Kathimerini.gr
Ένας κόσμος χωρίς την Άνγκελα Μέρκελ στην καγκελαρία της Γερμανίας μπορεί να είναι πιο επικίνδυνος. Αυτή ήταν κοινή παραδοχή μεταξύ των ισχυρών επιχειρηματικών παραγόντων που παρευρέθησαν στο Νταβός. Αν και δεν υπάρχουν καθαρές ενδείξεις για ένα αρνητικό πολιτικό κλίμα εναντίον της κ. Μέρκελ, ο οικονομικός κόσμος φοβάται το τέλος μιας δεκαετίας υπό τη διακυβέρνησή της. «Δεν υπάρχει κανένας που να μπορεί να την αντικαταστήσει» δήλωσε ο πρόεδρος του Eurasia Group, Ίαν Μπρέμερ.
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι κυριάρχησαν στα πάνελ και στις συζητήσεις του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, παραγκωνίζοντας το κεντρικό θέμα στην ατζέντα που ήταν η 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Τα θέματα που τελικά απασχόλησαν τους συμμετέχοντες στο Νταβός ήταν η προεκλογική εκστρατεία των ΗΠΑ, η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, οι κραδασμοί στους κόλπους της γερμανικής κυβέρνησης λόγω του προσφυγικού ζητήματος, με τη δημοτικότητα της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ να βρίσκεται υπό απειλή.
Ισχυροί πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες εξέφρασαν την περασμένη εβδομάδα τον προβληματισμό τους από την έλλειψη ηγεσίας σε έναν κόσμο που περιβάλλεται από πολλαπλές κρίσεις. Δεδομένης της επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξης στην παγκόσμια οικονομία και της αναταραχής που επικρατεί στις διεθνείς αγορές, ελλοχεύει κίνδυνος να κλιμακωθούν οι εντάσεις εάν δεν υπάρξει μία δυναμική παρέμβαση από τις κυβερνήσεις.
Ο ιδρυτής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, Κλάους Σβαμπ, προειδοποίησε πως η μεγάλη πτώση των τιμών των εμπορευμάτων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των μεταναστών στην Ευρώπη. Ο Μαρκ Μπένιοφ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας παροχής τεχνολογικών υπηρεσιών Salesforce.com, υποστήριξε πως υπάρχει «μία κρίση ηγεσίας» σε έναν κόσμο όπου οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις μπορεί να επιδεινώνουν τις προοπτικές της μεσαίας τάξης.
Η Κίνα ήταν, επίσης, μεγάλη πηγή ανησυχίας των συμμετεχόντων στο φόρουμ. Η επιβράδυνση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου –όσο μετατοπίζει το βάρος της από τις επενδύσεις και τις εξαγωγές στην κατανάλωση και στις υπηρεσίες– προκαλεί τη μεγάλη πτώση των τιμών του πετρελαίου και των υπολοίπων εμπορευμάτων. Η δυσκολία στήριξης του γουάν και των χρηματιστηρίων οδηγεί στο συμπέρασμα πως η κυβέρνηση δεν έχει τη δυνατότητα να ελέγξει την κατάσταση.
Ένα ακόμη μείζον ζήτημα είναι η πορεία αύξησης των επιτοκίων στις ΗΠΑ μετά μία παρατεταμένη περίοδο κατά την οποία το κόστος δανεισμού φλέρταρε με το μηδέν. Επίσης, οι οικονομίες της Βραζιλίας και της Ρωσίας βρίσκονται σε ύφεση, ενώ η ανάπτυξη στην Ευρώπη παραμένει αναιμική. Προς επιβεβαίωση των φόβων αυτών, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις για ανάπτυξη το τρέχον έτος. «Αυτές είναι τεκτονικές πλάκες για την παγκόσμια οικονομία. Μεγάλη πηγή ανησυχίας είναι κατά πόσο θα μετακινηθούν» δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, Τζορτζ Οσμπορν, στο Νταβός.
Πολλοί εξέφρασαν την ανησυχία μήπως υπάρξει επιδείνωση των συνθηκών σε όλα αυτά τα ανοιχτά μέτωπα και δεν ανταποκριθούν οι κυβερνήσεις επαρκώς και αποτελεσματικά. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε, ενδεχομένως, να προκληθούν ανεπιθύμητες πολιτικές εξελίξεις. «Όταν επιδεινώνονται οι οικονομικές συνθήκες, οι κυβερνήσεις τείνουν να αποπροσανατολίζουν τους πολίτες τους» σχολίασε ο Μπιλ Μπρόουντερ, ιδρυτής της εταιρείας κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου Hermitage Capital. Εκτός της αβεβαιότητας που πυροδοτείται στις ΗΠΑ ενόψει προεδρικών εκλογών τον Νοέμβριο, παρατηρείται, ταυτόχρονα, αστάθεια στην Ευρώπη. Στη Βρετανία αναμένεται να αναγγελθεί συγκεκριμένη ημερομηνία του περιβόητου δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν προθεσμία λίγων εβδομάδων για να βρουν λύσεις στο τεράστιο κύμα μεταναστών από τη Μέση Ανατολή. «Ελπίζω να αποστασιοποιηθούν οι αγορές από την οικονομία» τόνισε ο Βιτόριο Γκρίλι, υψηλόβαθμο στέλεχος της JPMorgan Chase και πρώην υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας.
