Του Αθανάσιου Έλλις
Ευθύνες, ναι, υπάρχουν. Ακόμη και σε μια βιβλική καταστροφή, ακόμη και όταν η φύση φθάνει στα όριά της, γίνονται λάθη, διαπιστώνονται κενά, παρατηρείται ολιγωρία, υπάρχουν ευθύνες.
Τα προβλήματα είναι διαχρονικά και χιλιοειπωμένα. Σήμερα στο Μάτι και στη Μάνδρα, χθες στην Πάρνηθα και στην Ηλεία, προχθές στις πλημμύρες της Αττικής. Κάθε φορά, μετά από μια καταστροφή, μικρότερη ή μεγαλύτερη, τα επισημαίνουμε και τα αναλύουμε.
Μέχρι τωρα η αντίδραση της αντιπολίτευσης υπήρξε νηφάλια και μετρημένη. Αλλά θα ακουστούν κατηγορίες για τις ευθύνες του Τσίπρα, όπως ακούσθηκαν το 2007 για τις ευθύνες του Καραμανλή. Και είναι βέβαιο ότι οι σημερινοί κυβερνώντες θα εκτοξεύσουν ανάλογες κατηγορίες για ευθύνες του Μητσοτάκη, εάν ο τελευταίος αναρριχηθεί στην πρωθυπουργία, βρεθούν αυτοί στην αντιπολίτευση, και συμβεί κάτι ανάλογο. Το έκαναν άλλωστε το 2007.
Αλλά όταν όλη η Ελλάδα είναι κτισμένη αυθαίρετα - ακόμη και το Μαρούσι πνίγηκε - ολόκληροι οικισμοί θα βρίσκονται στο έλεος της κάθε θεομηνίας. Μπαζωμένα ρέματα, παράνομα σπίτια αλλά και εργοστάσια, ακόμη και δημοτικά κτίρια. Αυτή είναι η ελληνική πραγματικότητα. Η ανομία δεν έχει κομματικό πρόσημο. Το πελατειακό κράτος ήταν και είναι εδώ.
Τί κάνουμε, λοιπόν; Το πρώτο βήμα θα έπρεπε να είναι αυτονόητο. Οποια δασική περιοχή καεί, δεν οικοδομείται. Αναδασώνεται. Ολοι το λένε, όλοι το υποστηρίζουν. Αλλά «κάτι» συμβαίνει και μετά από λίγο καιρό στις καμένες περιοχές ξεπετάγονται σπίτια, ενίοτε βίλες με πισίνες. Φταίει ο αστυνομικός, ο πολεοδόμος, ο δήμαρχος; Το βέβαιο είναι ότι κάποιος φταίει. Ναι, ευθύνες υπάρχουν.
Τι άλλο πρέπει να συμβεί, πόσοι άλλοι άνθρωποι πρέπει να χάσουν τη ζωή τους, για να καθίσουν να χαράξουν μακρόπνοα σχέδια από κοινού, και, κυρίως, να συμφωνήσουν ότι θα τα υλοποιήσουν με συνέπεια και συνέχεια.
Αντί να ωρύονται και να καταγγέλλουν ο ένας τον άλλο, θα τιμήσουν περισσότερο τη μνήμη των νεκρών αν δεσμευθούν και αρχίσουν να κάνουν, όλοι, αυτά που έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και δεκαετίες.
Αλλά πέραν των διαχρονικών παθογενειών, είναι σαφές ότι έγιναν και λάθη στη διαχείριση. Οι ειδικοί επισημαίνουν την ανάγκη προληπτικού σχεδιασμού, που περιλαμβάνει τα κατάλληλα υλικά, αλλά και ανθρώπους.
Οπως έγραψε στην «Κ» ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Kώστας Συνολάκης, η έκβαση της κατάσβεσης μιας πυρκαγιάς κρίνεται πάντα από την αρχική επέμβαση - οι Γάλλοι πυροσβέστες λένε ότι «το πρώτο λεπτό η πυρκαγιά σβήνεται με ένα ποτήρι νερό, το δεύτερο λεπτό με έναν κουβά νερό, το τρίτο λεπτό με μια δεξαμενή νερό, μετά κάνουμε ό,τι μπορούμε» - καθώς η Πολιτική Προστασία πρέπει να προβλέπει την εξέλιξη της πυρκαγιάς και με βάση αυτή την πρόβλεψη να κατανέμει τα διαθέσιμα μέσα, αλλιώς εάν περιμένουμε να αλλάξει η διεύθυνση του ανέμου, είναι ήδη αργά.
Οι διαχρονικές παθογένειες είναι μεγάλες και γνωστές. Αλλά είναι σαφες ότι την περασμένη Δευτέρα δεν έγιναν όλα τέλεια. Πρέπει κάποιοι να αναλάβουν ευθύνες. Ετσι συμβαίνει στις ευνομούμενες δημοκρατίες. Να υπάρξουν και παραιτήσεις. Εστω από ευθιξία.
