε πως «υπάρχουν όρια που δεν πρέπει να ξεπεραστούν, το να κλείνεις λιμάνια ή αεροδρόμια δεν είναι κινητοποιήσεις αποδεκτές από το κοινωνικό σύνολο», προσθέτοντας πως «εγώ μίλησα για τις συνέπειες του νόμου, εμείς εμείς τον νόμο οφείλουμε να εφαρμόσουμε».
Στην κυβέρνηση συνεπώς είναι εν αναμονή της απάντησης των αγροτών, με τα περιθώρια πάντως συνάντησης με τον πρωθυπουργό να μην είναι απεριόριστα, καθώς μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού ο πρωθυπουργός θα αναχωρήσει για τις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής.
«Παράθυρο» για επιπλέον μέτρα στήριξης των αγροτών
Της Τάνιας Γεωργιοπούλου
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας άνοιξε χθες με τις δηλώσεις του «παράθυρο» για επιπλέον μέτρα στήριξης των αγροτών στους τομείς όπου υπάρχουν περιθώρια, θέτοντας ένα πλαίσιο για την έναρξη διαλόγου. Η αντίδραση από την πλευρά των αγροτών είναι αρνητική προς το παρόν, αφού έκαναν λόγο για «ασαφείς δεσμεύσεις» και «ασπιρίνες». Η όποια συνάντηση με την κυβέρνηση, εφόσον οργανωθεί, θα γίνει προς το τέλος της εβδομάδας, ανέφερε ο κ. Κώστας Τζέλλας, εκπρόσωπος του μπλόκου της Καρδίτσας.
Σήμερα αλλά και αύριο θα πραγματοποιηθούν συσκέψεις στα μπλόκα που έχουν στηθεί σε όλη την Ελλάδα προκειμένου να αποφασιστούν οι ενέργειες των επόμενων ημερών. Χθες, αγρότες είχαν συγκεντρωθεί έξω από το δικαστήριο που θα γινόταν η δίκη των δύο αγροτών που συνελήφθησαν στα επεισόδια στη Θεσσαλία στις 30 Νοεμβρίου, ημέρα έναρξης των κινητοποιήσεων. Τελικά όμως το δικαστήριο αναβλήθηκε για τις 14 Οκτωβρίου 2026. Χθες επίσης, το τελωνείο στον Προμαχώνα έκλεισε και πάλι για αρκετές ώρες, με αποτέλεσμα εκατοντάδες φορτηγά να σχηματίσουν ουρά.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης αναγνώρισε ότι υπάρχουν προβλήματα προς αντιμετώπιση και χαρακτήρισε κάποια από τα αιτήματα «δίκαια», σημειώνοντας ότι «αντανακλούν τις πιέσεις που δέχεται ο πρωτογενής τομέας από το κόστος παραγωγής, τις διεθνείς εξελίξεις και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης». Απαντώντας στα αιτήματα των αγροτών, ο κ. Τσιάρας εστίασε την προσοχή του στα θέματα στα οποία μπορούν να ληφθούν μέτρα στο πλαίσιο της Ε.Ε. και των ευρωπαϊκών κανονισμών αλλά και των δημοσιονομικών περιθωρίων που υπάρχουν. Δεν έδωσε συγκεκριμένες απαντήσεις, ωστόσο άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι υπάρχουν περιθώρια.
Ο υπουργός άφησε περιθώρια να εξεταστούν παρεμβάσεις που αφορούν το κόστος παραγωγής, χωρίς να αναφερθεί σε συγκεκριμένα μέτρα στην ενέργεια, με τη διασφάλιση σταθερής και πιο χαμηλής τιμής για το αγροτικό ρεύμα, στα καύσιμα και ειδικότερα στο ζήτημα του αγροτικού πετρελαίου στην αντλία, στον ΕΛΓΑ, με άμεσες αλλαγές στον κανονισμό ώστε οι αποζημιώσεις να καλύπτουν το 100% της ασφαλιζόμενης ζημίας. Να σημειωθεί ότι η κάλυψη του 100% της ασφαλιζόμενης ζημίας προϋποθέτει ότι θα χρειαστεί μεγάλο κονδύλι του κρατικού προϋπολογισμού, δεδομένου ότι ο ΕΛΓΑ δεν διαθέτει τα κονδύλια που θα απαιτηθούν.
Οσον αφορά τις πληρωμές, ο υπουργός σημείωσε ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν ομαλοποιηθεί, απαντώντας εμμέσως στο αίτημα των αγροτών για άμεση εξόφληση των οφειλομένων από επιδοτήσεις και αποζημιώσεις. Πάντως, παρά τη ροή χρημάτων τις τελευταίες εβδομάδες πολλοί αγρότες και κτηνοτρόφοι δεν έχουν λάβει χρήματα ή έχουν δει πολύ μικρότερα ποσά στον λογαριασμό τους, ακριβώς λόγω των προβλημάτων που προκάλεσε το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, για το οποίο όμως η πλειονότητα των αγροτών δεν φέρει ευθύνη.
Στα αιτήματα των αγροτών συμπεριλαμβανόταν και η μη μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ. Πηγές των αγροτών ανέφεραν ότι αυτή η μεταφορά, που μάλιστα πραγματοποιείται υπό πίεση, δεν εξασφαλίζει ότι το νέο σύστημα θα αποκτήσει άμεσα την απαραίτητη τεχνογνωσία ώστε να προχωρήσουν απρόσκοπτα οι πληρωμές.
Από την άλλη είναι σαφές ότι μαξιμαλιστικά αιτήματα όπως ο καθορισμός ελάχιστων εγγυημένων τιμών για τα αγροτικά προϊόντα δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν στο πλαίσιο της Ε.Ε. και των κανόνων της. Μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) έρχονται οι επιδοτήσεις, την εξόφληση των οποίων –και δικαίως– ζητούν οι αγρότες. Επιδοτήσεις και εγγυημένες τιμές δεν πάνε μαζί υπό τις παρούσες συνθήκες.
