ΠΗΓΗ: Reuters
Προσχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας πρόκειται να υπογράψουν σήμερα ενώπιον του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσιγκτον οι ηγέτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν. Η συμφωνία ειρήνης προσφέρει στις ΗΠΑ τα αποκλειστικά δικαιώματα διαχείρισης στρατηγικής σημασίας διαδρόμου στον Νότιο Καύκασο.
Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν ερίζουν από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 για τον θύλακο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που βρίσκεται εντός αζερικού εδάφους, αλλά κατοικείται κατά πλειοψηφία από Αρμενίους. Η περιοχή αποσχίσθηκε από το Αζερμπαϊτζάν με τη στήριξη της Αρμενίας.
Μια ειρηνευτική συμφωνία θα μπορούσε να μεταμορφώσει τον Νότιο Καύκασο, ο οποίος παρότι βρίσκεται στο σταυροδρόμι Ρωσίας, Ευρώπης, Τουρκίας και Ιράν, δεν έχει εκμεταλλευθεί τα οφέλη της ενεργειακής διασύνδεσης εξαιτίας των κλειστών συνόρων και των μακραίωνων εθνοτικών συγκρούσεων.
Ο Αζέρος πρόεδρος Ιλχάμ Αλίγεφ και ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν πρόκειται να συναντηθούν σήμερα με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, με τη συνάντηση να καταλήγει στην υπογραφή του πλαισίου ειρηνευτικής συμφωνίας. Το προσχέδιο του ειρηνευτικού κειμένου θα δημιουργήσει τις συνθήκες για ειρήνη και θα αντιμετωπίσει χρόνια προβλήματα στην οδική διασύνδεση της περιοχής.
Το Αζερμπαϊτζάν έχει ζητήσει οδικό διάδρομο μέσω της Αρμενίας, ο οποίος θα συνδέει τη μουσουλμανική χώρα στα παράλια της Κασπίας με τον αζερικό θύλακο του Ναχιτσεβάν, εντός αρμενικού εδάφους και κοντά στα σύνορα με τη σύμμαχο του Μπακού, Τουρκία.
Το προσεκτικά εκπεφρασμένο κείμενο της προκαταρκτικής συμφωνίας, που θα υπογράψουν σήμερα οι δύο ηγέτες, προβλέπει ότι η Αρμενία θα παραχωρήσει στις ΗΠΑ ειδικά και μακροπρόθεσμα δικαιώματα ανάπτυξης οδικού άξονα. Ο σχεδιαζόμενος αυτοκινητόδρομος θα ονομασθεί Δρόμος Τραμπ για τη Διεθνή Ειρήνη και Ευημερία, με τα αρχικά TRIPP στα αγγλικά.
Την οδό θα διαχειρίζονται οι Αμερικανοί, ενώ ο αυτοκινητόδρομος θα υπόκειται στο αρμενικό δίκαιο, με τις ΗΠΑ να υπενοικιάζουν τη γη σε όμιλο κατασκευαστικών εταιρειών. «Το εμπόριο είναι το μόνο ικανό να ξεκλειδώσει τις δυνατότητες της περιοχής και να προλάβει νέες συρράξεις», είπε Αμερικανός αξιωματούχος.
Οι ηγέτες Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν θα υπογράψουν επίσης έγγραφα με στόχο την επίσημη διάλυση της Ομάδας του Μινσκ, της οποίας προήδρευαν οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Ρωσία, με στόχο την αποκλιμάκωση της διένεξης μεταξύ Γερεβάν και Μπακού.
Η αρχική διπλωματική πρόοδος στη διένεξη Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν σημειώθηκε τον Μάρτιο όταν ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, επισκέφθηκε την περιοχή. Μέλη της ομάδας του Αμερικανού διαπραγματευτή, όπως ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Συμφωνιών του Αβραάμ, Αρι Λάιτστοουν, πραγματοποίησαν πολλές επισκέψεις έκτοτε στις δύο χώρες σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσουν συμφωνία.
Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ των δύο κρατών θα δώσει το κατάλληλο έναυσμα για συμμετοχή του Αζερμπαϊτζάν στις Συμφωνίες του Αβραάμ, τη σειρά συμφωνιών υπό την αιγίδα του Τραμπ με στόχο την εξομάλυνση των σχέσεων μουσουλμανικών κρατών με το Ισραήλ.
Η αζεροαρμενική σύνοδος κορυφής στον Λευκό Οίκο πραγματοποιείται την ώρα που ο πρόεδρος Τραμπ επιδιώκει να εμφανισθεί ως ειρηνοποιός και αφού έχει εκδηλώσει τη διακαή επιθυμία του να τιμηθεί με βραβείο Νομπέλ Ειρήνης. Ο Λευκός Οίκος απέδωσε στον Τραμπ την κατάπαυση του πυρός μεταξύ Καμπότζης και Ταϊλάνδης, την ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ρουάντας και Λ.Δ. Κονγκό, καθώς και τη λήξη της ένοπλης σύρραξης μεταξύ Πακιστάν και Ινδίας.
