Το 2024 ήταν έτος πολλών εκλογικών διαδικασιών σε ολόκληρη την Ευρώπη καθώς παράλληλα με τις κάλπες για την ανάδειξη του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διεξήχθησαν εκλογές σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο σε 19 κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Μεγάλο μέρος της σχετικής έκθεσης του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. (FRA) αναλύει πώς η παραπληροφόρηση, μέσω του διαδικτύου, αλλά και η αυξανόμενη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, δημιούργησαν κινδύνους εναντίον αυτών των εκλογικών διαδικασιών στο «μπλοκ». Βάσει σχετικών στοιχείων, που αναλύθηκαν από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ψηφιακών Μέσων, η «σχετιζόμενη με την Ε.Ε.» παραπληροφόρηση εντάθηκε, από 5% τον Ιανουάριο στο 15% τον Μάιο του 2024, ενόψει -τότε- των ευρωεκλογών.
Διαδικτυακές πλατφόρμες χρησιμοποιήθηκαν ποικιλοτρόπως για να χειραγωγήσουν το εκλογικό σώμα σε αρκετά κράτη-μέλη της Ε.Ε δίνοντας έμφαση σε «αφηγήματα», που ομοιάζουν με εκείνα της ρωσικής προπαγάνδας ή συγκεκριμένων κομμάτων που έκαναν λόγο για «δυτική παρακμή». Χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα υπήρξε η Τσεχία, όπου η προσπάθεια παραπληροφόρησης έγινε κυρίως μέσω του ΤikTok.
Aλλα «αφηγήματα» επιδίωξαν να υπονομεύσουν το σχέδιο περαιτέρω ενσωμάτωσης της Ε.Ε. διαδίδοντας ψέματα σχετικά με πρωτοβουλίες της Κομισιόν. Για παράδειγμα, στις ευρωεκλογές στη Σουηδία -μέσω του Tik Tok- καταγράφηκαν ψευδείς ισχυρισμοί ότι οι Βρυξέλλες θα απαγορεύσουν την καύση απορριμμάτων κήπου, ενώ στη Γαλλία διαδόθηκε ψευδώς ότι η Κομισιόν σχεδίαζε να αποσύρει παλαιά οχήματα. Διαδικτυακές πλατφόρμες -όπως το Χ- χρησιμοποιήθηκαν για τη διάδοση παραπληροφόρησης και ως προς την υποστήριξη συγκεκριμένων υποψηφίων στις ευρωεκλογές στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία.
Στις προεδρικές εκλογές στη Σλοβακία εντοπίστηκε ψεύτικη ιστοσελίδα για έναν από τους υποψήφιους, που τον παρουσίαζε ως πολεμοχαρή, ενώ στις εθνικές γαλλικές εκλογές έγινε εκτεταμένη χρήση τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) για την παραγωγή εικόνων πλήθους προσφύγων, που υποτίθεται ότι έφταναν μαζικά στις ευρωπαϊκές ακτές. Στη Ρουμανία, άλλωστε, το Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών έπειτα από σχετικές έρευνες που κατέδειξαν εκατοντάδες ψεύτικους λογαριασμούς -μέσω του TikTok- ως προς τη στήριξη ακροδεξιού υποψηφίου.
Στην πρώτη σχετική αξιολόγησή της η Κομισιόν διαπίστωσε, πάντως, ότι παρά το υψηλό επίπεδο απειλής δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση παραπληροφόρησης ικανή να διαταράξει τις ευρωεκλογές, καθώς επιτεύχθηκε συνεργασία και συντονισμός με αρμόδιες αρχές στην πλειονότητα των κρατών-μελών. Ωστόσο, η εφαρμογή των νέων ψηφιακών κανονισμών «είναι περιορισμένη έως τώρα και μπορεί να παρεμποδιστεί από έλλειψη ικανότητας, πολιτικής βούλησης ή συμμόρφωσης από τις διαδικτυακές πλατφόρμες», σημειώνει η σχετική έκθεση.
Πηγή Deutsche Welle
