ΠΗΓΗ: Reuters
Τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, τον Ουκρανό ηγέτη Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες κάλεσε σε βιντεοσύσκεψη την Τετάρτη ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ενόψει της συνόδου κορυφής Τραμπ – Πούτιν την Παρασκευή στην Αλάσκα. Σε χθεσινή ανακοίνωσή της, η καγκελαρία του Βερολίνου ανέφερε ότι «οι συνομιλίες θα εστιάσουν στην κατάσταση στην Ουκρανία και θα ασκήσουν νέα πίεση στη Ρωσία για την έναρξη ειρηνευτικού διαλόγου». Η Ουκρανία και οι δυτικοί σύμμαχοί της επιμένουν ότι ΗΠΑ και Ρωσία δεν μπορούν να αποφασίσουν για ανταλλαγές εδαφών ερήμην του Κιέβου, παρά τη συνειδητοποίηση από μέρους της Ευρώπης ότι η Μόσχα δεν πρόκειται να παραχωρήσει τον έλεγχο ουκρανικών εδαφών που σήμερα ελέγχει.
Μιλώντας χθες στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ είπε ότι ελπίζει σε «εποικοδομητική συνάντηση» με στόχο να διαγνώσει τις ρωσικές προθέσεις. «Θα ξέρω αμέσως πότε μια συμφωνία θα είναι εφικτή», είπε ο Τραμπ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εξέφρασε χθες τη δυσαρέσκειά του προς τον Ουκρανό ομόλογό του για τα σχόλια του Ζελένσκι σχετικά με την απουσία του από τη σύνοδο της Αλάσκας, για να επιμείνει ωστόσο ότι θα συζητήσει με το Κίεβο τα επόμενα βήματα. «Θα μιλήσω εκτενώς με την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους πριν από τη σύνοδο, ενώ ο Ζελένσκι θα είναι το πρώτο μου τηλεφώνημα μετά την ολοκλήρωσή της, ως ένδειξη σεβασμού», είπε ο Τραμπ. «Οι συνομιλίες μου με τον Πούτιν μπορεί να είναι καλές, αλλά μπορεί και να μην είναι», κατέληξε ο πρόεδρος.
Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι θα συζητήσει εκτενώς με την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους πριν από τις συνομιλίες με τον Πούτιν
Την Κυριακή ο πρόεδρος Τραμπ είπε ότι μια ειρηνευτική συμφωνία μπορεί να περιλαμβάνει «κάποιες ανταλλαγές εδαφών», παρότι Ουκρανία και Ε.Ε. δεν έχουν προσκληθεί στη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα την Παρασκευή. Στην τηλεσύσκεψη που επρόκειτο να πραγματοποιήσουν χθες, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. αναμενόταν να καταθέσουν τον φόβο τους ότι ο πρόεδρος Πούτιν θα προφασισθεί αδιαλλαξία από μέρους του Κιέβου, σημειώνοντας μια ακόμη διπλωματική νίκη.
Οι Βρυξέλλες εκφράζουν από τη μεριά τους ανησυχία ότι το Κίεβο θα πιεσθεί από την Ουάσιγκτον προκειμένου να αποδεχθεί εδαφικές παραχωρήσεις. Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της έχουν απορρίψει εκ προοιμίου την παραχώρηση εδαφών πριν από την υπογραφή κατάπαυσης του πυρός. «Καθώς εργαζόμαστε με στόχο μια βιώσιμη και δίκαιη ειρήνη, η διεθνής νομοθεσία είναι σαφής: κάθε κατεχόμενο έδαφος ανήκει στην Ουκρανία», είπε χθες η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας.
Στόχος του Ρώσου προέδρου είναι η αποδοχή από τη Δύση τής de facto προσάρτησης των ρωσόφωνων περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ στην ανατολική Ουκρανία, καθώς και της Χερσώνας και της Ζαπορίζια στον Νότο, παρότι ο ρωσικός στρατός δεν ελέγχει εξ ολοκλήρου τις επαρχίες αυτές.
«Το γεγονός ότι η Ρωσία ελέγχει σήμερα μέρος της Ουκρανίας προσφέρει δικαιωματικά στον Ζελένσκι μια θέση στο τραπέζι της συνόδου στην Αλάσκα», είπε χθες ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CBS. Ο Ουκρανός πρόεδρος επιμένει ότι η κατάπαυση του πυρός πρέπει να αποτελέσει προαπαιτούμενο κάθε διαπραγμάτευσης. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Κιέβου εκτιμούν ότι η ενίσχυση της ουκρανικής άμυνας είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποθαρρυνθεί η Ρωσία από κάθε νέα επιθετική ενέργεια, επιμένοντας ότι δεν πρέπει να υπάρχει περιορισμός στο μέγεθος του ουκρανικού στρατού και στα οπλικά συστήματα που αυτός διαθέτει. Οι Ευρωπαίοι απορρίπτουν επίσης κάθε ρωσική απαίτηση για παραμονή του Κιέβου εκτός Ε.Ε. και ΝΑΤΟ.
Μελετημένη η επιλογή τοποθεσίας
Στην Αλάσκα, που αγοράστηκε από τις ΗΠΑ έναντι 7,2 εκατ. δολαρίων από τον τσάρο Αλέξανδρο Β΄ το 1867, θα πραγματοποιηθεί η σύνοδος κορυφής Τραμπ – Πούτιν την Παρασκευή. Η επιλογή της απομακρυσμένης πολιτείας δεν υπήρξε τυχαία. Η Αλάσκα θεωρείται ασφαλής περιοχή από τον Πούτιν, ο οποίος καταζητείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου με αφορμή την απαγωγή παιδιών από την Ουκρανία τον Μάρτιο του 2023. Ρωσία και ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν, όμως, τη δικαιοδοσία του οργάνου. Το ρωσικό προεδρικό αεροσκάφος δεν θα διασχίσει εχθρικές χώρες για να φθάσει στην Αλάσκα, όπως θα γινόταν εάν ο Πούτιν συμφωνούσε σε συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη. Ο Ρώσος πρόεδρος θα επισκεφθεί για πρώτη φορά τις ΗΠΑ μετά το 2007, αν και η τελευταία του συνάντηση με τον Τραμπ έγινε το 2018 στο Ελσίνκι. Ο Τραμπ είχε δηλώσει τότε ότι εμπιστεύεται περισσότερο τον Ρώσο ομόλογό του παρά τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών. Στο μεταξύ, μνήμες του Ψυχρού Πολέμου και της συνόδου Ρέιγκαν – Γκορμπατσόφ το 1986 στην πρωτεύουσα της Ισλανδίας, Ρέικιαβικ, επαναφέρει η σύνοδος της Παρασκευής. Την εποχή εκείνη, οι δύο ηγέτες είχαν συζητήσει για την απόσυρση των πυρηνικών όπλων, χωρίς ωστόσο να φθάσουν σε συμφωνία εξαιτίας της επιμονής της ΕΣΣΔ για διακοπή των δοκιμών του αμερικανικού αντιπυραυλικού συστήματος του «Πολέμου των Αστρων». Οι σύνοδοι κορυφής έγιναν πιο συχνές τη δεκαετία του 1990, με τους Μπιλ Κλίντον και Μπόρις Γιέλτσιν να συναντιούνται δύο φορές το 1998 στη Βρετανία.
