Kathimerini.com.cy
Το σπίτι στην οδό Ναυπάκτου 4 στην Λευκωσία, όπου κτυπούσε η καρδιά της ΕΟΚΑ και όλων των αγωνιστών της Επαρχίας Λευκωσίας κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα βαίνει προς κατεδάφιση, γεγονός που έφερε ξανά τον αγωνιστή, πρώην Ευρωβουλευτή και Πρόεδρο του ΔΗΣΥ, Γιαννάκη Μάτση στο χώρο όπου κατεύθυνε την δράση εκατοντάδων αγωνιστών, κρυμμένος σε ένα κρησφύγετο, στο ανώγειο της κουζίνας του σπιτιού.
Ο Γιαννάκης Μάτσης όταν επισκέφτηκε το σπίτι είπε ότι “είχα το κρησφύγετο μου και έζησα έξι μήνες εκεί χωρίς να κατεβαίνω κάτω στο σπίτι σχεδόν όλη την ημέρα”.
Ανέφερε πως το κρησφύγετο σχηματίστηκε από τις ιδέες που ανέπτυξε ο τότε τομεάρχης της ΕΟΚΑ, Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, με τον οποίο ήρθε για να βρούμε χώρο να κάνουμε το κρησφύγετο το οποίο είναι εξαίρετο και απόλυτα ασφαλείς, πολύ δύσκολο να το βρεις εκτός και αν υπάρχει προδοσία.
“Ακόμα και 58 χρόνια μετά κανένας δεν ήξερε ότι εδώ ήταν το κέντρο των δραστηριοτήτων της ΕΟΚΑ το 1958”, είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μάτσης.
Τρείς φορές έφυγε από το κρησφύγετο
Ο κ. Μάτσης είπε ότι είχε υπό τις διαταγές του το 80% της ΕΟΚΑ στην πόλη και τα προάστια της Λευκωσίας από την Νεάπολη μέχρι και την Αγλαντζιά, Παλλουριώτισσα, Καϊμακλί, Στρόβολο, Άγιο Δομέτιο ενώ ήταν απίστευτος ο ενθουσιασμός που επικρατούσε εκείνες τις ημέρες μέσα σε όλο αυτό τον κόσμο και οι ομάδες που είχαμε αριθμητικά ήταν πάρα πολλές, ένοπλες ομάδες γυναικών, ανδρών και ομάδες νεολαίας υπό τον Μανώλη Χριστοφίδη.
Αναπολώντας στιγμές από τον απελευθερωτικό αγώνα είπε ότι “τρείς φορές έφυγα από αυτό το κρησφύγετο μόνο, την μία για να επισκεφθώ στην Παλλουριώτισσα την κοπέλα που ήταν υπεύθυνη για τις ένοπλες ομάδες γυναικών μαζί με τον Μανώλη Χριστοφίδη που ήταν υπεύθυνος για την νεολαία και την τρίτη φορά ήταν για να πάω στο κεντρικό κρησφύγετο που βρισκόταν ο τομεάρχης της ΕΟΚΑ Πολύκαπρος Γιωρκάτζης”.
Με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη συναντήθηκε “για να διαβάσουμε μαζί την επιστολή που μας έστειλε ο Αρχηγός της ΕΟΚΑ, Γεώργιος Γρίβας Διγενής, για τη λήξη του απελευθερωτικού αγώνα και να εκφράσουμε απόψεις στον Αρχηγό για την θέση μας έναντι της λύσης και της συμφωνίας Ζυρίχης – Λονδίνου”, είπε ο κ. Μάτσης.
Όταν ήρθαν στο σπίτι οι Άγγλοι
Θυμάται επίσης μία φορά που οι Άγγλοι αποικιοκράτες μπήκαν στο σπίτι όταν ήταν μόνος και κατέβηκε από το κρησφύγετο για να απαντήσει τις 50 περίπου επιστολές από ομαδάρχες της ΕΟΚΑ.
“Εκείνη την συγκεκριμένη μέρα, καλοκαίρι, θυμάμαι ότι επτά στρατιώτες άνοιξαν το παράθυρο του σπιτιού και κρατούσαν δύο φωτογραφίες μία του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη και μία δική μου στην οποία αναγραφόταν η φράση `αν τον δείτε σκοτώστε τον`”, είπε ο κ. Μάτσης.
Παρόλα αυτά ο κ. Μάτσης διατήρησε την ψυχραιμία του και οι στρατιώτες έφυγαν λέγοντάς του ότι θα ξανάρθουν χρησιμοποιώντας το όνομα “Ανδρέας” που ήταν και το ψευδώνυμο του Γιαννάκη Μάτση κατά τη διάρκεια του αγώνα.
Τότε ήταν που έφυγε από την οδό Ναυπάκτου και μετέβη κοντά στην οδό Μακαρίου στο κέντρο της Λευκωσίας σε ένα άλλο κρησφύγετο την ύπαρξη του οποίου ήξεραν μόνο ο ίδιος και ο Πολύκαρος Γιωρκάτζης και το χρησιμοποιούσαν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης όταν κινδύνευαν.
Η ιστορία του αντιαποικιακού αγώνα
Ανέφερε ότι “σε αυτό το σπίτι γράφτηκε η ιστορία του αντιαποικιακού αγώνα αυτού του λαού, σημειώνοντας ότι “δώσαμε το παν για να φύγουν οι ξένοι όταν μας είπαν ότι εσείς δεν θα έχετε ποτέ το δικαίωμα να αυτοδιάθεσης”.
Ο κ. Μάτσης είπε ότι “αυτά είναι τα τεκμήρια της δράσης των αγωνιστών του κυπριακού λαού χωρίς κόμματα και νομίζω είναι στοιχειώδης ευθύνη του κράτους να προστατεύσει κάτι τέτοιο όπως το κρησφύγετο αυτό”.
“Εμείς αγωνιστήκαμε για αυτό τον λαό για την εθνική και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια του κόσμου αυτού που έπρεπε να αποκτήσει την ελευθερία του”, συνέχισε ο κ. Μάτσης ενώ σημειώνεται ότι παρούσα σήμερα ήταν και η κ. Ευτυχία, το μόνο επιζών πρόσωπο από την οικογένεια στην οποία ανήκε το σπίτι, και ήταν τότε μαθήτρια.
