Kathimerini.gr
ΠΑΣΧΟΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ
Δεν είναι ο πρώτος θάνατος Αμερικανού πολίτη από ασφυξία στα χέρια αστυνομικών. Ο 34χρονος Johnny Leija, έσβησε το 2011 στο νοσοκομείο του Madill, Oklahoma, από αναπνευστική ανεπάρκεια όταν αστυνομικοί πήγαν να τον ακινητοποιήσουν. Είχαν κληθεί από το νοσηλευτικό προσωπικό, επειδή ο ασθενής με πνευμονία αρνήθηκε να επιστρέψει στο δωμάτιό του και αντέδρασε βίαια στην προσπάθεια να του χορηγηθεί ηρεμιστική ένεση.
Η εφημερίδα New York Times έχει έναν αποσπασματικό αλλά μακρύ κατάλογο θανάτων πολιτών στα χέρια της αστυνομίας, υποθέσεις που όλες είχαν την ίδια κατάληξη: την απαλλαγή των οργάνων της τάξης, όχι με βάση τα γεγονότα -δηλαδή, αν άσκησαν ή όχι υπερβολική βία- αλλά με ένα νομικό κατασκεύασμα που ονομάζεται «πιστοποιημένη ασυλία». Οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, που θέσπισαν το (αγγλιστί) «Qualified immunity» έχουν σκοπό να προστατεύσουν κυβερνητικούς αξιωματούχους από μηνύσεις για αποφάσεις που παίρνουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, εκτός αν οι ενέργειές τους «παραβιάζουν ξεκάθαρα τον νόμο ή τα συνταγματικά δικαιώματα». Προστατεύει εκείνους που παίρνουν «λογικές αλλά λανθασμένες αποφάσεις σχετικά με ανοιχτά νομικά θέματα [αλλά όχι όσους] είναι καταφανώς ανίκανοι, ή όσους συνειδητά παραβιάζουν τον νόμο» (Ashcroft v. Al-Kidd, 2011)
Στο νεφέλωμα τής «ξεκάθαρης παραβίασης του νόμου» εκδόθηκαν αναρίθμητες αποφάσεις δικαστηρίων που απάλλαξαν αστυνομικούς από ξεκάθαρη υπερβολική χρήση βίας. Σύμφωνα με ανάλυση του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters τα τελευταία 15 χρόνια το Ανώτατο Δικαστήριο εξέτασε 12 εφέσεις αστυνομικών που καταδικάστηκαν για άσκηση αχρείαστης βίας και μόνο τρεις πολιτών που ζητούσαν καταδίκη αστυνομικών. Οι αποφάσεις του ήταν σχεδόν πάντα υπέρ των αστυνομικών. Η υπόθεση του Johnny Leija που προαναφέραμε, δεν έφτασε ποτέ στο Ανώτατο Δικαστήριο. Έσβησε στο εφετείο. Ο δικηγόρος της μητέρα του θύματος επιχειρηματολόγησε ότι η συμπεριφορά των αστυνομικών ήταν ξεκάθαρα παράνομη και ανέφερε προηγούμενες υποθέσεις, στις οποίες αστυνομικοί καταδικάστηκαν για υπερβολική βια ενάντια σε άοπλους και σε διανοητική σύγχυση πολίτες. «Το δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν ήταν ακριβώς ίδιες οι περιστάσεις και επομένως οι αστυνομικοί δεν είχαν λόγους να πιστεύουν ότι παραβιάζουν τον νόμο. Έτσι απέκτησαν ασυλία», σημειώνουν οι New York Times («For Cops Who Kill, Special Supreme Court Protection» 29.5.2020).
Πέρυσι 1.099 Αμερικανοί έχασαν την ζωή τους από δικαιολογημένη ή αδικαιολόγητη χρήση βίας οργάνων της τάξης. «Υπήρξαν μόνο 27 μέρες ολόκληρου του χρόνου που οι αστυνομικοί δεν σκότωσαν κάποιον», σαρκάζει ο δικτυακός τόπος mappingpoliceviolence.org. Το 24% των θυμάτων ήταν μαύροι, παρ' όλο που το ποσοστό στον γενικό πληθυσμό είναι 13%. Μεταξύ 2013-2019 το 96% των αστυνομικών που σκότωσαν κάποιον δεν πήγαν καν στο δικαστήριο και μόνο ένας στους εκατό καταδικάστηκε. Το σύνθημα «No justice, no peace» δεν είναι απειλή, είναι πραγματικότητα. Καμιά κοινωνία χωρίς δικαιοσύνη δεν μπορεί να είναι ειρηνική...
