Kathimerini.com.cy
Το Ισραήλ και η Χαμάς υπέγραψαν συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και ανταλλαγής ομήρων με κρατουμένους, στο πλαίσιο της ειρηνευτικής πρωτοβουλίας του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που αποσκοπεί στον τερματισμό του διετούς πολέμου στη Γάζα.
Στο Ισραήλ, συνεδρίασε το υπουργικό Συμβούλιο προκειμένου να υπερψηφίσει τη συμφωνία, ενώ προηγήθηκε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αμφότερες συνεδριάσεις μεταφέρθηκαν χρονικά καθώς υπήρξαν ενδοκυβερνητικές αναταράξεις με αιχμή την απαίτηση του υπουργού Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ να εξαιρεθούν συγκεκριμένοι κρατούμενοι από την ανταλλαγή.
Ο ακροδεξιός υπουργός απείλησε ότι θα αποσύρει το κόμμα του από την κυβέρνηση εάν η Χαμάς δεν διαλυθεί πλήρως, δηλώνοντας ότι «αν η Χαμάς δεν διαλυθεί, η κυβέρνηση του Νετανιάχου θα πέσει».
Παρόμοια στάση τήρησε και ο υπουργός Οικονομικών Μπετσαλέλ Σμοτριτς, ο οποίος ανακοίνωσε ότι θα καταψηφίσει τη συμφωνία. Παρ’ όλα αυτά, ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει χαρακτηρίσει το αποτέλεσμα «διπλωματική επιτυχία και εθνική νίκη του Ισραήλ».
Ο Νετανιάχου είχε νωρίτερα συνάντηση με τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, και τον γαμπρό του Αμερικανού προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ, οι οποίοι έλαβαν μέρος στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.
Το υπουργικό συμβούλιο παρατάθηκε χρονικώς καθώς, όπως ανέφερε στην «Κ» ο ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Γαβριήλ Χαρίτος, επικαλούμενος κυβερνητικές πηγές, εξετάστηκαν -πέραν της διαδικασίας απελευθέρωσης των ομήρων- ειδικότερες πτυχές του μοντέλου διακυβέρνησης της Γάζας την επόμενη ημέρα.
Αλλωστε, όπως επισημαίνει ο κ. Χαρίτος, «η Χαμάς δεν θα αποδεχόταν να απελευθερώσει τους ομήρους σε αυτό το στάδιο αν δεν είχε λάβει εγγυήσεις από τις ΗΠΑ και τους διαμεσολαβητές ως προς τις πολύ λεπτές ισορροπίες που προωθεί η ηγεσία της οργάνωσης για την επόμενη ημέρα της Γάζας».
Η Χαμάς δεν μιλάει για αφοπλισμό
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής των διαπραγματεύσεων της Χαμάς, Χαλίλ αλ-Χάγια, δήλωσε ότι η οργάνωση έλαβε εγγυήσεις από τις ΗΠΑ και τους μεσολαβητές ότι ο πόλεμος έχει τερματιστεί και ότι οι παλαιστινιακές οργανώσεις θα επικεντρωθούν πλέον στην αυτοδιάθεση και στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Ωστόσο, δεν αναφέρθηκε σε ενδεχόμενο αφοπλισμού της Χαμάς ή συμμετοχής διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης, θέματα που παραμένουν ανοιχτά.
Στη Γάζα, ο εκπρόσωπος της πολιτικής άμυνας Μαχμούντ Μπασσάλ ανέφερε πως συνεχίζονται επιχειρήσεις διάσωσης μετά από σφοδρή ισραηλινή επίθεση στην περιοχή Σάμπρα, όπου δεκάδες άμαχοι παραμένουν εγκλωβισμένοι.
Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του δήμου της πόλης της Γάζας Ασεμ Αλνάμπιχ επισήμανε ότι «η πραγματικότητα στο έδαφος δεν έχει αλλάξει», καλώντας τους κατοίκους να αποφύγουν πρόωρους εορτασμούς.
Οι όροι της συμφωνίας
Η διεθνής κοινότητα έκανε λόγο για τη σημαντικότερη εξέλιξη από την έναρξη των συγκρούσεων το 2023, με την Ουάσιγκτον να τη χαρακτηρίζει «πρώτο βήμα προς μια διαρκή ειρήνη στη Μέση Ανατολή».
Η συμφωνία προβλέπει ότι οι εχθροπραξίες παύουν, το Ισραήλ αποσύρει μέρος των δυνάμεών του από τη Λωρίδα της Γάζας, ενώ η Χαμάς θα απελευθερώσει όλους τους εναπομείναντες Ισραηλινούς ομήρους σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση εκατοντάδων Παλαιστινίων κρατουμένων. Οι πρώτες αποφυλακίσεις αναμένονται μέσα στις επόμενες 72 ώρες.
Η συμφωνία προβλέπει:
- Αναστολή των στρατιωτικών επιχειρήσεων σε όλη τη Γάζα.
- Μερική αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων – θα διατηρήσουν πάντως την εποπτεία στο 53% του εδάφους της Γάζας.
- Απελευθέρωση 250 Παλαιστινίων που εκτίουν ισόβιες ποινές και περίπου 1.700 κρατουμένων που συνελήφθησαν μετά την έναρξη του πολέμου.
- Ανοιγμα του περάσματος της Ράφα προς την Αίγυπτο και είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας, με τον ΟΗΕ να αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο στη διανομή.
Ο Τραμπ μεταβαίνει στη Μέση Ανατολή
Ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε από τον Λευκό Οίκο ότι η συμφωνία θα οδηγήσει σε «μόνιμη ειρήνη», προσθέτοντας πως σκοπεύει να μεταβεί στη Μέση Ανατολή την Κυριακή, με ενδιάμεσους σταθμούς την Ιερουσαλήμ και το Κάιρο, προκειμένου να παραστεί στην τελετή επικύρωσης της συμφωνίας στην Αίγυπτο και να απευθυνθεί στην Κνεσέτ (το κοινοβούλιο του Ισραήλ).
Δεν απέκλεισε να συναντηθεί με τους ομήρους, οι οποίοι -όπως είπε- θα απελευθερωθούν είτε τη Δευτέρα είτε την Τρίτη.
Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ δήλωσε ότι δεν έχει άποψη για τη λύση των δύο κρατών, σημειώνοντας: «Θα ακολουθήσω ό,τι συμφωνήσουν οι πλευρές… Θα δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες για όλους».
Ερωτηθείς για την πιθανότητα δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους, πρόσθεσε: «Νομίζω ότι θα φτάσουμε εκεί».
Όταν ρωτήθηκε για το Νόμπελ Ειρήνης, που απονέμεται την Παρασκευή, απάντησε: «Κανείς στην ιστορία δεν έχει σταματήσει οκτώ πολέμους σε εννέα μήνες. Δεν το έκανα για το βραβείο, το έκανα γιατί έσωσα ζωές».
Το σχέδιο των 60 ημερών
Από την πλευρά της, η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών Ιβέτ Κούπερ δήλωσε ότι «δεν θα υπάρξει ρόλος για τη Χαμάς στη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας», υπογραμμίζοντας πως η νέα διοικητική αρχή θα πρέπει να συγκροτηθεί από Παλαιστίνιους εκπροσώπους και να υποστηριχθεί από τον Αραβικό Σύνδεσμο και τον ΟΗΕ.
Ο ΟΗΕ παρουσίασε παράλληλα σχέδιο 60 ημερών για την αποκατάσταση της ανθρωπιστικής κατάστασης, με παροχή τροφίμων και ιατρικής φροντίδας σε 2,1 εκατ. ανθρώπους.
Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας Τομ Φλέτσερ δήλωσε ότι «ο αποκλεισμός της Γάζας πρέπει να αρθεί», ενώ κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να χρηματοδοτήσει πλήρως το πρόγραμμα.
Το Ιράν, επί μακρόν υποστηρικτής της Χαμάς, εμφανίστηκε ασυνήθιστα συγκρατημένο. Το υπουργείο Εξωτερικών στην Τεχεράνη δήλωσε ότι «υποστηρίζει κάθε πρωτοβουλία για τον τερματισμό της γενοκτονικής σύγκρουσης», αν και προειδοποίησε τη Χαμάς να είναι επιφυλακτική ως προς τις ισραηλινές προθέσεις.
Παράλληλα, ο ηγέτης των Χούθι στην Υεμένη, Αμπντούλ Μαλικ αλ-Χούθι, ανακοίνωσε ότι η οργάνωσή του θα επιβλέπει την τήρηση της εκεχειρίας και θα «ξαναδράσει» εάν το Ισραήλ δεν συμμορφωθεί.
