Kathimerini.gr
Από τα λογισμικά που αυτοματοποιούν ολόκληρες διαδικασίες μέχρι τους ψηφιακούς βοηθούς που εκτελούν καθήκοντα σε κλάσματα δευτερολέπτου, η Τεχνητή Νοημοσύνη ανατρέπει παραδοσιακές ισορροπίες και επαναπροσδιορίζει την αξία των δεξιοτήτων. Καθώς η διεθνής έρευνα για το μέλλον της εργασίας συνεχίζεται, το ερώτημα δεν είναι μόνο αν ορισμένα επαγγέλματα θα αλλάξουν, αλλά ποια από αυτά κινδυνεύουν περισσότερο –και με ποιον ρυθμό– να συρρικνωθούν.
«Παράγοντες όπως η πράσινη μετάβαση, η ταχεία αστικοποίηση, αλλά και η γήρανση του πληθυσμού αναδιαμορφώνουν ριζικά τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Βλέπουμε ότι το ενδιαφέρον πλέον στρέφεται σε διαφορετικούς κλάδους, ενώ, την ίδια στιγμή, η αυξανόμενη γεωπολιτική αβεβαιότητα ενισχύει την πίεση για μεγαλύτερη ευελιξία και ανθεκτικότητα στις επιχειρήσεις», σημειώνει ο Σπύρος Μιχαλούλης, σύμβουλος σταδιοδρομίας και συνιδρυτής της Orientum.
«Μέσα σε αυτό το πολυσύνθετο τοπίο, η ΤΝ και ο αυτοματισμός αλλάζουν ταχύτερα από ποτέ το περιεχόμενο της εργασίας, με αποτέλεσμα κάποια επαγγέλματα –αναπόφευκτα– να χάνονται», προσθέτει.
Η «Εκθεση για το Μέλλον της Εργασίας 2025» (Future of Jobs Report 2025) του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) σε περίπου 300 σελίδες αποτυπώνει αυτές τις εξελίξεις, συνδυάζοντας τις προβλέψεις χιλιάδων εργοδοτών σε παγκόσμιο επίπεδο με τα στατιστικά δεδομένα απασχόλησης της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO). Ενα από τα βασικά συμπεράσματα είναι η διαμόρφωση μιας λίστας επαγγελμάτων που κινδυνεύουν με συρρίκνωση ή και με εξαφάνιση έως το 2030.
Η λίστα με τα 15 επαγγέλματα στο «κόκκινο»
Βάσει της Εκθεσης, τα επαγγέλματα που αναμένεται να συρρικνωθούν περισσότερο μέσα στην επόμενη πενταετία (Top fastest declining jobs) είναι τα εξής:
- Ταχυδρόμοι/υπάλληλοι ταχυδρομικών υπηρεσιών
- Ταμίες και υπάλληλοι τραπεζών
- Υπάλληλοι καταχώρισης δεδομένων
- Ταμίες και υπάλληλοι εκδοτηρίων εισιτηρίων
- Διοικητικοί βοηθοί και εκτελεστικοί γραμματείς
- Εργαζόμενοι στον κλάδο των εκτυπώσεων και συναφών επαγγελμάτων
- Υπάλληλοι λογιστηρίου, τήρησης βιβλίων και μισθοδοσίας
- Υπάλληλοι καταγραφής και αποθήκευσης υλικών
- Συνοδοί και ελεγκτές μεταφορών
- Πωλητές από πόρτα σε πόρτα και πλανόδιοι πωλητές
- Γραφίστες
- Εκτιμητές ζημιών, ελεγκτές απαιτήσεων και ερευνητές ασφαλιστικών υποθέσεων
- Νομικοί λειτουργοί
- Νομικοί γραμματείς
- Τηλεπωλητές
Ποια επαγγέλματα κινδυνεύουν περισσότερο από την αυτοματοποίηση
Τα επαγγέλματα που απειλούνται περισσότερο, σύμφωνα με την ίδια Εκθεση, από την αυτοματοποίηση και τα ψηφιακά συστήματα εντοπίζονται κυρίως στους παρακάτω άξονες:
– Γραμματειακές και διοικητικές θέσεις: Αυτοματοποιούνται μέσω ψηφιακών βοηθών, αυτοματοποίησης ροών εργασίας και συστημάτων συνομιλίας (chatbots).
– Ταμίες και υπάλληλοι συναλλαγών (σούπερ μάρκετ, γκισέ, εισιτήρια): Αντικαθίστανται από αυτόματους ταμειακούς σταθμούς, ηλεκτρονικές πληρωμές και συστήματα self-service.
– Τηλεφωνητές και telemarketers: Αντικαθίστανται μέσω τηλεφωνικών ψηφιακών βοηθών και αυτοματοποιημένων κέντρων κλήσεων (call centers).
– Λογιστές και βοηθοί λογιστηρίου: Αυτοματοποιούνται από συστήματα λογιστικής (ERP) και εργαλεία λογιστικής βασισμένα σε ΤΝ.
– Υπάλληλοι καταχώρισης δεδομένων: Επαναλαμβανόμενες εργασίες καταγραφής εκτελούνται πλέον από λογισμικό.
– Εργαζόμενοι στον κλάδο των εκτυπώσεων: Επηρεάζονται από την πλήρη ψηφιακή μετάβαση και από συστήματα διάταξης σελίδων με ΤΝ.
– Υπάλληλοι βιβλιοθηκών και αρχειοθέτησης: Ηλεκτρονικά αρχεία, αναγνώριση χαρακτήρων (OCR) και ΤΝ μειώνουν την ανάγκη για χειροκίνητη διαχείριση εγγράφων.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Στην περίπτωση της Ελλάδας, τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop) δείχνουν ότι η συρρίκνωση αυτών των επαγγελμάτων βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Η μεγαλύτερη πτώση εντοπίζεται σε ειδικότητες χαμηλής ή μεσαίας εξειδίκευσης και αφορά ρόλους με επαναληπτικά καθήκοντα.
Είναι ενδεικτικό ότι οι γραμματειακές θέσεις, με εξαίρεση τους υπαλλήλους γενικών καθηκόντων και εξυπηρέτησης πελατών, παρουσιάζουν σταθερή μείωση στη χώρα μας. Την ίδια ώρα, ο δείκτης έλλειψης εργατικού δυναμικού δείχνει ότι η ζήτηση για καθαρά διοικητικές θέσεις θα συνεχίσει να μειώνεται έως το 2035.
«Η συρρίκνωση αυτών των επαγγελμάτων οφείλεται σε ένα σύνολο παραγόντων που συνδέονται άμεσα με την τεχνολογική και κοινωνική μετάβαση της εποχής», σημειώνει ο σύμβουλος σταδιοδρομίας και συνιδρυτής της Orientum Νίκος Παυλάκος και προσθέτει: «Οσο η χρήση ρομπότ και αυτόνομων συστημάτων αναλαμβάνει όλο και περισσότερα καθήκοντα ρουτίνας, τόσο περιορίζεται η ανάγκη για ανθρώπινη παρέμβαση, μειώνοντας σταδιακά τη χρησιμότητά της σε παραδοσιακούς διοικητικούς και υποστηρικτικούς ρόλους».
Ο ευρωπαϊκός οργανισμός προβλέπει επίσης ότι θα περιοριστούν τα χειρωνακτικά τεχνικά επαγγέλματα –όπως μεταλλουργοί, μηχανουργοί και εργαζόμενοι σε παλαιότερες βιομηχανικές γραμμές παραγωγής– καθώς αυτοματοποιούνται. Επιπλέον, τα επαγγέλματα που σχετίζονται με την αρχειοθέτηση και τις εκτυπώσεις είναι ανάμεσα σε εκείνα που θα εμφανίσουν τις μεγαλύτερες απώλειες θέσεων εργασίας.
Στον τομέα της γεωργίας, που αποτελούσε διαχρονικά βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, καταγράφεται πλέον η μεγαλύτερη και σταθερότερη συρρίκνωση έως το 2035. Το Cedefop προβλέπει ετήσια πτώση της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα μεταξύ -3,6% και -4,2%, εξέλιξη που αποδίδεται στη συνεχιζόμενη μείωση της γεωργικής εργασίας, στη γήρανση του εργατικού δυναμικού και στην αυξανόμενη υποκατάσταση χειρωνακτικών καθηκόντων από συστήματα αυτοματισμού.
