Στα 15 ανέρχονται τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα για το 2019, μέχρι και το τελευταίο που καταγράφηκε στο Βασιλικό, την Τρίτη 17/12. Ο αριθμός αυτός καταδεικνύει μια αυξητική τάση κατά τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δημοσιοποιεί το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας. Την ίδια ώρα, αύξηση παρουσιάζει και ο Δείκτης Συχνότητας εργατικών ατυχημάτων στον τομέα των Κατασκευών κατά 9,7% το 2018, σε σχέση με το 2017.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, όπως παρουσιάζονται στους πίνακες που δίνει στην δημοσιότητα το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, από το 2007, μέχρι και το 2018, τα πλείστα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα καταγράφηκαν το 2010. Στην συνέχεια καταγράφηκε μείωση του αριθμού, με τον χαμηλότερο αριθμό να σημειώνεται το 2017, όταν έχασαν την ζωή τους στο μεροκάματο μόλις δύο άτομα. Το επόμενο έτος, ο αριθμός εκτοξεύθηκε στους 9 νεκρούς, ενώ φέτος, μερικές ημέρες προτού εκπνεύσει το 2019, καταγράφεται ξανά ο δεύτερος μεγαλύτερος αριθμός, αυτός των 15 θυμάτων στο μεροκάματο.
Στον δεύτερο πίνακα, καταγράφονται, από το 2005, μέχρι και το 2018, τα γνωστοποιήσιμα ατυχήματα:
Σύμφωνα με την έκθεση του Τμήματος, κατά το έτος 2018 γνωστοποιήθηκαν στα πέντε Επαρχιακά Γραφεία Επιθεώρησης Εργασίας συνολικά 2156 ατυχήματα ως ακολούθως: Λεμεσού 650 (30,1%), Λευκωσίας 626 (29,0%), Πάφου 350 (16,2%), Λάρνακας 308 (14,3%), και Αμμοχώστου 222 (10,3%).
Επίσης φαίνεται ότι κατά σειρά, στις Eπαρχίες Αμμoχώστου, Πάφου και Λεμεσού, ο Δ.Σ. παρουσιάζεται ψηλότερος από το μέσο όρο (620,17), ενώ στις Επαρχίες Λευκωσίας και Λάρνακας χαμηλότερος. Κατά το έτος 2017 οι Δ.Σ., κατά σειρά, είχαν ως ακολούθως: Αμμόχωστος (1226,43), Πάφος (1032,17), Λεμεσός (631,45), Λάρνακα (527,85), και Λευκωσία (498,91), με μέσο όρο Δ.Σ. το 628,12.
Σημειώνεται ιδιαίτερα o πολύ ψηλός Δ.Σ. το 2018 στις Επαρχίες Αμμοχώστου (1151,39) και Πάφου (1069,22).
Σύμφωνα με την Ανώτερη Λειτουργό του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας, Ευαγγελία Τσουλόφτα, από το 2007, μέχρι και το 2012, υπήρξε μια μεγάλη μείωση του Δείκτη Συχνότητας των εργατικών ατυχημάτων, της τάξης του 27,23%. Ωστόσο, η οικονομική κρίση συνέβαλε στην αύξηση του Δείκτη Συχνότητας, από το 2012, ενώ κατά το προηγούμενο έτος, 2017-2018, παρατηρήθηκε μια μειωτική τάση ξανά. Τα δεδομένα για το 2019 θα εξαχθούν μετά από αξιολόγηση όλων των δεδομένων και θα είναι διαθέσιμα τις πρώτες ημέρες του νέου έτους.
Η νομοθεσία
Κάθε εργοδότης πρέπει να διασφαλίζει, καθόσον είναι ευλόγως εφικτό, την ασφάλεια, την υγεία και ευημερία στην εργασία όλων των εργοδοτουμένων του, αναφέρει επί λέξει ο νόμος για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία.
Οι υποχρεώσεις κάθε εργοδότη επεκτείνονται, ώστε να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
την παροχή και. διατήρηση εγκαταστάσεων, συστημάτων και μεθόδων εργασίας τα οποία να είναι, καθόσον είναι ευλόγως εφικτό, ασφαλή και χωρίς κινδύνους για την υγεία,
τις διευθετήσεις που διασφαλίζουν, καθόσον είναι ευλόγως εφικτό, την ασφάλεια και την απουσία κίνδυνων για την υγεία σε σχέση με την χρήση, τον χειρισμό, την αποθήκευση και την μεταφορά αντικειμένων και ουσιών,
την παροχή τέτοιων πληροφοριών, οδηγιών, εκπαίδευσης και επιτήρησης για την διασφάλιση, καθόσον είναι ευλόγως εφικτό, της ασφάλειας και υγείας των εργοδοτουμένων του,
τη διατήρηση οποιωνδήποτε χώρων εργασίας που είναι κάτω από τον έλεγχό του, συμπεριλαμβανομένων των μέσων προσπέλασης και εξόδου, σε κατάσταση που να είναι, καθόσον είναι, ευλόγως εφικτό, ασφαλείς και χωρίς κινδύνους για την υγεία,
την παροχή και διατήρηση περιβάλλοντος εργασίας για τους εργοδοτουμένους του, το οποίο, καθόσον είναι ευλόγως εφικτό, είναι ασφαλές, χωρίς κινδύνους για την υγεία και επαρκές όσον αφορά τις διευκολύνσεις και διευθετήσεις για την ευημερία τους στην εργασία.
Ποινικές υποθέσεις
Για το θέμα της ασφάλειας και της υγείας στον χώρο εργασίας, η «Κ» επικοινώνησε με τον νομικό Χρίστο Ιωαννίδη, ο οποίος ανέφερε ότι το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, παρεμβαίνει, όχι για να διαπιστώσει κατά πόσον πρέπει να αποζημιωθεί το θύμα, αλλά κατά πόσον ο κάτοχος του χώρου εργασίας πληρούσε τους κανονισμούς ασφαλείας. Διευκρίνισε, μάλιστα, ότι οι κανονισμοί δεν περιορίζονται μόνο στα άτομα τα οποία εργάζονται σε οποιοδήποτε χώρο, αλλά αφορούν και την ασφάλεια και υγεία των επισκεπτών.
Οι λειτουργοί του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας έχουν εξουσίες, ανέφερε ο κος Ιωαννίδης, εξηγώντας ότι μπορούν να βρεθούν στην σκηνή ενός εργατικούς ατυχήματος, να λάβουν καταθέσεις από το προσωπικό, καθώς και να εξασφαλίσουν έγγραφα. Όταν καταλήξουν, μέσα από την διαδικασία διερεύνησης, στα αίτια του ατυχήματος, τα καταγράφουν, όπως και τις παραβιάσεις των κανονισμών που έγιναν. Όταν διαπιστωθεί παραβίαση των κανονισμών, υπογράμμισε, ενδεχομένως να προκύψουν και ποινικές υποθέσεις.
Πολιτικές και συνδικαλιστικές αντιδράσεις
Το ΑΚΕΛ, αλλά και συνδικαλιστικές οργανώσεις, εξέφρασαν τις έντονες τους διαμαρτυρίες σε σχέση με τις απανωτές τραγωδίες των τελευταίων ημερών.
Το κόμμα της αντιπολίτευσης, με γραπτή του ανακοίνωση, έκανε λόγο για απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και για υποβάθμιση εκ μέρους των εργοδοτών της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων:
«Άλλος ένας εργαζόμενος έχασε χτες τη ζωή του στο μεροκάματο, τη στιγμή που όπως όλα δείχνουν ότι αυτό μπορούσε να αποτραπεί αν είχαν ληφθεί από την εργοδοσία τα απαραίτητα μέτρα ασφάλειας. Πρόκειται για τον 15ο εργαζόμενο που έχασε τη ζωή του στο μεροκάματο μέσα στο 2019.
Η αυξητική τάση στα εργατικά ατυχήματα δεν είναι τυχαία. Η γενικότερη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων στον ιδιωτικό τομέα σημαίνει εκτός από συρρίκνωση των μισθών και των δικαιωμάτων των εργαζομένων και μια επικίνδυνη τάση περιφρόνηση από πλευράς εργοδοτών της σημασίας που έχει η ασφάλεια και η υγεία των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς.
Η κατάσταση προκαλεί θλίψη αλλά και οργή. Θλίψη γιατί η ζωή και η αρτιμέλεια των εργαζομένων δεν μπορεί να γίνεται βορά στα κέρδη και την ασυδοσία των εργοδοτών. Αλλά και οργή, γιατί εδώ και χρόνια όλα αυτά εντοπίστηκαν από το συνδικαλιστικό κίνημα και δόθηκαν συγκεκριμένες προτάσεις προς το Υπουργείο Εργασίας.
Τι από όλα αυτά υλοποιήθηκε;
Πώς ενισχύθηκε το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας για να ασκεί αποτελεσματικούς ελέγχους στους χώρους δουλειάς;
Πού στάλωσε πάλι το νομοσχέδιο που προνοεί διοικητικά πρόστιμα στους εργοδότες που δεν λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα ασφάλειας;
Το γενικότερο κλίμα προστασίας της εργοδοσίας από πλευράς κυβέρνησης είναι αυτό που τροφοδοτεί την αυθαιρεσία και την ασυδοσία της.
Είναι ο κόσμος της δουλειάς που κινεί την κυπριακή οικονομία και παράγει τον πλούτο. Το λιγότερο που χρωστά πολιτεία και εργοδοσία είναι να σέβονται τους νόμους και να διασφαλίζουν στην πράξη τη ζωή, την υγεία και την αρτιμέλεια των εργαζομένων του τόπου μας».
Εγκληματική αμέλεια, λέει η ΔΕΟΚ
Η συνδικαλιστική οργάνωση ΔΕΟΚ θεωρεί αναγκαία την άμεση λήψη μέτρων για την εξάλειψη των κινδύνων στην εργασία, μετά τη θλιβερή απώλεια ακόμα δύο εργαζομένων στον αγώνα για το μεροκάματο.
Σε ανακοίνωση της η ΔΕΟΚ αναφέρει ότι η πάνω από όλα απαιτείται η ψήφιση του νομοσχεδίου που εκκρεμεί στην βουλή για επιβολή αυστηρού διοικητικού προστίμου για όσους εργοδότες δεν λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια του προσωπικού τους.
Επίσης, προσθέτει, επιβάλλεται η θέσπιση νομοθεσίας που να υποχρεώνει όλους τους εργοδότες να εκπαιδεύουν τους εργοδοτούμενους τους σε θέματα ασφάλειας και εκτίμησης κινδύνου κατά την εκτέλεση της εργασίας τους.
«Το Κεντρικό Συμβούλιο της ΔΕΟΚ έχει αποφασίσει να θέσει το θέμα της στελέχωσης του Τμήματος Επιθεώρησης αλλά και της εφαρμογής μέτρων για την ασφάλεια των εργαζομένων στην Υπουργό Εργασίας με στόχο την σύγκληση ειδικής συνεδρίας στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα. Επίσης η ΔΕΟΚ θα συνεχίσει την εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των εργοδοτών και των εργαζομένων και το 2020», αναφέρεται.
Συμπληρώνει ότι ο τραγικός θάνατος δύο συνανθρώπων μας σε δύο διαφορετικά εργοδοτικά εγκλήματα θέτει όλους τους κοινωνικούς εταίρους και ιδιαίτερα τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους προ των ευθυνών τους.
«Ο όρος εργατικό ατύχημα είναι πλέον αδόκιμος για να χρησιμοποιείται για την περιγραφή τέτοιων τραγικών περιστατικών. Δεν μπορεί να είναι ατύχημα η εγκληματική αμέλεια και ανευθυνότητα εργοδοτών που έχει και αποτέλεσμα τον θάνατο εργοδοτουμένων τους. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες επήλθε ο θάνατος και των δύο εργαζομένων δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία ότι δεν λήφθηκαν τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια τους», αναφέρεται.
Τέλος η ΔΕΟΚ σημειώνει ότι αποτελεί θλιβερή διαπίστωση ότι ο δείχτης συχνότητας των εργοδοτικών εγκλημάτων έχει αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια.
ΠΕΟ: Υποβάθμιση μέτρων για την ασφάλεια και υγεία στην εργασία
Η ΠΕΟ με αφορμή τα δύο νέα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα που συγκλόνισαν την Κύπρο μέσα σε 24 ώρες, κάνει λόγο για ασυδοσία και υποβάθμιση της υποβάθμιση της λήψης των απαραίτητων μέτρων για την Ασφάλεια και Υγεία.
Παράλληλα καλεί τους εργαζόμενους να μην ανέχονται άλλο να εργάζονται σε μη ασφαλείς συνθήκες, να διεκδικούν αποφασιστικά το δικαίωμα να επιστρέφουν στα σπίτια τους ασφαλείς , υγιείς και αρτιμελής.
Όπως σημειώνει σε ανακοίνωσή της, τα τελευταία χρόνια τα εργατικά ατυχήματα αυξάνονται δραματικά, ενώ φέτος μόνο υπήρξαν ήδη δεκαέξι θανατηφόρα ατυχήματα.
«Δυστυχώς γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι κάποιοι εργοδότες με στόχο το υπέρμετρο κέρδος επιλέγουν την εντατικοποίηση της εργασίας και τη μη λήψη των απαραίτητων μέτρων Ασφάλειας και Υγείας. Θέτουν τα κέρδη πάνω από τη ζωή», αναφέρεται.
Προστίθεται ότι δεν είναι αρκετό ούτε και αποτελεί κάλυψη έναντι της ευθύνης των εργοδοτών να διασφαλίζουν ότι οι εργοδοτούμενοι τους εργάζονται σε συνθήκες ασφάλειας, τα ευχολόγια που διατυπώνουν μετά από ένα εργατικό ατύχημα.
«Τα ερωτήματα είναι πολύ συγκεκριμένα. Έχουν την πρόθεση να επενδύσουν σε μέτρα και μέσα ασφάλειας; Αναλαμβάνουν την υποχρέωση τους για εκτίμηση κινδύνου, για ασφαλή μηχανήματα, για ουσιαστική λειτουργία και ρόλο στις επιτροπές ασφάλειας και υγείας», διερωτάται η ΠΕΟ.
Παράλληλα αναφέρει ότι ευθύνη για την ασυδοσία και την υποβάθμιση της λήψης των απαραίτητων μέτρων για την Ασφάλεια και Υγεία έχει και το Υπουργείο Εργασίας.
«Το Υπουργείο Εργασίας παρακολουθεί ως θεατής την κατάσταση, όποτε γίνεται ένα ατύχημα καλεί εργοδότες και συντεχνίες να δώσουν εισηγήσεις. Μέχρι σήμερα η ΠΕΟ έδωσε πολλές και συγκεκριμένες εισηγήσεις. Τι έκανε το Υπουργείο για να βελτιώσει την κατάσταση; Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας είναι υποστελεχωμένο και αυτό πλήττει και την ποιότητα και την ποσότητα των επιθεωρήσεων», αναφέρεται.
Ανάμεσα στις εισηγήσεις της που αναφέρει η ΠΕΟ, είναι να γίνει υποχρεωτικό για τους εργοδότες να καταρτίζουν τους νεοεισερχόμενους εργαζόμενους σε θέματα Ασφάλειας και Υγείας, να υπάρχει σε τακτή βάση υποχρεωτική κατάρτιση για εργαζόμενους σε τομείς που είναι επιρρεπής σε εργατικά ατυχήματα.
«Οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να δεχθούν άλλο αυτή την κατάσταση. Αν οι εργοδότες και η κυβέρνηση πραγματικά εννοούν ότι θέλουν να βελτιώσουν την κατάσταση ας προχωρήσουν οι μεν εργοδότες να επενδύσουν στην Ασφάλεια και το Υπουργείο Εργασίας να ελέγχει όπως οφείλει την εφαρμογή του Νόμου και να δώσει ακόμα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για την εφαρμογή του», προσθέτει.
Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και η ΣΕΚ
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η ΣΕΚ για τα εργατικά ατυχήματα καλώντας πολιτεία να επισπεύσει όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ώστε νομοθετικά και άλλως πως, να ενισχυθούν και να αυξηθούν τα προληπτικά μέτρα ασφάλειας και υγείας σε όλους τους εργασιακούς χώρους.
Όπως αναφέρει ανακοίνωση της Συντεχνίας με αφορμή τα δύο τελευταία εργατικά ατυχήματα στα οποία έχασαν τη ζωή τους δύο συνάνθρωποι μας, η ΣΕΚ σημειώνει πως δυστυχώς τα περισσότερα σοβαρά και θανατηφόρα ατυχήματα συμβαίνουν σε χώρους εργασίας, όπου υπάρχει προχειρότητα και ανοργανωσιά, όπως επίσης και εκεί που πλεονάζει η αδήλωτη εργασία.
Κατά κανόνα, επισημαίνει, πολλά εργατικά ατυχήματα συμβαίνουν εκεί που δεν υπάρχει συνδικαλιστική εκπροσώπηση και εκεί που εφαρμόζονται οι τακτικές της υπεργολαβίας, χωρίς εφαρμογή προτύπων ασφαλείας και άλλων προληπτικών κανονισμών.
Η ΣΕΚ τονίζει πως ρόλο και λόγο στις πολιτικές πρόληψης έχει και η δικαστική εξουσία η οποία καλείται να εφαρμόζει με ιδιαίτερη αυστηρότητα όλες εκείνες τις ποινές που καθορίζονται από τις υφιστάμενες νομοθεσίες και αφορούν παραβιάσεις των κανονισμών ασφάλειας και υγείας.
Κυβέρνηση και βουλή, εκεί όπου χρειάζεται, οφείλουν να ενισχύσουν τις νομοθεσίες και να αυξήσουν τις ποινές, ώστε αφενός να περιοριστεί η απορρύθμιση στην αγορά εργασίας μέσα και από την πάταξη της αδήλωτης εργασία και αφετέρου να μειωθούν τα εργατικά ατυχήματα, καταλήγει η ανακοίνωση.
