EL PAIS, DEUTSCHE WELLE
Τον Ιούνιο του 2018 ο σοσιαλιστής Πέδρο Σάντσεθ ανέβηκε στην εξουσία εκτοπίζοντας τον δεξιό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι, καθώς το κοινοβούλιο ενέκρινε πρόταση μομφής εναντίον της τότε κυβέρνησης για διαφθορά. Επτά χρόνια αργότερα, ο Ισπανός ηγέτης κινδυνεύει να έχει την τύχη του προκατόχου του – ή τουλάχιστον αυτό θα ήθελε να ελπίζει η συντηρητική αντιπολίτευση.
Δεκάδες χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν την Κυριακή στην Πλάθα ντ’ Εσπάνια, στο κέντρο της Μαδρίτης, ανταποκρινόμενοι στην έκκληση του αντιπολιτευόμενου Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ). Κεντρικό σύνθημα της διαδήλωσης, όπου κυριαρχούσαν οι ισπανικές σημαίες, ήταν «Μαφία ή Δημοκρατία», κάτι που παραπέμπει σε σειρά καταγγελιών της αντιπολίτευσης για υποτιθέμενη διαφθορά προσώπων που συνδέονται στενά με τον πρωθυπουργό.
Το Λαϊκό Κόμμα, που ασκεί καθήκοντα αξιωματικής αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση μειοψηφίας του Σάντσεθ, κάλεσε σε διαδήλωση ύστερα από τη διαρροή ηχογραφημένων συνομιλιών, οι οποίες εμφάνιζαν τη Λέιρε Ντίεθ, ακτιβίστρια του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE), να διεξαγάγει εκστρατεία δυσφήμησης μιας μονάδας της αστυνομίας. Η εν λόγω ομάδα ερευνούσε τις κατηγορίες για διαφθορά που έχουν εκτοξευθεί εναντίον της συζύγου και του αδελφού του πρωθυπουργού, όπως επίσης και εναντίον πρώην στενού συνεργάτη του. Η Ντίεθ απέρριψε τις κατηγορίες, ισχυρίστηκε ότι έκανε έρευνα για ένα βιβλίο και όχι για λογαριασμό του Πέδρο Σάντσεθ ή του κόμματός της, ενώ λίγο αργότερα ανακοίνωσε την αποχώρησή της από το PSOE.
«Η κυβέρνηση αυτή τα βρώμισε όλα – την πολιτική, τους κρατικούς θεσμούς, τη διάκριση των εξουσιών», υποστήριξε μιλώντας στη συγκέντρωση της Μαδρίτης ο αρχηγός του ΡΡ, Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, κατηγορώντας την κυβέρνηση συνασπισμού Κεντροαριστεράς – Αριστεράς για «μεθόδους μαφίας». Υπό τις ιαχές των οπαδών του, «Σάντσεθ παραιτήσου», κάλεσε τον πρωθυπουργό «να υποταχθεί στη δημοκρατία» και να προκηρύξει άμεσα εκλογές. Στη συγκέντρωση έδωσαν το «παρών» δύο πρώην πρωθυπουργοί του Λαϊκού Κόμματος, ο Χοσέ- Μαρία Αθνάρ και ο Μαριάνο Ραχόι.
Ο Πέδρο Σάντσεθ αρνείται τις κατηγορίες για διαφθορά στον στενό του κύκλο και τις αποδίδει σε «εκστρατεία δυσφήμησης» της κυβέρνησής του από τη Δεξιά, η οποία διατηρεί σε όλο το διάστημα μετά την κατάρρευση της φρανκικής δικτατορίας ισχυρή επιρροή στο δικαστικό σώμα. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν το Λαϊκό Κόμμα να εξασφαλίζει ισχνό προβάδισμα έναντι των Σοσιαλιστών, αλλά και τον Σάντσεθ να παραμένει ο δημοφιλέστερος πολιτικός ηγέτης. Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές προβλέπονται για το 2027, αλλά ο Φεϊχό επέσπευσε κατά ένα χρόνο το συνέδριο του κόμματός του (θα διεξαχθεί τον επόμενο μήνα), θεωρώντας πιθανή την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Η ηγεσία του Λαϊκού Κόμματος εμφανίστηκε ικανοποιημένη από τη συγκέντρωση της Κυριακής –την έκτη αντικυβερνητική κινητοποίηση από τον Απρίλιο του 2022, όταν ο Φεϊχό ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος– ανεβάζοντας σε 100.000 τον αριθμό των πολιτών οι οποίοι, κατά την εκτίμησή της, κατέβηκαν στην Πλάθα ντ’ Εσπάνια. Οι αστυνομικές αρχές έκαναν λόγο για 45.000 έως 50.000 διαδηλωτές. Η εκπρόσωπος της κυβέρνησης χαρακτήρισε φιάσκο του Φεϊχό τη συγκέντρωση της Κυριακής, λέγοντας ότι ακόμη και ένα ντουέτο βετεράνων της ροκ σκηνής μάζεψε πολύ περισσότερο κόσμο σε πρόσφατη συναυλία του στη Μαδρίτη.
Παρά τις εκκλήσεις του για πρόωρες εκλογές, ο Φεϊχό δεν έχει ακόμη καταθέσει πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης. Για να έχει πιθανότητες επιτυχίας μια τέτοια κίνηση θα πρέπει προηγουμένως να έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη των περιφερειακών κομμάτων, τα περισσότερα από τα οποία δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να συναθροιστούν με τις ψήφους, όχι μόνο του Λαϊκού Κόμματος, αλλά και του συμμαχικού του ακροδεξιού σχηματισμού Vox.
Κλίμα πόλωσης
Ενδεικτική του κλίματος πόλωσης που έχει εγκατασταθεί στην Ισπανία, επηρεάζοντας κορυφαίους θεσμούς του κράτους, είναι και μία άλλη χθεσινή εξέλιξη. Ο γενικός εισαγγελέας της χώρας, Αλβαρο Γκαρσία Ορτίθ, κινδυνεύει να βρεθεί σύντομα στο εδώλιο του κατηγορουμένου, γεγονός χωρίς προηγούμενο για τη μετά Φράνκο εποχή.
Ο Γκαρσία Ορτίθ, ο οποίος διορίστηκε στο αξίωμά του από την κυβέρνηση Σάντσεθ τον Αύγουστο του 2022, κατηγορείται από τον δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Ανχελ Χουρτάδο, ότι ο ίδιος ή κάποιος από το γραφείο του άφησε να διαρρεύσουν στον Τύπο εμπιστευτικές πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα για μια εν εξελίξει δικαστική υπόθεση.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για η διαρροή μηνυμάτων προσωπικής αλληλογραφίας γύρω από υπόθεση φοροδιαφυγής, που εμπλέκει τον σύντροφο της Ισαμπέλ Ντίας Αγιούσο, περιφερειάρχη Μαδρίτης και ανωτάτου στελέχους του Λαϊκού Κόμματος. Η απόφαση του ανωτάτου δικαστή να κινήσει διαδικασία ποινικής δίωξης κατά του γενικού εισαγγελέα εξόργισε την ηγεσία του PSOE, που κατηγόρησε τον Χουρτάδο και όσους λειτουργούν σαν κι αυτόν ότι αποτελούν «την πραγματική αντιπολίτευση» στην εκλεγμένη κυβέρνηση της χώρας. Πολύ σκληρές ανακοινώσεις εναντίον των ανωτάτων δικαστών εξέδωσαν οι αριστεροί σύμμαχοι του Σάντσεθ –η Ενωμένη Αριστερά, οι Podemos και το Κίνημα Sumar–, που έκαναν λόγο για προσπάθειες αποσταθεροποίησης και τελικά ανατροπής της κυβέρνησης με μοχλό τη δικαστική εξουσία.
