Kathimerini.gr
Φορώντας γκρίζο κοστούμι που θύμιζε Μάο Τσετούνγκ, ο Σι Τζινπίνγκ επιθεωρούσε από την κινεζικής κατασκευής ανοιχτή λιμουζίνα του τους άνδρες και τις γυναίκες του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού που είχαν παραταχθεί στην τεράστια πλατεία Τιενανμέν του Πεκίνου. «Σύντροφοι, περάσατε δύσκολα!», φώναξε ο Κινέζος ηγέτης. «Στην υπηρεσία του λαού!», απάντησαν τα αγήματα.
Με αυτόν τον τρόπο ξεκίνησε η επιβλητική στρατιωτική παρέλαση για τον εορτασμό των 80 χρόνων από τη συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες, ναύτες και αεροπόροι παρήλασαν με το βήμα της χήνας, ενώ μαχητικά ελικόπτερα σχημάτιζαν στον ουρανό τον συμβολικό αριθμό 80. Ανάμεσα στην πληθώρα των νέων όπλων που παρουσιάστηκαν, ξεχώρισαν πυροβόλα λέιζερ, γιγάντια υποβρύχια drones, ρομποτικοί λύκοι, διηπειρωτικοί πύραυλοι που μπορούν, σύμφωνα με το Πεκίνο, να πλήξουν οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, και υπερηχητικοί, σχεδιασμένοι για να πλήξουν, αν χρειαστεί, εχθρικά σκάφη στη θάλασσα. Οι τελευταίοι είναι βέβαιον ότι θα βρίσκονται από χθες στο μικροσκόπιο τόσο της Ταϊβάν όσο και των ΗΠΑ.
Ανάγνωση εικόνων
Οι πιο εντυπωσιακές εικόνες, ωστόσο, δεν αφορούσαν τα οπλικά συστήματα, αλλά το πολιτικό μήνυμα του χθεσινού εορτασμού: εικόνες που έδειχναν τον Σι Τζινπίνγκ να οδεύει προς την εξέδρα των επισήμων έχοντας στα δεξιά του τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και στα αριστερά του τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν. Οι τρεις ηγέτες κράτησαν την ίδια διάταξη πάνω στην εξέδρα, έχοντας πίσω τους άλλους 23 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, σε μια προσεκτικά σκηνοθετημένη χορογραφία που έστειλε μηνύματα αποφασιστικότητας προς τη συλλογική Δύση.
Μηνύματα που δεν έμειναν ασχολίαστα από τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος έγραψε στη διαδικτυακή πλατφόρμα του Truth Social ότι «το μεγάλο ερώτημα» είναι κατά πόσον ο Σι «θα μνημονεύσει την τεράστια υποστήριξη και το αίμα που προσέφεραν οι ΗΠΑ στην Κίνα ώστε να διατηρήσει την ελευθερία της», σπεύδοντας να προσθέσει: «Παρακαλώ διαβιβάστε τους πιο θερμούς χαιρετισμούς μου στον Βλαντιμίρ Πούτιν και στον Κιμ Γιονγκ Ουν καθώς θα συνωμοτείτε εναντίον των ΗΠΑ». Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ απάντησε ότι «ουδείς έχει τη διάθεση ή τον χρόνο να ασχοληθεί με συνωμοσίες».
Μιλώντας ενώπιον 50.000 προσκεκλημένων στην τελετή, ο Σι διακήρυξε ότι «κανένας εισβολέας δεν κατάφερε ποτέ να εκφοβίσει το κινεζικό έθνος» και ότι η άνοδος της Κίνας στον διεθνή στίβο είναι «αδύνατον να αναχαιτισθεί». Χωρίς να αναφερθεί ευθέως στις ΗΠΑ και στους συμμάχους τους, υποστήριξε ότι «σήμερα η ανθρωπότητα καλείται εκ νέου να επιλέξει ανάμεσα στην ειρήνη και τον πόλεμο, στον διάλογο και τη σύγκρουση, στη συνεργασία στη βάση του αμοιβαίου οφέλους και τα παιχνίδια μηδενικού αθροίσματος». Στη μεγάλη δεξίωση που ακολούθησε, ο Κινέζος ηγέτης προειδοποίησε για τον κίνδυνο να κυριαρχήσει στις διεθνείς υποθέσεις «ο νόμος της ζούγκλας», κάνοντας υπαινιγμό για τις μονομερείς κυρώσεις και επεμβάσεις των ΗΠΑ.
Διμερής συνάντηση
Μετά τη λήξη της παρέλασης, οι Βλαντιμίρ Πούτιν και Κιμ Γιονγκ Ουν είχαν διμερή συνάντηση στον επίσημο ξενώνα που φιλοξενούσε αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων. Ο Ρώσος πρόεδρος ευχαρίστησε τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας για τους χιλιάδες στρατιώτες του που πολέμησαν στο πλευρό των Ρώσων στο μέτωπο του Κουρσκ, ενώ ο Κιμ δήλωσε ότι είναι έτοιμος να παράσχει οποιαδήποτε περαιτέρω βοήθεια χρειάζεται η Ρωσία.
Από την πλευρά της η ύπατη εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε. Κάγια Κάλας υποστήριξε ότι αυτό που είδαμε στο Πεκίνο ήταν «μια αυταρχική συμμαχία να αναζητάει ταχεία διαδικασία προς μια νέα τάξη πραγμάτων» εναντίον της Δύσης. Υπενθυμίζοντας τη στήριξη της Ρωσίας από την Κίνα στον πόλεμο της Ουκρανίας, τόνισε ότι διαμορφώνεται μια νέα διεθνής πραγματικότητα, την οποία η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει.
Απόντες Ερντογάν και Μόντι
Στη διήμερη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, στην κινεζική πόλη Τιαντζίν, που προηγήθηκε της χθεσινής παρέλασης, δύο παρουσίες έκαναν τη μεγαλύτερη εντύπωση: εκείνη του Ταγίπ Ερντογάν, του μοναδικού ηγέτη χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ που παρευρέθη σε μια οργάνωση στρατιωτικής (και όχι μόνον) συνεργασίας υπό την ηγεμονία του Πεκίνου και της Μόσχας, όπως και εκείνη του πρωθυπουργού της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι, η χώρα του οποίου έχει ανοιχτές εδαφικές διαφορές με την Κίνα. Κατά τη χθεσινή παρέλαση, ουδείς των εκ των δύο ηγετών παρευρέθη κρατώντας ισορροπίες ανάμεσα στο στρατόπεδο Ρωσίας – Κίνας και τη Δύση. Ο Ινδός πρωθυπουργός επιδιώκει αντίβαρα έναντι του Τραμπ, ο οποίος τον πιέζει με τους εξοντωτικούς δασμούς, αλλά όχι μέχρι του σημείου να αναζητήσει συμμαχία με την Κίνα – άλλωστε προτού πάει στην Τιαντζίν είχε φροντίσει να συναντηθεί με την πολιτική ηγεσία της Ιαπωνίας. Από την πλευρά του ο Ερντογάν έχει βελτιώσει κατά πολύ τις σχέσεις του με την Κίνα από την εποχή που μιλούσε για «γενοκτονία» της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων, αλλά και αυτός δεν θέλει να έρθει σε μετωπική αντιπαράθεση με τον Τραμπ. Στη χθεσινή παρέλαση παρευρέθησαν, μεταξύ άλλων, οι πρόεδροι του Ιράν Μασούντ Πεζεσκιάν, της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο και ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο, ο μόνος ηγέτης χώρας-μέλους της Ε.E. που έδωσε το «παρών». Η Ουγγαρία έστειλε στο Πεκίνο τον ΥΠΕΞ και η Νότια Κορέα τον πρόεδρο της Βουλής.
Η παρέλαση, σαφές μήνυμα στον Τραμπ
Ο διπλωματικός πυρετός των τελευταίων ημερών στο Πεκίνο ήταν σχεδιασμένος για να στείλει σαφές μήνυμα στην κυβέρνηση Τραμπ, γράφει το BBC σε χθεσινή ανάλυσή του. «Θέλετε να κάνετε την Αμερική Μεγάλη Ξανά; Σας προσφέρουμε εναλλακτική λύση στην αμερικανική ηγεμονία». Αυτό ήταν το μήνυμα που έστειλαν οι ηγέτες της Κίνας, της Ρωσίας και της Ινδίας με τα χαμόγελά τους στη σύνοδο της Σαγκάη την Κυριακή και τη Δευτέρα. Αυτός ήταν άλλωστε ο λόγος που ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αποκάλεσε τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ «αληθινό φίλο», με τον Κινέζο ηγέτη να χαρακτηρίζει τον Πούτιν «παλιό φίλο», νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. Αυτός είναι επίσης ο λόγος που ο Σι, ο Πούτιν και ο Βορειοκορεάτης ηγέτης Κιμ Γιονγκ Ουν πραγματοποίησαν κοινή εμφάνιση στη χθεσινή στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο. Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτοί οι ηγέτες ξεπέρασαν τις διαφορές τους, αλλά ότι θα τις παραμερίσουν προσωρινά απέναντι σε κοινό αντίπαλο.
Η παρέλαση στο Πεκίνο έδωσε την ευκαιρία στον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό να επιδείξει το εκτενές πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του. Η Κίνα ηγείται αυτή τη στιγμή στην κατασκευή προηγμένων drones αλλά και υπερηχητικών πυραύλων, ικανών να ταξιδεύουν με ταχύτητα πέντε φορές μεγαλύτερη από αυτήν του ήχου. Το Πεκίνο έχει πραγματοποιήσει επίσης μεγάλες επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη και στα αυτόνομα οπλικά συστήματα, όπως το γιγάντιο υποβρύχιο drone AJX002, μήκους 18 μέτρων, ικανό να μεταφέρει πυρηνικό οπλισμό. Το κινεζικό πυρηνικό οπλοστάσιο, που απαριθμεί εκατοντάδες πυραύλους, συνεχίζει να υστερεί σημαντικά σε σχέση με εκείνα των ΗΠΑ και της Ρωσίας, με χιλιάδες πυραύλους στο οπλοστάσιο της κάθε χώρας. Τα κινεζικά πυρηνικά αυξάνονται όμως σταθερά, ενώ ο στρατός επινοεί νέες μεθόδους εκτόξευσης αυτών των πυραύλων.
Η φιλοδοξία της Κίνας να αναπληρώσει το γεωπολιτικό κενό που άφησε πίσω της η Αμερική του Τραμπ οδηγεί νομοτελειακά στην εδραίωση νέας παγκόσμιας τάξης υπό κινεζική κηδεμονία αυτή τη φορά, τουλάχιστον στην Ασία, αλλά και πέρα από αυτήν. Σε ένα τέτοιο σενάριο, Δυτικοί αξιωματούχοι εκφράζουν τον φόβο ότι αυτός ο νέος κόσμος θα σέβεται λιγότερο τα ανθρώπινα δικαιώματα και η οικονομική ανάπτυξη θα καταστεί δυσχερής για τις χώρες της Δύσης.
Την ανακούφιση της Δύσης προκαλεί, όμως, το γεγονός ότι ο «άξονας της αναταραχής» που παρακολούθησε την παρέλαση στο Πεκίνο παραμένει διχασμένος σε ό,τι αφορά τις εδαφικές διεκδικήσεις της Κίνας και την οικονομική εξάπλωσή της στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
